Azərbaycan respublikasinin təHSİl naziRLİYİ baki döVLƏt universiteti

Mövzu 11. Jurnalistika və qlobal miqrasiya 
prosesləri 
 
Miqrasiya müasir dövrün qlobal problemi və  KİV-in 
əsas mövzularından biri kimi. Miqrasiya və miqrant 
anlayışları. Müasir dünyada miqrasiya poseslərinin vəziyyəti. 
İnsan yerdəyişmələrinin  əsas istiqamətləri, motivləri, 
meylləri, marşrutları. Miqrasiyanın növləri: daxili və xarici; 
məcburi və könüllü; qanuni və qanunsuz, tənzimlənən və 
tənzimlənməyən miqrasiya. Həm sahə elmi, həm də  KİV
 
tərəfindən miqrasiya proseslərinin demoqrafiya problemi ilə 
sıx əlaqəli şəkildə öyrənilməsi. 
Azərbaycan Respublikasında miqrasiyanın vəziyyəti: 
retrospektiv nəzər. XX əsrin sonlarında Ermənistan ərazisinin 
azərbaycanlılardan etnik təmizlənməsi, sonradan Ermə-

---

40 
 
nistanın Azərbaycana qarşı apardığı işğalçılıq müharibəsi və 
eyni zamanda Orta Asiyada milli zəmində baş vermiş 
münaqişə  nəticəsində Azərbaycanda 1 milyondan artıq 
qaçqın və  məcburi köçkünün əmələ  gəlməsi. Geniş  və 
tənzimlənməyən miqrasiyanın cəmiyyət üçün böyük iqtisadi 
və sosial problemlər əmələ gətirməsi. 
İnsanların öz iqtisadi vəziyyətlərini daha da 
yaxşılaşdırılmaq cəhdləri miqrasiyanin əsas səbəblərindən bi-
ri kimi. Öz ölkəsinin hüdudlarından kənarda yaşayan insan-
lar, qanunsuz miqrasiyanın iştirakçıları, insan alverinin 
qurbanları. 
Miqrasiya proseslərinin tənzimlənməsi sahəsində 
beynəlxalq təcrübə  və  sənədlər. BMT-nin “Qaçqınların 
statusu haqqında” 1951-ci il Konvensiyası və
 
1967-ci il Pro-
tokolu. Palermo protokolları. Bu sahədə  fəaliyyət göstərən 
beynəlxalq təşkilatlar və onların iş təcrübəsi. 
Azərbaycan Respublikasında miqrasiya proseslərinin 
tənzimlənməsi təcrübəsi. Bu sahədə qanunvericilik bazasının 
yaradılması  və
 
təkmilləşdirilməsi. Beynəlalq təşkilatlarla 
əməkdaşlıq. 
Miqrasiya probleminin mətbuatda işıqlandırılmasının 
mövzu istiqamətləri. Əhalinin miqrasiya problemləri ilə
 
bağlı 
maarifləndirilməsi: qanuni miqrasiyanın pozitiv tərəflərinin 
təbliği; qanunsuz miqrasiyanın təhlükələri ilə  əhalinin tanış 
edilməsi. Jurnalistlərin istifadə etdikləri təbliğatçılıq işinin 
forma və metodları. Bu mövzuda çıxışların janr 
rəngarəngliyi. KİV-in çıxışlarının təsirliliyinin artırılmasının 
yaradıcılıq amilləri.