Azərbaycan respublikasi təHSİl naziRLİYİ TƏHSİl problemləRİ İnstitutu azərbaycan döVLƏT İQTİsad universiteti

VI.  ELMİ-PEDAQOJİ TƏCRÜBƏYƏ 
RƏHBƏRLİK
Elmi-pedaqoji  təcrübənin  ADİU  tərəfindən  rəhbəri 
magistr  proqramını  həyata  keçirən  ixtisas  kafedrasının 
professor-müəllim  heyəti  sırasından  seçilir  və  magistr 
proqramının rəhbəri ilə razılaşdırılaraq universitetin rektorunun 
əmri ilə təsdiq edilir.
Magistr  proqramının  rəhbəri  və  elmi  rəhbər  eyni 
magistrant  üçün  elmi-pedaqoji  təcrübə  rəhbəri  ola  bilməzlər. 
Bir pedaqoq  5  nəfərdən  çox  magistranta elmi-pedaqoji  təcrübə 
üzrə rəhbər təyin edilə bilməz.
Elmi-pedaqoji  təcrübənin  rəhbəri  təcrübə  planının yerinə
96

---

yetrilməsinə bilavasitə rəhbərlik və nəzarət edir.
Elmi-pedaqoji  təjürbənin  rəhbəri  aşağıdakı  vəzifələri 
yerinə yetirir:
O  magistr  proqramının  rəhbəri  ilə  təcrübənin  keçirilməsi 
proqramını və təqvim müddətlərini razılaşdırır;
O  təcrübə  proqramının  keçirilməsi  vəzifələrindən  irəli 
gələn təşkilati tədbirləri həll edir;
O  magistranta  təcrübənin  fərdi 
planının  (tapşırığı) 
hazırllanmasında  hərtərfli  köməklik  göstərir  ona 
təjürbənin sərbəst keçməsi üçün tapşırıqlar verir;
O  fərdi iş planını (tapşırığı) təsdiq edir;
O  elmi-pedaqoji  təcrübə  zamanı  sual  doğuran  təşkilati, 
elmi-pedoqoji məsələlərlə bağlı magistranta məsləhətlər 
verir;
O  elmi-pedaqoji  təcrübə  zamanı  magistrantların müsətiqil 
fəaliyyətini ilkin qiymətləndirir;
O  elmi-pedaqoji təcrübənin gündəliyini təsdiq edir;
O  elmi-pedaqoji 
təcrübənin 
yekun 
attestasiyasında 
kommisiyanın iclasında iştirak edir.
Elmi-pedaqoji  təcrübənin  rəhbəri  həmçinin  təcrübə  günü 
magistrantların  təcrübə  obyektinə  təqdim  olunaması  prosesini 
reallaşdırır,  müntəzəm  olaraq  təcrübə  obyektində  gedir, 
magistrantlar  və  təcrübə  obyektinin  rəhbərləri  ilə  əlaqələr 
saxlayır və müvafiq məsləhətləşmələr apanr.
Elmi-pedaqoji  təcrübənin  obyekti  üzrə  rəhbər  aşağıdakı 
vəzifələri yerinə yetirir:
O  təşkilata  daxil  olmuş  magistratlann  qeydiyyat  və 
uçotunu apanr;
O  magistrantlan  elmi-pedaqoji  təcrübənin  keçrilməsi 
proqramı haqqında məlumatlar verir;
O  magistrantlan  təşkilatın  vaxt  recimi  və  əməyin 
mühafizəsi qaydalan ilə tanış edir;
97

---

O  elmi-pedaqoji  təjürbənin  keçirilməsinin  bütün  təşkilati 
məsələrini həll  edir və müvafiq nəzatəti hayta keçirir;
O  magistrantların davamiyyətinə nəzarət edir;
O  elmi-pedaqoji 
təcrübənin 
gündəyliyində 
müvafiq 
qeydlər aparır;
O  hər  bir  magistranta  təcrübədə  iştirakın  nəticələrinə 
uyğun olaraq qısa rəy verir.
/Təcrübə  obyektinin  rəhbərinin  rəyi  elmi-pedaqoji 
təcrübənin gündəyliyində öz əksini tapmışdır/.
VII. 
ELMİ-PEDAQOJİ 
TƏCRÜBƏ 
PROSESİNDƏ 
M AGİSTRANTIN HÜQUQ  VƏ  VƏZİFƏLƏRİ
Elmi-pedaqoji 
təcrübə 
prosesində 
magistrant
aşağıdakıları həyata keçirməyə borjludur:
əldə 
etdiyi 
nəzəri 
bilikləri 
genişləndirmək  və 
dərinləşdirmək;
iqtisadyönümlü  elmlərin  tədrisi  istiqamətində  pedaqoji 
prosesin  təşkilinin  əsas  metod  və  formalarını,  başlıja 
prinsiplərini əxz etmək;
biliklərin  keyfiyyət  qiymətləndirilməsini  və  tədris 
prosesinə nəzarət metodikasını öyrənmək; 
təhsilin 
metodoloji 
prinsiplərini 
və 
təhsil 
qanunverijiliyinin mühüm  normativ-hüquqi  aktları  üzrə 
biliklərini təkmilləşdirmək.
Elmi-pedaqoji 
təcrübə 
prosesində 
magistrant
aşağıdakıları həyata keçirməyi baj armalıdır:
tədris  prosesinin  layihələşdirilməsi  və  təşkilinin 
metodik işlərini əsaslandırmaq və reallaşdırmaq; 
auditoriyada  çıxış  etmək  və  dərs  prosesesində  yaradıjı 
mühiti formalaşdırmaq;
98

---

pedaqoji  fəaliyyətdə  yaranmış  çətinlikləri  təhlil  etmək 
və 
onların  həlli 
istiqamətində  hərəkət  planları 
hazırlamaq;
İfc  müstəqil psixoloji-pedaqoji tədqiqatlar aparmaq;
müstəqil  olaraq,  pedaqoji  fəaliyyət  prosesinə  nəzərət 
etmək və onun nəticələrini qiymətləndirmək.
Magistrantlara  təcrübə  obyektinə  daxil  olduqları  andan 
etibarən  əmək  mühafizəsi  və  daxili  əmək  intizamı  qaydaları 
tətbiq  olunur.  Bu  qaydaların  pozulması  üçün  müvafiq  intizam 
cəzası tətbiq edilə bilər.
VIII.  ELMİ-PEDAQOJİ TƏCRÜBƏSNİNKİTABÇASI
Magistrantlar 
təcrübə 
keçərkən 
yerinə 
yetirdiyi 
tapşırıqlar,  öyrəndiyi  bilgilər və  digər tələb  olunan  məsələlərlə 
bağı elmi-pedaqoji təcrübə kitabçasında /bundan sonra kitabça/ 
müvafiq qeydlər aprarırlar.
Elmi-pedaqoji  təcrübənin  kitabçası  təcrübə  prosesi  üçün 
əsas  uçot,  davamiyyət  və  keyfiyyətli  təlim  üzrə  mənimsəmə 
sənədi funksiyasını yerinə yetirir.
Elmi-pedaqoji  təcrübənin  təşkil  edilməsi  və  keçirilməsi 
barədə  qərar  ADİU-nun  rektorunun  əmrinə  əsasən  kitabçada 
əksini  tapdıqdan  sonra  «Təcrübə  və  işədüzəltmə  şöbəsi»  bu 
kitabçada müvafiq rekvizitlər üzrə qeydlər apararaq onu ixtisas 
kafedrasının  müdiri  və  magistr  proqramının  rəhbərinin 
təsdiqinə göndərilir.
«Təcrübə 
və 
işədüzəltmə 
şöbəsi» 
elmi-pedaqoji 
təcrübənin  başlanmasına  azı  2  həftə  qalmış  kitabçanı  təcrübə 
rəhbəri vasitəsi ilə magistranta təqdim etməlidir.
Kitabça aşağıdakı bölmələri əhatə edir.
O  Magistratın təcrübə vərəqi;
99

---

O  Təcrübənin  keçirildiyi  yerə  daxil  olma  və  qurtarma 
müddətinə dair qeydlər;
O  Elmi-pedaqoji təcrübənin səmərəli keçirilməsi haqqında 
magistranta tövsiyyələr;
O  Təcrübənin keçirilməsi və kitabçanın doldurulması üzrə 
təlimat;
O  Magistrantın fərdi iş planı (tapşırığı);
O  Təcrübənin keçrilməsi üzrə gündəlik qeydlər;
O  Magistrantın  müşahidəçi  Idinləyijil  qismində  iştirak 
etdiyi  dərslərdə  pedaqoji  prosesin təşkilinin təhlili  üzrə 
resenziya-reytinqin cədvəli;
O  Magistrantın  müşahidəçi  /dinləyiji/  qismində  iştirak 
etdiyi  digər  magistrantın  tədris  etdiyi  dərsin  təhlilinin 
resenziya-reytinqin cədvəli;
O  Magistrantın  elmi-pedaqoji  təcrübə  prosesində  iştirakı 
haqqında qeydlər;
O  Təcrübə obyektinin rəhbərinin qısa rəyi;
O  Təcrübəyə  aid  olan  hesabatların  müdafiəsi  üzrə  çıxışın 
hazırlanması.
Elmi-pedaqoji 
təcrübə 
keçən 
hər  bir  magistrant 
kitabçanın bütün  bəndlərini  fərdi  plana  (taşırığı)  uyğun  olaraq 
qısa  tərzdə,  dolğun  və  məzmunlu  doldurulması  istiqamətində 
sərbəst qaydada gündəlik əməli fəaliyyət göstərməlidir.
Əyani  formada  təhsil  alan  magistrantlar  kitabçada  20 
qeyd,  qiyabi təhsil alanlar isə  10 qeyd aparmalıdıprlar.
Magistrant 
elmi-pedaqoji 
təcrübənin 
mühüm 
hissələrindən  biri  kimi  kitabçada  əksini  tapan  -  hər  iki 
resenziya-reytinq  cədvəlində  dərslərində  müşahidəçi  /dinləyiji/ 
qismində  iştirak  etdiyi  pedaqoq  və  magistrant  yoldaşının 
fəaliyyətinə  öz  nöqteyi-nəzərindən  4  ballı  sistem  üzrə  qiymət 
verməli,  ehtiyaj  duyulduqda  ayrı-ayrı  bəndlərə  əlavə  iradlarını 
bildirməlidir.  Qiymətlərin  11  bəndin  hər  biri  üzrə  orta  balı 
müəyəyənləşdirilir və ümumi olan yekun qiymət hesablanır.
100

---

Təcrübə  obyektinin  rəhbəri  magistrantların  davamiyyəti 
haqqında kitabçada hər gün müvafiq qeydlər aparmalıdır.
Elmi-pedaqoji  təcrübənin  sonunda  təcrübə  obyektinin 
rəhbəri  kitabçanın bölümündə  magistrantın  fəaliyyəti  üzrə  qısa 
rəy yazmalıdır.  Qısa rəydə aşağıdakılar öz əksini tapmalıdır:
O  magistrant 
tərəfindən 
elmi-pedaqoji 
təcrübə 
proqramının yerinə yetrilməsi səviyyəsi;
O  əmək və icra intizamına riyayət dərəcəsi;
O  peşəkarlıq səriştəsinə malik olma səviyyəsi;
O  yaradıcılıq qabiliyyəti;
O  sərbəst işləmək bajarığı
O  sənədlərin tərtibat keyfiyyəti;
O  hesabatının  kafedrada  müdafiə  olunma  üçün  tövsiyyə 
edilməsi.
Hesabat  və  kitabça  tam  hazır  vəziyyətdə  təcrübə 
rəhbərinə  və  onun  vasitəsi  ilə  ixtisas  kafedrasına  təqdim 
olunmalıdır.
Təcrübə  rəhbəri  hesabatın  strukturunun  və  həjminin 
müəyyən olunmasında əlavə göstərişlər verə bilər.
Elmi-pedaqoji təcrübəsnin kitabçasının nümunəsi  mövjud 
metodik göstərişin ayrılmaz hissəsi olaraq əlavə olunur.
I X  ELMİ-PEDAQOJİ TƏCRÜBƏNİN 
H ESABATI
Elmi-pedaqoji təcrübənin ümumi yekun hesabatı keçirilən 
təcrübə  prosesinin  mühüm  qiymətləndirmə  sənədi  olaraq 
xüsüsi  struktur  və  məzmuna  malikdir.  Onun  strukturuna 
aşağıdakılar daxildir: