Hüquq və azadlıq anlayışları hüquq nəzəriyyəsində ən əhəmiyyətli təməl anlayışlardır. Bu anlayışlar istər ümumbəşəri normalar, istərsə də daxili qanunvericlikdə bir-biri ilə ayrı-ayrılıqda fərqli xüsusiyyətlər daşımaqla sintez təşkil edir.
Hüquq və azadlıq anlayışı müasir kontekstində 18-ci əsrdən etibarən Fransa Burjua İnqilabı və Amerika inqilabından sonra təşəkkül tapmış bununla belə ötən əsrdən beynəlxalq hüquqi qaydada ilk dəfə 4 Noyabr 1950-ci ildə imzalanmış və 3 Sentyabr 1953-cü ildə qüvvəyə minmiş “İnsan hüquqlarının və əsas azadlıqların müdafiəsi haqqında” Konvensiyada təsbit olunmuşdur.
N Ə T İ C Ə
Beləliklə, fəlsəfi-hüquqi baxımdan insan və vətəndaşın hüquq və azadlıqlarının məhdudlaşdırılmasının ümumi əsaslarını şəxsiyyətin azadlığının siyasi-hüquqi konsepsiyası ilə şərtləndirilmiş səbəblər kimi müəyyən etmək olar ki, bunlar da Konstitusiyada və digər aktlarda insan hüquqlarının (azadlıqlarının) reallaşdırılması hüdudlarının təsbit olunmasını müəyyən edir və şəxsiyyət, cəmiyyət və dövlətin maraqları arasında zəruri tarazlığa riayət olunmasını təmin edirlər.
24 dekabr 2002- ci il tarixdə qəbul olunan “Azərbaycan Respublikasında insan və vətəndaş hüquqlarının və azadlıqlarının tənzimlənməsi haqqında” Konstitusiya Qanununa əsasən İnsan hüquqlarına və ya azadlıqlarına qoyulan məhdudiyyətlər Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasında və bu Konstitusiya Qanununda nəzərdə tutulan qanuni məqsədə yönəlməli və həmin məqsədə mütənasib olmalıdır. Həmçinin Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının 71-ci maddəsinin III hissəsində göstərilən əsaslarla yanaşı, İnsan hüquqları və azadlıqları digər İnsanların hüquqlarının və azadlıqlarının həyata keçirilməsinə təminat verilməsi və onların müdafiə edilməsi məqsədi ilə məhdudlaşdırıla bilər.
