Azərbaycan respublikasi təHSİl naziRLİYİ sumqayit döVLƏt universiteti

AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI TƏHSİL NAZİRLİYİ
SUMQAYIT DÖVLƏT UNİVERSİTETİ

Fakültə: Tarix və coğrafiya

İxtisas: Sosiologiya
Kafedra: Fəlsəfə, sosiologiya və politologiya
Qrup: 824




BURAXILIŞ İŞİ
Mövzu: Sosial qrup və sosial təşkilatlar
Tələbə: Zenalova Aysel
Elmi rəhbər: Hacıyev Osman Yusif
Kafedra müdiri: Rzaquliyeva Səvvarə Dövlət

SUMQAYIT - 2023

MÜNDƏRİCAT

GİRİŞ 3
I Fəsil. Sosial qruplar və sosial təşkilatlar cəmiyyətin bazisi kimi. 5
1.1. Sosial qrupların yaranmasının ilkin əsasları. 5
1.2. Sosial qrupların və təşkilatların cəmiyyətdə formalaşması mexanizmləri. 5
II Fəsil. Müasir Azərbaycan cəmiyyətinin təşəkkülündə sosial qrupların və sosial təşkilatların rolu. 6
2.1. Azərbaycan Respublikasının sosial strukturunda sosial təşkilatlanma problem. 6
2.2. Müasir Azərbaycanda ümummilli ideologiyanın formalaşmasına sosial qrupların və sosial təşkilatların təsiri. 6
2.3. Sosial qruplar və sosial təşkilatların cəmiyyətin inkişafına təsiri ictimai rəy sorğularında 6
NƏTİCƏ 6
İstifadə olunmuş ədəbiyat siyahısı 7

GİRİŞ

Mövzunun aktuallığı: Sosial qrupların və sosial təşkilatların öyrənilməsi problemi hər zaman öz aktuallığını qoruyub saxlayır. Cəmiyyətin inkişafı fasiləsiz bir proses olduğu müddətcə sosial qrupların, təşkilatların öyrənilməsi problemi də hər zaman mövcud olacaqdır. Bəşər tarixi boyunca sosial qruplar, təşkilatlar haqqında çoxsaylı fikirlər formalaşmışdır. Bir çox sosioloqlar bu mövzu ilə dərindən maraqlanmış və geniş şərhlər vermişdir. ......
Tədqiqatın məqsəd və vəzifələr: Sosial qrupların və təşkilatların öyrənilməsində əsas məqsəd qarşıya çıxan problemlərlə yaxından tanış olmaq, onların səmərəli həll yollarını müəyyən etməkdən ibarətdir. Azərbaycan Respublikasında cəmiyyətin sosial strukturunda sosial qruplarla bağlı baş vermiş dəyişiklikləri, onların müxtəlifliyini, səviyyələrini üzə çıxarmaq bu problemin məqsədlərindən biridir. Bu problemi ətraflı araşdırmaq, nəticələrini dərindən şərh etmək üçün bir sıra vəzifələri yerinə yetirmək vacibdir. Mühüm vəzifələrə əsasən bunları aid etmək olar:
1. Sosial qruplar və təşkilatlar haqqında ümumi nəzəri biliklərə yiyələnmək;
2. Öyrənilmiş nəzəriyyələr vasitəsilə emprik biliklər əldə etmək;
3. Ehtiyac olduğu müddətdə nəzəri və emprik biliklərdən yerli-yerində, düzgün şəkildə istifadə etməyi bacarmaq;
4. Qarşıya çıxa biləcək problemlər haqqında ilkin şərh vermək;
5. Problemlərin qarşısının alınmasının alternativ yollarını araşdırmaq və s.
Tədqiqatda istifadə edilən metodlar: Buraxılış işinin mövzusunun obyektini insan təşkil edir. Məhz bu səbəbdən də tədqiqatda istifadə olunan metodlara bir sıra sosioloji metodlar daxildir. Bu metodlara müşahidə, müsahibə, sosiometrik metod, sorğu metodunun müxtəlif növləri: yazılı sorğu, anket sorğusu və s. metodlar aiddir.
Tədqiqatın elmi-praktik əhəmiyyəti. Sosial qrup və təşkilatlar cinsindən, yaşından, cəmiyyətdə tutduğu mövqeyindən, dilindən asılı olmayaraq birbaşa, yaxud da dolayı yolla bütün insanları maraqlandıran və bütün insanlara təsir göstərən sosial birliklərdir. Bununla yanaşı, tədqiqat işimdə müzakirə olunan məsələlər gələcəkdə bu mövzu ilə bağlı tələbələrin qarşısına çıxan problemlər zamanı diqqət etməli olduqları məqamları görməyə və onların təhlilinə böyük imkanlar yaradır. Məhz bu səbəblərdən dolayı tədqiqat işimi həm elmi, həm də praktik cəhətdən əhəmiyyətli olduğunu hesab edirəm.
Buraxılış işinin strukturu: Buraxılış işi giriş, 2 fəsil, 5 paraqraf, nəticə və istifadə olunmuş ədəbiyyat siyahısından ibarətdir.

I Fəsil. Sosial qruplar və sosial təşkilatlar cəmiyyətin bazisi kimi.

1.1. Sosial qrupların yaranmasının ilkin əsasları.

Qrup bir-birinə yaxın olan insanlar birliyidir. Insanlar müxtəlif səbəblərdən qrup halında birləşə bilərlər. Lakin hər qrupu sosial qrup adlandırmaq olmaz. Qrup o halda sosial qrup adlanır ki, üzvləri arasında şüurlu şəkildə qarşılıqlı əlaqə olsun. Sosial qruplar bəzi növlərarası əlaqələrdə iştirak edən və xüsusiyyətlərə malik olan iki və ya daha çox insandan ibarət qruplardır. Bu, psixologiya, antropologiya və ya sosiologiya kimi çoxsaylı sosial elmlərdə ən mühüm tədqiqat vahidlərindən biridir. Sosial qruplardan olan insanların ortaq maraqları, əxlaqi və etik prinsipləri, qohumluq münasibətləri, adət-ənənələr və etnik mənşə kimi ortaq cəhətləri var.
Sosial kateqoriyalar o zaman bir araya gələrək qruplar yarada bilərlər ki, onların içindəki fərdlər özlərinin bir hissəsi olduqlarını və başqaları ilə bənzədiklərini qəbul etsinlər. Məsələn, bir ölkənin vətəndaşları güclü millətçilik hissinin olduğu unikal şəraitdə qrup kimi təsnif edilə bilər.

1.2. Sosial qrupların və təşkilatların cəmiyyətdə formalaşması mexanizmləri.

II Fəsil. Müasir Azərbaycan cəmiyyətinin təşəkkülündə sosial qrupların və sosial təşkilatların rolu.

2.1. Azərbaycan Respublikasının sosial strukturunda sosial təşkilatlanma problem.

2.2. Müasir Azərbaycanda ümummilli ideologiyanın formalaşmasına sosial qrupların və sosial təşkilatların təsiri.

2.3. Sosial qruplar və sosial təşkilatların cəmiyyətin inkişafına təsiri ictimai rəy sorğularında

NƏTİCƏ

İstifadə olunmuş ədəbiyat siyahısı