Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasi folklor institutu

Nübar Həkimova ___________________________________  
 
 
218 
daxil edirlər. Onun  yaşıl hissəsini adi halda da yeyirlər. La-
kin  xəstələr  əvəlikdən  həkimin  məsləhəti  ilə  istifadə 
etməlidirlər. 
 
Qara çörəkotu 
 
Qara çörəkotu cinsinin dünya florasının tərkibində 20-
yə qədər növü  yayılmışdır. Qafqazda 6, Azərbaycanda isə 5 
növü  məlumdur.  Respublikamızda  yayılan  ən  qiymətli  növ-
ləri aşağıdakılardır. 
Şərq  qara  çörəkotu  hündürlüyü  15-85  sm  olan,  çılpaq 
gövdəyə  malik  birillik  ot  bitkisidir.  Yarpaqları  ikiqat  lələk-
vari bölünən, nazik xətvari olub, qısa  cod  tükcüklərlə əhatə 
olunmuşdur. Kasa yarpaqları lələkvari, sarımtıl, uzunsovdur. 
Çiçəkləri  gövdənin  sonunda  yerləşmişdir,  toxumları  azca 
qınşıq, yumurtavaridir. 
Şərq  qara  çörəkotu  bitkisinin  toxumlarının  tərkibində 
yeyinti  və  kosmetikada  istifadəsi  mümkün  olan  efir  yağı 
tapılmışdır. 
Adi  qara  çörəkotu  toxumlarından  xörəklərin  tərkibinə 
ədviyyat kimi qatmaq olar.  
Qara çörəkotu cinsinin ədviyyat və dərman əhəmiyyətli 
növlərindən biri də əkilən qara çörəkotu və ya qara istiotdur 
(N.sativa).  Bu,  hündürlüyü  40-50  sm  olan  birillik  ot 
bitkisidir.  Gövdəsi  dikduran,  bulaqlanan,  yarpaqlan  nazik, 
bozumtul-yaşıl, iki və ya üçqat lələkvari bölünəndir. 
Çiçəkləri  beşləçəkli  olub,  tək-tək  halda  budaqların 
ucunda  yerləşmişdir.  Ancaq  mavi  rəngli  çiçəkləri  uzunsov, 
1-1,5 sm uzunluğundadır. Meyvəsi çoxyarpaqlı olub,  yuxarı 
PDF created with pdfFactory Pro trial version 
www.pdffactory.com

---