AZƏrbaycan respublikasinin məDƏNİYYƏt və turizm naziRLİYİ

mövzularda “Azərbaycan qəhrəmanlar yurdudur”, “Azərbaycanın tarixi yolu”, “Azərbaycan doğma diyar”, “Azərbaycan ədəbiyyatı inciləri”, “Xalqın birliyi, elin xoşbəxtliyidir” və s. başlıqlar altında kitabxana plakatlarının tərtibi vacibdir. Əlbəttdə ideya-siyasi və tarixi cəhətdən dəyərli olan kitablar və mühüm mövzulara yönəldilməlidir. Onu da deyək ki, kitab sərgisindən fərqli olaraq plakatda az ədəbiyyat (məsələn 5-6 kitab, jurnal və qəzet məqaləsi) numayiş etdirilir. Plakatın əsas ünsürləri kitabların özü deyil, onların üz qabığı (plakatda əl ilə çəkilmiş, yaxud fotoşəkil) bir neçə sitat, mətn və plakatın əsas ideyasını açan qısa, mənalı başlıqlardır. Plakatın tərtibində kitablara çəkilmiş illüstrasiyalar da əks etdirilir. Plakatda ədəbiyyatın qısa annotasiyası mütləq verilməlidir. Plakat oxucuların çox toplandığı yerdən asılmalıdır.

Kitab təbliği işində kataloqlar mühüm əhəmiyyətə malikdir. Fondda toplanan kitabları oxuculara çatdırmaq işində kataloqlar mühüm əhəmiyyətə malikdir .

Oxuculara axtardıqları hər hansı qəzet və jurnal materiallarının asanlıqla əldə edilməsi işində kartotekaların mühüm əhəmiyyəti vardır.Bu kartotekalar müəyyən bir aktual mövzunun, həm də ayrı-ayrı görkəmli şəxslər haqqında materialların tapılıb oxucuya çatdırılması məqsədilə tərtib edilir. Kitabxana tərəfindən hazırlanan kartoteka qutularının üzərində mövzunun adı göstərilməlidir. Kartotekada oxucu ona lazım olan mövzuda materialın kitabxanada olub olmadığını asanlıqla aydınlaşdıra bilər.

AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASININ MƏDƏNİYYƏT VƏ

TURİZM NAZİRLİYİ

Qazax rayon Mərkəzləşdirilmiş Kitabxana Sisteminin Metodiki və biblioqrafiya şöbəsi

Kitabxanalarda kütləvi tədbirlərin təşkili və keçirilməsi metodikası
(Metodiki vəsait)

Qazax 2014


Redaktor: Solmaz Babanlı Qazax rayon MKS-nin direktoru.


Tərtib edən: Fatma Hüseynova MKS-nin Metodika və

Biblioqrafiya şöbəsi

yaxşı hazırlaşıb şeirləri düzgün söyləyən uşaqlara öz təşəkkürünü çatdırmalıdır.

Əyani təbliğat formalarından biri də kitabxanalarda kitab sərgilərinin təşkilidir. Hər bir kitab sərgisi oxucuda bu və ya digər bir kitabı nəzərdən keçirməyə, onun məzmununu aydınlaşdırmağa maraq oyadar. Kitab sərgisi üçün adətən oxucuları maraqlandıran ən qiymətli ədəbiyyat seçilməlidir. Hər bir kitabxanada yeni kitabların daimi sərgisi olmalıdır. Belə ki, yeni alınmış kitablar sərgidə müəyyən qaydada şöbələr görə: İctimai-siyasi, Kənd təsərrüfatı, Təbiət elmləri, Bədii ədəbiyyat və s. qoyulmalıdır. Hər hansı kitab sərgisi aşağıdakı qaydada tərtib edilir. Sərginin ümumi başlığı və yarımbaşlıq tövsiyə olunan ədəbiyyat stat və şəkil. Ümumi başlıq sərginin mövzusunu müəyyən edir və onun əsas məzmununu aydınlaşdırır.

Guşələr: Sərgiyə nisbətən daha geniş olmalıdır. Belə ki, guşədə əlavə olaraq kartoteka, qəzet, jurnal materialları, ədəbiyyat tövsiyə siyahıları mövzusuna uyğun bir sıra sənədlər və şəkillədə öz əksini tapmalıdır. Guşələrin təşkilində əsas məqsəd oxucuya axtardığı materialları asanlıqla tapmaqda kömək etməkdən ibarətdir.

Kitabxanalarda əyani təbliğ formalarından biri də kitabxana plakatıdır. Hazırda hər bir kitabxanada müxtəlif mövzulu kitabxana plakatının və maraqlı sərgilərin təşkili vacib təbliğat formaları sayılır. Kitabxana plakatı kitabxanalarda əsasən aktual

başqa sahələrində çalışıb yaratmış sənətkarlara aid bir çox müxtəlif kitablar seçməlidir. Bu əsasən ona görədir ki, kitabxanaçı həmin mövzular əsasında oxucular üçün suallar hazırlamalıdır.

Tədbirin hazırlıq dövrü bir ay yarım davam edir. Hazırlıq dövründə oxucular onlara verilən suallar ətrafında hazırlaşırlar. Gecə təşkil olunduğu yerdə zal yaxud otaqda tədbirin mövzusu üzrə “İncəsənəti sevirsinizmi?” başlığı altında sərginin əks olunması da vacibdir.

Sual-cavab gecəsinə yekun vurduqda münsiflər heyəti suallara yaxşı cavab verən oxucuları fərqləndirərək onlara öz təşəkkürünü bildirməli və gecənin əhəmiyyəti haqqında öz yekun sözlərini deməlidir.

Uşaqlar üçün təşkil edilən səhnəciklərin əhəmiyyəti böyükdür. Məlum olduğu kimi oxucuların 50 faizdən çoxu məktəblidir. Bunu nəzərə alıb müntəzəm olaraq kitabxanalarda səhərciklər təşkil edilməlidir. Səhərciklər kiçik yaşlı oxucular 1-3 sinif şagirdləri üçün təşkil olunmalıdır. Tədbir müəyyən mövzulara Azərbaycan, Ana, müxtəlif Bayramlar, Vətən və sarəyə həsr olunmalıdır. Bu mövzulara uyğun olaraq kitabxanaçı məktəbliyə kitablardan şeirlər, hekayələrdən parçalar seçməlidir.

O, seçdiyi bu yazıların oxuyub hazırlanması məqsədilə həmin şeir və hekayələri şagirdlərin mütailəsinə verməlidir. Səhərciyə yekun vuran kitabxanaçı və yaxud da müəllim, tapşırığa


Kitabxanalarda kütləvi tədbirlərin təşkili və

keçirilməsi metodikası.
Mədəniyyətimizi, tariximizi, ədəbi əlaqələrimizi geniş oxucu kütlələri arasında yaymaq kitabxanaların ümdə vəzifəsi olmalıdır.

Bunların həyata keçirilməsində kütləvi tədbirlər mühüm əhəmiyyətə malikdir.Bu aydın məsələdir ki, hər bir kütləvi tədbirin düzgün təşkili oxucu ilə kitabxanaçı arasıdaünsiyyəti daha da genişləndirər, oxucunun kitab mütailəsinə olan meylini və marağını artırır.

Hər bir kitabxana tərəfindən kütləvi tədbirlərin təşkili əvvəlcədən planlaşdırılmış şəkildə həyata keçrilməlidir. Kitabxanaçı il ərzində həyata kecirəcək kütləvi tədbirin adını, tədbirin nə vaxt keçirilməsini illik planda əks etdirilməlidir. Məlum olduğu kimi kütləvi tədbirlər müxtəlif şifahi, əyani, yazılı planlaşdırılır.

Planlaşdırılmış şifahi tədbirlər isə əsasən oxucu konfransı, görüşlər, ədəbi-bədii gecə, bibiloqrafik kitab icmalları, sual-cavab gecələri, söhbətlər və s ibarətdir.

Əyani tədbirlərə isə sərgilər, guşələr, stendlər, kitabxana plakatı, kataloqlar və s. daxildir.

Yazılı təbliğat formalarına isə kartotekalar, bibilioqirafik tövsiyə siyahıları, ədəbiyyat göstəricilər daxildir.

Oxucu konfransı. Bu geniş kütləvi tədbir formalarından biridir. Konfransın hazırlıq işi 3 aya qədər davam etməlidir.

Kitabxanalarda kütləvi tədbirlərin təşkili və

keçirilməsi metodikası.
Mədəniyyətimizi, tariximizi, ədəbi əlaqələrimizi geniş oxucu kütlələri arasında yaymaq kitabxanaların ümdə vəzifəsi olmalıdır.

Bunların həyata keçirilməsində kütləvi tədbirlər mühüm əhəmiyyətə malikdir.Bu aydın məsələdir ki, hər bir kütləvi tədbirin düzgün təşkili oxucu ilə kitabxanaçı arasıdaünsiyyəti daha da genişləndirər, oxucunun kitab mütailəsinə olan meylini və marağını artırır.

Hər bir kitabxana tərəfindən kütləvi tədbirlərin təşkili əvvəlcədən planlaşdırılmış şəkildə həyata keçrilməlidir. Kitabxanaçı il ərzində həyata kecirəcək kütləvi tədbirin adını, tədbirin nə vaxt keçirilməsini illik planda əks etdirilməlidir. Məlum olduğu kimi kütləvi tədbirlər müxtəlif şifahi, əyani, yazılı planlaşdırılır.

Planlaşdırılmış şifahi tədbirlər isə əsasən oxucu konfransı, görüşlər, ədəbi-bədii gecə, bibiloqrafik kitab icmalları, sual-cavab gecələri, söhbətlər və s ibarətdir.

Əyani tədbirlərə isə sərgilər, guşələr, stendlər, kitabxana plakatı, kataloqlar və s. daxildir.

Yazılı təbliğat formalarına isə kartotekalar, bibilioqirafik tövsiyə siyahıları, ədəbiyyat göstəricilər daxildir.

Oxucu konfransı. Bu geniş kütləvi tədbir formalarından biridir. Konfransın hazırlıq işi 3 aya qədər davam etməlidir maraqlı olması məqsədilə iki aya yaxın hazırlıq işləri aparılmalıdır.

Qeyd etmək lazımdır ki, hər hansı tədbirdə hökmən mövzunu tamamlayan sərgi də təşkil edilməlidir.

Sual-cavab gecələri .Məlumdur ki, sual-cavab gecələri müxtəlif mövzularda təşkil edilir. Məs: incəsənət , vətənpərvərlik, milli –mənəvi dəyərlərin təbliği, kənd təsərrüfatı və sairə mövzularda. Sual-cavab gecəsinin təşkil etdikdə kitabxanaçı qarşısına məqsəd qoymalıdır. Əsasən burada kitab təbliği işini daha da yaxşılaşdırmaqdır.Kitabxanaçı onu bilməlidir ki, hansı mövzuda kitab rəfdə yatıb qalır, uzun müddət oxucular tərəfindən istifadə edilmir.Belə bir vəziyyəti nəzərə alıb tədbir vasitəsi ilə həmin kitabları oxucuların mütailəsinə verilməsi üçün ölçü götürülməlidir.Əgər oxucular tərəfindən incəsənət yaxud hər hansı mövzuda kitab az oxunarsa bu zaman kitabxanaçı sual-cavab gecəsi təşgil etməlidir.Bu isə az isdifadə olunan kitabların bir qisiminin oxuculara tövsiyə edilməsi üçün imkan yaradar.Məsələn; bu məqsədlə “İncəsənəti sevirsənmi?” başlığı altında bir sual-cavab gecəsinin təşkilinə dair nümunəni kitabxanaçıların nəzərinə çatdırırıq. Məlum olduğu kimi kitabxanaçı ilk növbədə incəsənətə aid kitabları rəfdən seçib ayırmalıdır. Kitabxanaçı fonddan incəsənətin tarixinə və incəsənət sahəsinə həsr olunmuş rəssamlıq, heykəltaraşlıq, kino, teatr və səhnə ustaları, musiqi aləmində görkəmli şəxslər və incəsənətin