VIII. KURSUN TƏDRİS-METODİK TƏMİNATI 8.1. QLOBAL PROBLEMLƏRƏ AİD TERMİN
VƏ ANLAYIŞLARIN İZAHLI LÜĞƏTİ
Alfa şüaları -helium nüvəsindən ibarət olur və müsbət enerji
daşıyır. Lap dərinə hopmaq və canlı toxumanın açıq hissəsinə
həddən artıq çox ziyan vurmaq qabiliyyətinə malikdir (bax
“Radiasiya”).
Areal - müxtəlif növlərin və ekosistemlərin yayılma sahəsi.
Təbiətin mühafizəsi problemi hər şeydən əvvəl arealların və
təbii ekosistemlərin qorunub saxlanılması problemidir.
Atmosferdə, kosmik fəzada və su altında nüvə silahı sınağının qadağan edilməsi haqqında müqavilə - 1963-cü
il mayın 5-də Moskvada imzalanmışdır, üç mühitdə nüvə
silahının sınaqdan keçirilməsini qadağan edir.
Bataqlıqlaşma - daimi həddən ziyadə nəmlilik və qızdırlma-
nın təsiri ilə, son nəticədə bataqlığın əmələ gəlməsinə gətirib
çıxaran, torpağın və landşaftın dəyişilməsi prosesi.
BER – canlı toxumalarda bədənin qəbul etdiyi enerjinin və
bu enerjinin təsirini gücləndirən və ya azaldan digər
faktorlarla qarşılıqlı təsirini nəzərdə tutan ekvivalent doza
vahidi. 600 ber-lik doza adətən altmış gün ərzində ölümlə
nəticələnən sonuca gətirib çıxarır.
Beta şüaları - atom nüvəsindən ayrılan elektrondur və bir
mənfi enerji daşıyır. Hopma qabiliyyəti alfa şüalarına
nisbətən çox, qamma şüalarına nisbətən isə azdır. Dəriyə
düşdükdə yanıq, opqanizmə düşdükdə isə xərçəng əmələ
gətirir.
