Polimer qablaşdırmaların keyfiyyətinə qoyulan estetik tələblərəri təmin edən
30
Polimer qablaşdırıcı materialların keyfiyyətinə qoyulan təhlükəsizlik tələblərini
təmin edən xassələrə aşağıdakı aiddir:
yol verilən konsentrasiyanın miqdarı
miqrasiyanın yol verilən miqdarı
təhlükəsiz təsir səviyyəsinin miqdarı
təhlükəlilik sinfi
kövrəklik
temperaturun aşağı düşməsi zamanı qopuqların yaranması
Polimer qablaşdırıcı materialların keyfiyyətinə qoyulan ekoloji tələbləri təmin
edən xassələrə aşağıdakı aiddir:
işçi zonasında yol verilən konsentrasiyanın miqdarı
təkrar emal imkanları
bioparçalanma dərəcəsi
yanma məhsullarının tərkibi
retsiklinq texnologiyasının tətbiq imkanları
Bu xassələrin siyahısı polimer qablaşdırıcıların konkret tipindən və növündən
asılı olaraq variasiya edə bilər.
Bu xassələrin göstöriciləri isə uyğun normativ-texniki sənədlərdə normalaş-
dırılır.
1.3. Polimer qablaşdırıcı materialların keyfiyyətinin təyini üsulları
Polimer qablaşdırıcı materialların keyfiyyətinin təyin olunmasında tətbiq olunan
bütün sınaq metodlarını şərti olaraq aşağıdakı 3 qrupa bölmək olar:
− polimer qablaşdırıcı materialların xarakteristikalarının əldə edildiyi metodlar;
− polimer taraların hazır məmulat kimi keyfiyyətinin təyin olunması metodları
(konstruksiyanın etibarlılığının, formanın, tərtibatın və s. qiymətləndirilməsi);
31
− polimer qablaşdırıcı məmulatların hazırlanması prosesində aralıq məhsullrın
xassələrinin qiymətləndirilməsi üsulları (qəbul-təhvil sınaqları, texniki normalara
nəzarət və s.).
Birinci qrup metodlar hər şeydən əvvəl konkret tara növünün hazırlanması üçün
onun təyinatını, konstruksiya xüsusiyyətlərini nəzərə almaqlaən yararlı polimer
materialının seçilməsində tətbiq olunur. Bu üsullarla xassələrin qiymətləndirilməsi
materialın müxtəlif istismar şəraitində özünü necə aparacağını qabaqcada müəyyən
etməyə imkan verir. Bu metodlar polimer materiallarının xassələrinin öyrənilməsində
ümumilik təşkil edir.
Ikinci qrup metodlar polimer qablaşdırıcı materialların keyfiyyətinin
qiymətləndirilməsi sahəsində geniş tədqiq olunmasına baxmayaraq kifayət qədər
işlənməmişdir və az standartlaşdırılmışdır. Bir çox təsərrüfat və sənaye sahələri,
istehsalçılar və istehlakçılar özlərinin keyfiyyəti qiymətləndirmə kriteriyalarını və
qiymətləndirmə üsullarını işləyib hazırlayırlar. Eynitipli polimer taraların müxtəlif
xassələrini xarakterizə edən göstəricilər bu qrup metodlarda, demək olar ki, yoxdur.
Beləliklə polimer taraların xassələrinin ölkəmizdə tətbiq olunan standart
qiymətləndirmə metodları azdır və onlar göstəricilərin əksəriyyətini əhatə etmir.
Taraların xassələrinin onların istehsalı prosesində (ilkin xammalların,
yarımfabrikatların) qiymətləndirilməsində tətbiq olunan üçüncü qrup metodlar adətən
hər bir müəssisəyə məxsus olan istehsal prosesindən, texnoloji amillərdən, avadanlıq
və cihazların olmasından, və s. digər spesifik şərtlərdən asılıdır. Aşağıda polimer
qablaşdırıcı materialların əsas keyfiyyət göstəriciləri və onların təyini üsulları verilir.
Dostları ilə paylaş: