Microsoft Word Mustafayeva Amalya docx
Yüklə 0,95 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
E-iş və ya E-biznes
nternet mühitində hər cür iş əlaqələrinin və bunlarla əlaqədar hissələrin icra edilməsidir.Həmçinin ticarət işiylə məşğul olan tərəflər arasında yeni iş əlaqələri qurmaq üçün edilən yazışmalar, reklamlar, təqdimatlar, danışıqlar və s. ə məliyyatların elektron mühitdə reallaşmasıdır E-işin həcmi, bir firmanın bir çox yeni marketinq kanalı ilə özünü tanıtmasıdır. Bu güclü yeni kanal, şübhəsiz nternetin və əlaqədar texnologiyaların istifadəsi, satışı artırma, imic yüksəltmə və müştəri ilə ünsiyyəti artırma, müəssisədən-müəssisəyə xidmətlərin təmini çox əhəmiyyətli bir vasitədir. Bu hədəfə çata bilmək üçün şirkətlər, öz kompüter sistemlərində olan məlumatları paylaşıma açmalı, elektronik mühitdə sənəd alış-verişi edə bilməli, işlərini icra etmək üçün lazımdırsa veb saytlarından satış və ya internet üzərindən satınalma əməliyyatlarını yerinə yetirməlidirlər. "Qısacası E-Business mühitinə keçmək istəyənlər daha açıq və şəffaf olmağı qəbul etməli, kompüter sistemlərini bu hədəfi dəstəkləyəcək nöqtəyə gətirməlidirlər." E-iş proqramları müştərilərin marağını gün keçdikcə daha çox cəlb edir. Müştəridə inam yaratmaqla yüksək məhsuldarlıq artımı təmin edilməkdədir. stehlakçılar, firmaların avtomatik iş müddətlərindən faydalanır. Bu da firmalarda məhsuldarlıq və gəlirlilik artımına gətirib çıxarmaqdadır. 39
Uğurlu e-işin əsas prinsipləri • Hədəf kütləsi içərisində ən qiymətli müştərini tanımaq və ən yaxşı xidməti təqdim etməli • Müştərilərlə bütün kanallarla ünsiyyətdə istifadəçi asanlığı təmin etməli • Müştərilərin seçdikləri metodları, onların uyğun zamanlarında istifadəsini təmin etməli • Müştəri təcrübələrini özəlləşdirməli • Müştərilərin dəyişiklik ehtiyaclarına qarşı hazırlıqlı olmalı • Qarşılıqlı təsirin inkişaf etdirilməsi və gələcək planları müştəri istəklərinə görə hazırlamalı • Ünsiyyəti artırmalı
E-biznes, e-ticarətdən bir çox istiqamətdən fərqlidir. internet mühiti, insanlarla tanış olma və iş aparmaq məkanıdır. E-iş sonunda hər zaman bir pul axışı olmaya bilər. Ancaq e-iş əlaqələrinin təbii davamı ticari qazanc təmin etmək (pul axışı, e- ticarət) kimi düşünülməlidir. E-ticarət isə, elektron mühitdə (böyük diametrdə internet üzərində) pul qazanacaq fəaliyyətləri, sahələri əhatə edir. E-ticarət nəticəsində, dəqiq bir pul axışı vardır. E-biznes işlərinin sonunda tərəflərdən hər hansı biri və ya heç biri pul qazanmayabilər, məqsəd yalnız məhsul tərifi ya da insanlarla tanış olma da ola bilər. Ancaq e ticarətdə, bütün düşüncələr pul qazanmaq çərçivəsində toplanmıştır.E-ticarət fəaliyyətlərinin sonunda tərəflərdən biri mütləq pul qazanır.Nəticədə hər ikisinin də məqsədi pul qazanmaqdır.E-iş, yeni bazar hissələri tapmaq və bu bazar hissələrini genişlətməyi hədəfləyir, e-ticarətdə isə asan bir bazar tapmaq və bir başqası satış etmədən dərhal bir ya da birdən çox satış etməkdir. E-iş'in müvəffəqiyyətinə təsir edən faktorlar: • ş in növü: nternetə uyğun olmalıdır. 40
• Rəqabət: Rəqabətin az olduğu sahələr daha yaxşıdır. • Müştəri bazası: Potensial müştəri sayı və pul ödəyərək bir xidməti alma meylləri. • Web saytının xüsusiyyətləri: Qəşəng və asan bir sayt. Ayrıca sürətli və etibarlı. • Xidmət keyfiyyəti: "Məmnun qalan müştəri yenidən gəlir və daha çox pul xərcləyir". E-müəssisəyə çevrilmənin fürsətləri • Müştəri yönümlü işləmək • 7 x 24 • Verilənlər bazası sistemləri (OLAP və s) • Özəlləşdirmə • Daha uyğun, sürətli, xüsusi məhsul və xidmət • Müştəri məmnuniyyəti, bağlılığı • Xərclərin düşməsi • Təkrarlanan proseslərin azalması • Məhsuldarlıq artımı Biznesin E-biznesə çevrilməsi • Kompüter və internet texnologiyalarının fayda təmin edəcəyi bütün iş proseslərini yeni e-iş proseslərinə çevirmək. • E-iş proseslərinə uyğun olması məqsədiylə lazım olsa təşkilatın quruluşunu və iş modelini dəyişdirmək. • Müəssisə funksiyalarının və
idarəetmə funksiyalarının yeni texnologiyalara uyğunlaşmasını təmin etmək. Biznesin E-biznesə çevrilməsinin əsas ünsürləri • Vizyon, liderlik, dayanıqlılıq • Çevrilmə proyektlərini sahiblənmək
41
• Strateji, rəhbərlik • Dəyişməyə və yeniliklərə açıq olmaq • E-layihələri bütün təşkilat işçilərinin mənimsəməsi • Bunları reallaşdırmaq üçün hər proyektdə olduğu kimi müvəffəqiyyətin açarları var. Çevrilməni başladacaq adam və ya kəslərin viziyon sahibi olması, bu çevrilməyə liderlik etməsi və qərarlı olması lazımdır. E- çevrilmədə, məqsədləri və strategiyaları doğru hesablayıb, mübadiləni ağıllıca idarə etmək lazımdır. Təşkilatın bütün müəssisələrinin bu dəyişməyə açıq olmaları və e-iş layihələrinə sahib çıxması müvəffəqiyyəti təmin edən digər ünsürlərdir.
E-Tətbiqlər(applications) E-tətbiqlər, yenə e-iş termini kimi, iş müddətləriylə əlaqədar web-based, şəbəkə ə saslı proqramlar, kabelli, kabelsiz bütün şəbəkə (WAP: Wireless Application Protocol) tətbiqlərini, GPRS tətbiqlərinin yanında, kompüter, mobil cihazlar, bütün fayl cihazlarında, məsələn 3. Nəsil (3G) telefonlarda reallaşdırılacaq bir çox yaradıcı tətbiqləri əhatə üçün istifadə olunan anlayışdır. E-tətbiqlər məsələn bir sifariş vermə, satın alma və sifariş təqib prosesinin və ya bir inventar nəzarət sisteminin kompüter, mobil rabitə vasitələri, proqramlar və şəbəkə texnologiyalarını istifadə edərək həyata keçirilən qaydalardır. E-tətbiqlər, e-biznes formaları hər keçən gün artmaqdadır və texnoloji inkişaflar daha güclü və interaktiv e-tətbiqlərin inkişaf edəcəyi mövzusunda ipucları verir. Bütün bu tətbiqlər istehlakçının müəssisəyə, qeyri-hökumət təşkilatlarından ticari təşkilatlara, vətəndaşdan dövlətə qədər bütün tərəflərə düzgün məqsədlərlə istifadə edildiyi təqdirdə dəyər qatmağa davam edəcək. ndiki vaxtda ən çox danışılan anlayışların başında qloballaşma gəlməkdədir. Qloballaşma "Coğrafi sərhədlərin və uzaqlıqların əhəmiyyətini itirməsi" olaraq təyin oluna bilər. Qloballaşmada ən əhəmiyyətli ünsürlərdən biri, məlumat və məlumata 42
asan və sürətli nəqliyyatı təmin edə bilməkdir. Şirkətlər qloballaşan bir bazar içində rəqabət edə bilmək üçün sürətə və ünsiyyətə ehtiyac duymaqdadır. Texnoloji inkişaflar sayəsində müəssisələrin milli bazarlardan beynəlxalq bazarlara çıxması getdikcə asanlaşıb. Kompüterdəki texnoloji inkişaflarla internet, artıq dünyamıza girmiş və iş həyatının da imtina edilməz bir parçası halına gəlmişdir. nternetin həyatımıza girməsiylə e-ticarət anlayışı da lüğətlərdə yer almağa başladı. E-ticarət ən sadə şəkliylə " nternet üzərindən mal və xidmət alış-verişi" olaraq təyin oluna bilər. E-ticarət sayəsində artıq hamımız evimizdə, oturduğumuz yerdə alver edə biləcəyik. Şirkətlər isə bəlkə də heç ağıllarına belə gəlməyəcək bir ölkədəki bir müştəriyə çox rahat bir şəkildə çata bilər. Yaxşı bir təhsil və karyera üçün, həyatını davam etdirə bilmək üçün etməniz lazım olan, texnologiyanın və dəyişmənin gerisində qalmamaq, mübadiləni yaşamaq və öyrənməkdir. Bunu unutmayın ki, kompüteri təsirli istifadə edən, virtual ticarətin qaydalarını, prinsiplərini və sərhədlərini yaxşı qavrayan fərdin ölkə iqtisadiyyatına böyük qatqılar təmin edəcəyi açıqdır. Dünyada artıq sərhəd deyə bir şey qalmadı. Sən də artıq sərhədlərini aş və səni dünyanın hər tərəfinə apara biləcək üfüqlərə yelkən aç. Bunu unutma ki yaxşı bir başlanğıc yaxşı bir son üçün ilk addımdır və bu modul sənin üçün yaxşı bir başlanğıc olacaq. nsanoğlu hər keçən gün həyatına yeni və dəyişik şeylər qatmaqdadır. Heç şübhə yoxdur ki, bu yenilik və dəyişikliklər insanların və xalqların gələcəyi ilə əlaqədardır. Xüsusilə son dövrdə informasiya və kommunikasiya texnologiyalarında meydana gələn sürətli inkişaflar, insanoğlunun həyatında bir çox qanuna imza atmaqdadır. şdə bu yeniliklərdən biri də "Elektron ticarətdir (E-Ticarət) . Bilindiyi kimi "ticarət" ifadəsi nəzəri olaraq "mal və ya xidmətin satın alınması və satılması" əməliyyatlarını ə hatə edir. Bu prosesin elektron mühitdə, yəni internet üzərində edilməsi e-ticarət anlayışını ortaya çıxarmışdır. Yəni e- ticarət dedikdə məhsul və xidmətlərin internet üzərindən alış və satışı əməliyyatı başa düşülür.
|