Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasi folklor institutu

__________________________________ Nübar Həkimova 
 
 
217 
efir  yağı, fıtosterin, C  vitamini, 4,3-5,5 %-ə qədər aşı  mad-
dəsi,  antosian.  4,25  %-ə  qədər  xrizofanol,  emodin,  fission, 
piy  maddələri,  yerüstü  hissəsində  üzvi  turşulardan  kofein, 
xloroqen, kversetin, xrizofanol, fıseion, emodin, emodin qlü-
kozid,  gövdəsinin  tərkibindən  1,39-5,5  %-ə  qədər  aşı  mad-
dəsi, yarpaqlarının tərkibindən B, B2, C, K, PP, karotin vita-
minləri,  6,89-8,44  %-ə  qədər  aşı  maddəsi,  2,6-3  %-ə  qədər 
flavonoid maddələri, zoğlarından sianidin, rutinozid sianidin, 
antosianları,  meyvəsindən  C,  K,  E  və  karotin  vitaminləri, 
3,77-5 %-ə qədər aşı maddələri, toxumundan 3,9 %-ə qədər 
aşı və s. maddələr tapılmışdır. 
Qumral əvəlikdən hazırlanan preparatlardan xərçəngin, 
ekstraktı  daxil  edilmiş  mazından  sarkoma  xəstəliklərində, 
kökündən  hazırlanan  preparatlarından  çin  təbabətində 
işlədici, büzüşdürücü, yarasağaldıcı, dəri xəstəliklərində, diş-
lərin  dibinin  möhkəmləndirilməsində,  vərəm,  şiş,  ilan  sanc-
malarında, alkoqolizm əleyhinə; kök  və  yarpaqlardan hazır-
lanan  preparatlardan  tərgətirigi,  hərarətsalıcı;  toxum  və  kö-
kündən  isə  pellaqre  xəstəliklərinin  müalicəsində  istifadə 
edilir. 
Yerüstü  hissəsindən,  cavan,  zoğ  və  yarpaqlarından 
müxtəlif  növ  vitaminli  salatlar,  xörək  növləri  hazırlanır. 
Bundan  həm  adi  halda,  həm  də  bişirilmiş  formada,  həm  də 
qurudulmuş  şəkildə  istifadə  edilir.  Yarpaq  və  cavan  zoğları 
vitaminlərlə  zəngindir.  Onun  şirəsi  iştah  açır,  orqanizmi 
möhkəmləndirir. 
Dənini ev quşları həvəslə yeyir. Qiymətli boyaq və aşı 
bitkisi sayılır. 
Əvəliyi  sup,  şorba,  ət,  balıq  və  s.  xörəklərin  tərkibinə 
PDF created with pdfFactory Pro trial version 
www.pdffactory.com

---