Azərbaycan Resbublikasının Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası

Avtraliyanın yaşıl iqtisadiyyatı

İqlim dəyişikliyinin insanın təbii dünyanı dəyişməsinin ən təhlükəli yolu ola biləcəyini düşünsəkdə, təəsüflə qeyd etmək istərdim ki bu belə deyil. Dünya iqtisadi fəallığının başgicəlləndirən artımı bizi eyni zamanda bir neçə ekoloji məhdudiyyətlərlə üzləşməyə məcbur edir. Sənaye inqilabından təxminən iki yüz il sonra, Avstraliyanın qitəsi də daxil olmaqla, yaşadığımız planeti dərindən dəyişdirdi. Global Footprint Network canlı planet şəbəkəsi 2005-ci il hesabatında qeyd edilir ki : "bütün əkin torpaq məbləği, otlaq, qida istehsalı üçün lazım olan meşələr və balıqçılıq sahələri, istehlak liflər və ağac və s infrastrukturu zamanı tullantıların udulması üçün enerji istifadə edir. Bunun üçün onun istifadə etdiyi enerji planetin onu saxlamaq imkanından 31% daha çox olmuşdur.

İndiki tendensiyalara nəzər salsaq, bu gedişlə 2030-cu ilə kimi bəşəriyyət üçün ekoloji resursların təxminən iki planet gücündə olmasına ehtiyac olacaqdır.

Biznesin adi inkişaf ssenarilərinə əsasən, qlobal miqyasda 2050-ci ilə qədər bunlar gözlənilir:

• 
  təbii ərazilərin 11% - i əsasən kənd təsərrüfatının inkişafı, yararlı olan torpaqların, infrastruktur və iqlim dəyişikliyi nəticəsində yararlığını itirə bilər.;
  
• 
  təxminən 40% kənd təsərrüfatının səmərəsiz formaları ilə məşğul olan torpaqların, biomüxtəlifliyinin itirilməsi
  
• 
  hətta 2030-cu ilə qədər 60% mərcan riflərinin itirilməsinə səbəb ola bilər. Bunun başlıca səbəbi kimi balıqçılıq, çirklənmə, xəstəliklər, mərcanların rəngsizləşməsi və iqlim dəyişikliyini göstərmək olar.
  

Hal-hazırda, dünya bu planetdə həyat tarixində altıncı böyük ölüm hadisəsini yaşayır. Dünyada 47 000 qiymətləndirilmiş növ bitki və heyvanlar nəsli kəsilmək təhlükəsi altındadır (36 faiz). Avstraliya nəsli kəsilməkdə olan növlərin sayına görə vəziyyət xüsusilə pisdir. Yeni Cənubi Uels Universitetindən Richard Kingsford və digər tədqiqatçıların son nüfuzlu araşdırması kənd təsərrüfatının inkişafı bütün Avstraliya meşələrinin və meşələrinin yarısını dəyişdirdiyini və ya məhv etdiyini və qalan meşələrin 70% - i kəsilmə nəticəsində zədələndiyini göstərdi.

Avstraliya dünya biomüxtəlifliyinin yarısı olan səkkiz ölkədən biridir. Ancaq onuda qeyd etmək lazımdır ki, Avstraliya bu potensialı ən sürətli tükənən ölkələrdən də biridir.