Əvəlik
Turştəhər əvəlik Bu çoxillik, çılpaq ot bitkisidir. Kök
hissəsindən sıx gövdələri, düz və qalxanvarı, şırımlı, sadə
budaqlanan, əksərən qırmızımtıl rəngdə olub, 15-55 sm. hün-
dürlüyündədir. Kök ətrafında və eləcə gövdənin aşağı nahi-
yəsində yerləşən yarpaq saplaqları uzun, yuxarı yarpaqları
oturacaq şəklində lanset xətvarı, iti olub, kənarları bütövdür.
Hamaşçiçəkləri piramidal – süpürgəvari, xırda birevli
çiçəklərdən ibarət olub, dəstə formasında, kiçik çiçək
saplaqları qırmızımtıldır.
Turştəhər əvəlik Azərbaycanın (Böyük Qafqazın Quba
sahəsində) şərq və qərb rayonlarında, Kiçik Qafqazın şimal
və cənub sahələrində yayılmışdır. Buna Bunun kökünün
tərkibində 10-14%-ə qədər aşı maddəsi, xrizofanol,
aloeemodin, emodin, fission antraxinonları, yerüstü hissə-
sində üzvü turşular, 3,2-8% aşı maddəsi, hiperin, rutin, xri-
zofanol, emodin, sianidin, delfinidin vardır. Tərkibində 10%-
dən artıq olan kempferol, kversetin maddələri tam çiçək açan
PDF created with pdfFactory Pro trial version
www.pdffactory.com
|
