Adiabatik proses. İstilik verilmədən və alınmadan (q=0) qazla əmələ gələn prosesə adiabatik proses deyilir.
Adiabatik prosesin – diaqramı üçün yararlı tənliyi əldə etmək məqsədilə termodinamkinın birinci qanunundan istifadə edək:
olduğu üçün
Bildiyimiz kimi ideal qaz üçün
Odur ki,
Buradan dT-ni tapıb, (a) ifadəsində nəzərə alaq
Və ya
Bu ifadədə
k – adiabata göstəricisidir.
Sonuncu tənliyin hər iki tərəfini hasilinə bölsək alarıq
(1.55) tənliyini inteqralladıqda, alırıq:
və ya
Asanlıqla digər tənlikləri də əldə etmək olar
(1.56) tənliyindən göründüyü kimi, - diaqramında adiabatik proses qeyri-bərabəryanlı hiperbola ilə təsvir olunmalıdır (şəkil 1.13).
Prosesin başlanğıc və son nöqtələrinin parametrləri arasındakı asılılıq (1.56)-(1.58) tənliklərindən əldə olunur. Məsələn (1.56) tənliyindən
ifadəsi alınır.
Adiabatik prosesdə qazın daxili enerji dəyişməsi:
Baxılan prosesdə qazın gördüyü iş
Beləliklə
Adiabatik genişlənmə prosesində qaz daxili enerjisinin hesabına iş görür, sıxılma prosesində isə sərf olunan işin hesabına qazın daxili enerjisi artır.
Dostları ilə paylaş: |