Elementlər
|
Qalvanik elementlərin çöküntüləri
|
Metal tozları
|
Cu
|
340
|
31
|
Zn
|
217
|
5
|
Mo
|
9
|
669
|
Ag
|
1000
|
29
|
Cd
|
85700
|
-
|
Sn
|
3200
|
4
|
W
|
-
|
3322
|
Pb
|
374
|
2
|
Bi
|
3300
|
-
|
Ağır metalların konsentrasiya əmsalı həmin elementin tədqiq olunan obyektdəki miqdarının litosferdəki fon miqdarına olan nisbətinə görə müəyyən edilir. Tədqiq etdiyimiz ərazidə ağır metalların konsentrasiya əmsalı həmin ərazidə və litosferdə olan elementlərin miqdarının nisbətindən asılıdır.
Çöküntülərdə konsentrasiya əmsalı aşağıdakı kimidir: Civə 400-5000, gümüş 50-300, kadmium 100-2000, mis15-300, molibden, vanadium, sürmə, sink, nikel və xrom 10-80-dir. [8]
Metallurgiya istehsalı zamanı yaranan tozlarda elementlərin konsentrasiyası torpaqlara nisbətən civədə 5x10³, kadmium və sürmədə (2-5)x 10³ qurğuşun, sink, bismut və arsendə nx10¹² dəfə çox ola bilər. Urbanizasiya müşahidə olunan ərazilərdə ikinci böyük çirklənmə mənbəyi kommunal məişət tullantıları sayılır. Böyük şəhərlərdə il ərzində adambaşına 0.3 ton məişət tullantıları və 0.3 ton kanalizasiya çöküntüsü düşür. Kommunal-məişət tullantılarına şəhərtəmizləmə qurğularının çöküntüləri də aiddir. Tullantılar çox vaxt yerində, yaxud şəhər ətrafına daşınaraq yandırılır. Həmin tullantıların tərkibində (yanandan sonra) ağır metalların konsentrasiyası sənaye tullantılarından geri qalmır. Yanmış tullantılarda qurğuşunun, sürmənin, kadmiumun, bismutun, gümüşün konsentrasiyası litosferdə olandan 100 dəfələrlə, toz isə 1000 dəfələrlə çoxdur
Ağır metalların konsentrasiya əmsalları
Cədvəl 6
Dostları ilə paylaş: |
