Mövzu 14: Torpaqlarda dəmir və onun birləşmələri. Torpaqda mikroelementlərin miqdarı və birləşmələri. Plan: 1. VII qrupun əlavə yarımqrup elementi kimi torpaqda bitkilər tərəfindən istifadə olunan iki və üç valentli dəmir duzları və üzvi dəmir birləşmələri. Ferrisilikatın tərkibində olan dəmir.
2. Neytral və zəif qələvi torpaqlarda dəmirin mütəhərrikliyi.
3.Turş torpaqlarda dəmir birləşmələrinin həll olunması dərəcəsi və onun zəhərli təsirinin aradan qaldırılması.
4. Azərbaycanın zonal torpaqlarında mikroelementlərin ümumi miqdarı və paylanma xüsusiyyətləri. Mikroelementlərin mütəhərrik formalarının miqdarına görə qiymət şkalası.
5. Torpaqəmələgəlmədə mikroelementlərin iştirakı.Torpaqlarda bor,molibden, mis, sink və kobaltın ümumi və mütəhərrik formaları. Bitkilər tərəfindən mənimsənilə bilən (bor,molibden, mis, sink və kobaltın) formaları.
6.Mikroelementlərin torpaqda birləşmələrinin formasına oksidləşmə-reduksiya şəraiti və mühitin reaksiyasının təsiri. Mikroelementlərin (mis,sink,manqan və kobaltın) torpağın turş reaksiyasında mütəhərrikliyinin artması və azalması.
7.Mikroelementlərin əhəmiyyəti və torpaqda tənzimlənmə yolları. Mikroelementlərin çatışmazlığı və ya çoxluğu nəticəsində baş verən spesifik xəstəliklər- biogeokimyəvi epidemiya.
Mənbə: [Mühazirə materialları, 1, 2, 3 9,12]
2
15
Mövzu 15:Radioaktiv elementlər. Torpağın kimyəvi çirklənməsi və ekoloji qiymətləndirilməsi. Plan: 1. Torpaqda olan təbii və süni radioaktiv elementlər.Azərbaycanın müxtəlif regionlarının torpaqlarında təbii və süni radioaktiv maddələrinin yayılması.
2. Bitkiçilikdə radioaktiv maddələrdən istifadə olunmasının ən perspektiv üsulu.
3. İnsan orqanizmi üçün ən təhlükəli süni radioaktiv maddələr. Torpaqda radioekoloji vəziyyətin yaxşılaşdırılması yolları.
4.Torpağın vəziyyətinin ekoloji qiymətləndirilməsinə fiziki, kimyəvi və bioloji çirklənmə meyarlarının təyini..
5.Torpağın ağır metallarla və pestisidlərlə çirklənməsi. Torpağın çirklənməsinin neqativ təsirinin kənar edilməsi.
6.Torpaqda radionuklidlərin miqrasiyası.
7.Radionuklidlərin yüksək olduğu ərazilərdə kompleks mühafizə tədbirlərinin aparılması prinsipləri.
8. Toksikantların neqativ təsirinin aşağı salınması üsulları.
Mənbə: [Mühazirə materialları, 1, 2, 3, 11]
