Ağrısızlaşdırma üsulu
Prosedur/
Manipulyasiya
Ümumi
tədbirlər
Saxaroza/
qlükoza
Boş əmzik Yerli
anestetik
Başqa
Mədəyə zond yeridilməsi
Sidik kisəsinin
kateterizasiyası
Dabandan qan
götürülməsi
Döşlə əmizdirmə
Ə/d inyeksiyalar,
vaksinasiya
30-60 dəq.
əvvəl krem və
ya gel
Döşlə əmizdirmə
Periferik vena və ya
arteriyanın punksiya və
kateterizasiyası, mərkəzi
venanın periferik
kateterizasiyası (PCVC)
30-60 dəq.
əvvəl krem və
ya gel
Prosedurdan 1 saat əvvəl
parasetamol və ya
aşağıdakı dərmanlardan
biri: ketamin, morfin,
fentanil, tramadol. Əgər
lazım olarsa, əlavə -
diazepam və ya
midazolam
Mərkəzi venanın
kateterizasiyası
Dərmanlardan biri:
ketamin, morfin, fentanil,
tramadol. Əgər lazım
olarsa, əlavə - diazepam
və ya midazolam
Göbək venası və ya
arteriyasının
kateterizasiyası
Əgər lazım olarsa, əlavə -
diazepam və ya
midazolam
Əmgəyin punksiyası
30-60 dəq.
əvvəl krem və
ya gel.
Prosedurdan 1 saat əvvəl
parasetamol və ya
aşağıdakı dərmanlardan
biri: ketamin, morfin,
fentanil, tramadol. Əgər
lazım olarsa, əlavə -
diazepam və ya
midazolam
Sidik kisəsinin qasıqüstü
punksiyası
30-60 dəq.
əvvəl krem və
ya gel.
Prosedurdan 1 saat əvvəl
parasetamol və ya
aşağıdakı dərmanlardan
biri: ketamin, morfin,
fentanil, tramadol. Əgər
lazım olarsa, əlavə -
diazepam və ya
midazolam
Tamponada zamanı
perikardın punksiyası
Bu dərmanlardan biri:
ketamin, mofrin,
fentanil, tramadol. Əgər
lazım olarsa, əlavə -
diazepam və ya
midazolam
Onurğa beyni punksiyası
Krem, gel və
ya 30-60 dəq.
əvvəl dərialtı
lidokain
Prosedurdan 1 saat əvvəl
parasetamol. Dərialtı
lidokain. Əgər lazım
olarsa, əlavə - diazepam
və ya midazolam
Klinik protokol Az
ərbaycan Respublikas
ı S
əhiyy
ə Nazirliyinin
İctimai S
əhi
yy
ə v
ə
İslahatlar M
ərk
əzind
ə haz
ırlanm
ış
dı
r.
16
Plevra boşluğunun
drenajı və punksiyası
Bu dərmanlardan biri:
ketamin, morfin,
fentanil, tramadol. Əgər
lazım olarsa, əlavə -
diazepam və ya
midazolam
Тraxeotomiya
Bu dərmanlardan biri:
ketamin, morfin,
fentanil, tramadol. Əgər
lazım olarsa, əlavə -
diazepam və ya
midazolam
Cərrahi əməliyyatdan
sonrakı vəziyyət
Bu dərmanlardan biri:
ketamin, morfin,
fentanil, tramadol. Əgər
lazım olarsa, əlavə -
diazepam və ya
midazolam
Ədəbiyyat
1. Best Practice Clinical Guideline. Assessment and Management of Neonatal Pain. 2007 Australian and
New Zeland Neonatal Network.
2. Codipietro L., Ceccarelli M., Ponzone A. Breastfeeding or Oral Sucrose Solution in Term Neonates
Receiving Heel Lance: A Randomized, Controlled Trial Pediatrics 2008;122;e716-e721.
3. Consensus statement for prevention and management of pain in the newborn Acta Pediatr Adolesc Med.
2001; 155:173-180.
4. Cuthriell A. M. Midazolam: Use in the Pediatric Intensive Care: Use in Children; Pediatr
Pharm. 2000;6(1).
5. Johnston C. C., Filion F. et al. How much sucrose is too much? Pediatrics 2007;119;226.
6. Good practice in postoperative and procedural pain. Association of Pediatric Anaesthetists of Great
Britain and Ireland (APA) 2008.
7. Guidelines for procedural pain in newborn Acta Paediatrica. 2009;98, 932-939/
8. Neonatal Pain (Acute Procedural) North Trent Neonatal Network. 2009.
9. Prevention and management of pain in the neonate: an update Pediatrics 2006;118 (5), 2231-2241.
10. Procedural sedation: adult, pediatric and neonatal. Clinical protocol. Swedish medical center. Swedish
Health Services 2007.
Klinik protokol Az
ərbaycan Respublikas
ı S
əhiyy
ə Nazirliyinin
İctimai S
əhi
yy
ə v
ə
İslahatlar M
ərk
əzind
ə haz
ırlanm
ış
dı
r.
17
Y
Y
E
E
N
N
İ
İ
D
D
O
O
Ğ
Ğ
U
U
L
L
M
M
U
U
Ş
Ş
U
U
Ş
Ş
A
A
Ğ
Ğ
I
I
N
N
B
B
Ə
Ə
D
D
Ə
Ə
N
N
T
T
E
E
M
M
P
P
E
E
R
R
A
A
T
T
U
U
R
R
U
U
N
N
U
U
N
N
Ö
Ö
L
L
Ç
Ç
Ü
Ü
L
L
M
M
Ə
Ə
S
S
İ
İ
Prosedur tibb bacısı və ya həkim tərəfindən aparılır.
Birdəfəlik ölçülmə
MƏQSƏD
yenidoğulmuş uşağın bədən temperaturunun təyini
VƏSAİT
civəli termometr
elektron termometr
infraqırmızı elektron termometr
pambıq kürəciklər
steril tibbi vazelin
antiseptik məhlul (70%-li etil spirti və ya 2%-li xlorheksidin)
Hər uşaq üçün fərdi termometr olması daha yaxşıdır.
PROSEDUR
A. Periferik temperaturun ölçülməsi
Civəli termometrlə temperaturun ölçülməsi
əlləri yumalı və antiseptiklə işləməli (“Əllərin işlənməsi” protokoluna bax)
termometri 70%-li spirtlə işləməli
termometri göstərici 34°-yə düşənə qədər silkələməli
termometrin civəli ucunu qoltuqaltı çuxurun ortasında yerləşdirib uşağın qolunu bədəninə doğru
yüngülcə sıxmalı
termometri 4 dəqiqədən az olmayaraq saxlamalı
termometri çıxarıb göstəricilərini oxumalı və qeyd etməli
Elektron termometrlə temperaturun ölçülməsi
əlləri yumalı və antiseptiklə işləməli (“Əllərin işlənməsi” protokoluna bax)
termometrin ucundan qoruyucu qapağı çıxarmalı
termometri işə salmalı və hazır olması haqqında səs siqnalı gələnə qədər gözləməli
termometrin ucunu qoltuqaltı çuxurun ortasında yerləşdirməli
ölçülmənin qurtarması haqqında səs siqnalını gözləməli
termometri çıxarıb göstəricilərini oxumalı və qeyd etməli
B. Mərkəzi temperaturun ölçülməsi
Civəli termometrlə düz bağırsaqda ölçülməsi
əlləri yumalı və antiseptiklə işləməli (“Əllərin işlənməsi” protokoluna bax);
termometri 70%-li spirtlə işləməli;
termometri göstərici 34°-yə düşənə qədər silkələməli;
termometrin ucuna vazelin sürtməli;
uşağı kürəyi və ya böyrü üstə uzandırmalı;
termometrin ucunu ehtiyatla düz bağırsağa 2-3 sm dərinliyinə yeritməli;
termometri 3 dəqiqədən az olmayaraq saxlamalı;
termometri çıxarıb göstəricilərini oxumalı və qeyd etməli.
Elektron termometrlə düz bağırsaqda ölçülməsi
əlləri yumalı və antiseptiklə işləməli (“Əllərin işlənməsi” protokoluna bax)
termometrin ucundan qoruyucu qapağı çıxarmalı
termometrin ucunu 70%-li spirtlə işləməli
termometri işə salmalı və hazır olması haqqında səs siqnalı gələnə qədər gözləməli
termometrin ucuna vazelin sürtməli
uşağı kürəyi və ya böyrü üstə uzandırmalı
termometrin ucunu ehtiyatla düz bağırsağa 2-3 sm dərinlikdə yeritməli
ölçülmənin qurtarması haqqında səs siqnalını gözləməli
termometri çıxarıb göstəricilərini oxumalı və qeyd etməli
Klinik protokol Az
ərbaycan Respublikas
ı S
əhiyy
ə Nazirliyinin
İctimai S
əhi
yy
ə v
ə
İslahatlar M
ərk
əzind
ə haz
ırlanm
ış
dı
r.
18
Elektron termometrlə ağız boşluğunda da ölçülməsi
əlləri yumalı və antiseptiklə işləməli (“Əllərin işlənməsi” protokoluna bax)
termometrin ucundan qoruyucu qapağı çıxarmalı
termometrin ucunu 70%-li spirtlə işləməli
termometri işə salmalı və hazır olması haqqında səs siqnalı gələnə qədər gözləməli
termometri uşağın ağız boşluğuna salıb alt çənəni yuxarı damağa doğru yüngülcə sıxmalı
ölçülmənin qurtarması haqqında səs siqnalını gözləməli
termometri çıxarıb göstəricilərini oxumalı və qeyd etməli
İnfraqırmızı elektron termometrlə qulaq keçəcəyində ölçülməsi
əlləri yumalı və antiseptiklə işləməli (“Əllərin işlənməsi” protokoluna bax)
termometrin ucundan qoruyucu qapağı çıxarmalı
termometrin ucuna fərdi ucluq geydirməli
termometri işə salmalı
termometrin ucluğunu ehtiyatla uşağın qulaq keçəcəyinə yeritməli
düyməni basmalı və ölçməyə başlamalı
ölçülmənin qurtarması haqqında səs siqnalını gözləməli
termometri çıxarıb göstəricilərini oxumalı və qeyd etməli
istifadə olunmuş ucluğu çıxarmalı
FƏSADLAR VƏ SƏHVLƏR
Mexaniki səhvlər
düz bağırsaqda
ağız boşluğunda
qulaq keçəcəyində
Ölçmədə səhvlər
ölçmə vaxtının kifayət qədər olmaması
termometrin düzgün yerləşdirilməməsi
termometrin düz işləməməsi
Fasiləsiz temperatur monitorinqi
MƏQSƏD
уenidoğulmuş uşağın bədən temperaturuna fasiləsiz nəzarət
yenidoğulmuş uşağın lazımi bədən temperaturunu saxlamaq üçün tibbi avadanlığın iş rejiminin
avtomatik tənzimlənməsi – servokontrol
VƏSAİT
tibbi avadanlığın elektron datçiki
datçiki təsbit etmək üçün vasitələr
pambıq kürəciklər
steril tibbi vazelin
antiseptik məhlul (70%-li etil spirti və ya 2%-li xlorheksidin)
PROSEDUR
A. Periferik temperaturun ölçülməsi
əlləri yumalı və antiseptik məhlulla işləməli (“Əllərin işlənməsi” protokoluna bax);
termometrin datçikini 70%-li spirtlə işləməli;
datçiki qarnın dərisində qaraciyər nahiyəsində təsbit etməli;
monitorun göstəricilərinə nəzarət etməli.
B. Mərkəzi temperaturun ölçülməsi
əlləri yumalı və antiseptik məhlulla işləməli (“Əllərin işlənməsi” protokoluna bax);
termometrin datçikini 70%-li spirtlə işləməli;
termometrin datçikinə vazelin sürtməli;
uşağı kürəyi və ya böyrü üstə uzandırmalı;
termometrin datçikini ehtiyatla düz bağırsağa 2-3 sm dərinliyinə yeritməli;
datçikin məftillərini dəridə təsbit etməli;
monitorun göstəricilərinə nəzarət etməli.
Klinik protokol Az
ərbaycan Respublikas
ı S
əhiyy
ə Nazirliyinin
İctimai S
əhi
yy
ə v
ə
İslahatlar M
ərk
əzind
ə haz
ırlanm
ış
dı
r.
19
C. Servokontrol ilə temperaturun ölçülməsi
əvvəlcədən inkubator və ya şüalandırıcı istilik mənbəyini əl ilə tənzimlənməli;
əlləri yumalı və antiseptik məhlulla işləməli ( “Əllərin işlənməsi” protokoluna bax);
termometrin datçikini 70%-li spirtlə işləməli;
datçiki qarnın dərisində qaraciyər nahiyəsində təsbit etməli (dərinin zədələnmiş nahiyələrində təsbit
etməməli);
inkubator və ya şüalandırıcı istilik mənbəyində servokontrol rejimini seçməli;
yenidoğulmuşun dərisinin arzuolunan temperaturunu göstərməli;
monitorda yenidoğulmuşun bədən və tibbi avadanlığın temperatur göstəricilərinə nəzarət etməli;
FƏSADLAR VƏ SƏHVLƏR
Mexaniki zədələnmələr:
düz bağırsağın
datçikin təsbit olunduğu yerdə dərinin
servokontrol zamanı düzgün temperatur verilməməsi nəticəsində hipo- və ya hipertermiya
Ölçmədə səhvlər:
datçikin qeyri-düzgün vəziyyəti və təsbiti
avadanlığın nasazlığı
Ədəbiyyat
1. Dodman N: Newborn temperature control. Neonatal Network 5:19,1987.
2. Gray P.H., Flenady V.J., Cot-nursing versus incubator care for preterm infants. (Cochrane Review).
Cochrane Library, Issue 2, 2003. Oxford update Software Ltd.
3. Haddock B, Vincent P, Merrow D: Axillary and rectal temperatures of full-term neonates: Are they
different. Neonatal Network 5:36,1986.
4. Mayfield SR, Bhatia J, Nakamura KT,et al: Temperature measurements in term and preterm neonates. J
Pediatr 104:271, 1984.
5. Shields-Poe D, Pinelli J. Variables associated with parental stress in neonatal intensive care units.
Neonatal Network 1997; 16:29-37.
6. Stratton D: Aural temperature of newborn infant. Arch Dis Child 52:865,1977.
7. Sutter TWK, Phan D, Pierchala CE, Rishel W. Weaning of premature infants from the incubator to the
open crib. J Perinatol 1988;8: 193-198.
Klinik protokol Az
ərbaycan Respublikas
ı S
əhiyy
ə Nazirliyinin
İctimai S
əhi
yy
ə v
ə
İslahatlar M
ərk
əzind
ə haz
ırlanm
ış
dı
r.
20
Q
Q
A
A
Z
Z
Ç
Ç
I
I
X
X
A
A
R
R
I
I
C
C
I
I
B
B
O
O
R
R
U
U
N
N
U
U
N
N
Y
Y
E
E
R
R
İ
İ
D
D
İ
İ
L
L
M
M
Ə
Ə
S
S
İ
İ
V
V
Ə
Ə
T
T
Ə
Ə
M
M
İ
İ
Z
Z
L
L
Ə
Ə
Y
Y
İ
İ
C
C
İ
İ
İ
İ
M
M
A
A
L
L
Ə
Ə
Prosedur tibb bacısı və ya həkim tərəfindən aparılır.
MƏQSƏD
bağırsaqların toplanmış qazlardan azad edilməsi
bağırsaqların boşaldılması
VƏSAİT
qazçıxarıcı boru
baloncuq və ya 10-20 ml-lik steril şpris
təmiz əlcəklər
0,9%-li NaCl məhlulu
PROSEDUR
Prosedurdan əvvəl uşağı ağrısızlaşdırmalı (“Yenidoğulmuş uşağın ağrısızlaşdırılması” protokoluna bax)
Əlləri yumalı və antiseptik məhlulla işləməli (“Əllərin işlənməsi” protokoluna bax)
Uşağı kürəyi və ya sol böyrü üstə uzatmalı
Təmiz əlcəklər geyməli
Qazçıxarıcı borunun ucunu vazelin yağı ilə yağlamalı, ehtiyatla düz bağırsağa təxminən 2 sm dərinlikdə
yeritməli
Qarını 3-5 dəqiqə müddətində saat əqrəbi istiqamətində yüngül fırladıcı hərəkətlərlə sığallamalı
Qaz və /və ya nəcis çıxarsa qazçıxarıcı borunu kənarlaşdırmalı
Gözlənilən effekt alınmırsa təmizləyici imalə etməli
Baloncuq (əvvəlcədən havası çıxarılmış) və ya şprisi 0,9%-li NaCl-un ilıq məhlulu ilə doldurmalı
(məhlulun həcmi 10 ml/kq, temperaturu 35-37°)
Baloncuq və ya şprisi qazçıxarıcı boruya birləşdirməli və yavaş-yavaş məhlulu yeritməli
1-2 dəqiqə sonra qazçıxarıcı borunu düz bağırsaqdan çıxarmalı
Nəcisin miqdarını və xarakterini qiymətləndirməli
Aparılan prosedur haqqında doğuş (xəstəlik) tarixində qeyd aparmalı.
ƏKS GÖSTƏRIŞLƏR
Xoralı – nekrotik enterokolit ( təmizləyici imaləyə)
FƏSADLAR
qanaxma
düz bağırsağın perforasiyası
Ədəbiyyat
1.
Managing newborn problems. A guide for doctors, nurses and midwifes. WHO, 2003.
2.
Royal College of Nursing. Digital rectal examination and manual removal of faeces: the role of the
nurse. 3rd editionю.2003.
3.
Royal College of Nursing. Digital rectal examination: Guidance for nurse working with children and
young people. 2003.
Klinik protokol Az
ərbaycan Respublikas
ı S
əhiyy
ə Nazirliyinin
İctimai S
əhi
yy
ə v
ə
İslahatlar M
ərk
əzind
ə haz
ırlanm
ış
dı
r.
21
Dostları ilə paylaş: |