|
3. Elektron elmin arxitekturası və tərkib hissələri
E-elm ərazicə paylanmış infrastruktura malik olub respublikanın elmi qurumlarını tam əhatə
etmək vəzifəsini daşıyır. Məlumdur ki, respublikanın əksər elmi qurumlarını təşkil edən AMEA-nın,
ali təhsil müəssisələrinin və digər elmi qurumların institut və təşkilatları Bakı şəhərində, AMEA-nın
Naxçıvan və Gəncə Bölmələri, Şəki və Lənkəran Regional Elmi Mərkəzləri isə respublikanın coğrafi
paylanmış ərazilərində yerləşirlər. Respublikada uğurla formalaşmaqda olan e-elm belə bir
mürəkkəb infrastruktura malikdir və AzScienceNet elm kompüter şəbəkəsi əsasında formalaşır.
E-elmi vahid bir sistem kimi təsəvvür etsək, onda onun həll etdiyi məsələlərə görə aşağıdakı
altsistemlərdən təşkil olunduğunu görmək olar:
• Elmin informasiya təminatı;
• Elmmetrik (elmmetriya, bibliometriya, vebometriya) təhlillər;
• İntellektual analiz;
• Qərarların qəbulu;
• Elektron xidmətlər;
• Fərdi məlumatların qorunması;
• Beynəlxalq qurumlarla əlaqə;
• E-elmin informasiya təhlükəsizliyi;
• Vətəndaş elmi;
• Big Data;
• Şəbəkə infrastrukturunun yaradılması və s.
E-elm mürəkkəb bir sistem olaraq müxtəlif təyinatlı və məqsədli texniki və proqram vasitələri
toplusu ilə xarakterizə olunur. Onun əsas tərkib hissələri aşağıdakılardır:
• Infrastruktur (şəbəkə, qrid, hesablama buludları, idarəetmə, siyasət və s.),
• verilənlərin toplanması (elmin sahələri üzrə),
• verilənlərin saxlanması (verilənlər bazaları, xəzinə),
• verilənlərin emalı (hesablama vasitələri, modelləşdirmə, proqram təminatı, statistika),
• verilənlərin axtarışı,
• verilənlərin analizi (bibliometrik və elmmetrik) ,
• tətbiqi proqramlar (korporativ proqramlar, paketlər, qrafiki redaktorlar) və s.
| 
