Mavzu: Deviatsiyalarni namoyon bo’lish darajalari
Reja
1.
Deviant fe’l-atvor va uning klassifikatsiyasi.
2.
Deviatsiyalarni namoyon bo’lish darajalari
3.
Deviant xulq-atvorli bolalar bilan ijtimoiy-pedagogik amaliyot yuritish.
4.
Deviant xulq-atvor sotsiologiyasining mohiyati.
5.
Bolalarda deviant xulqning nomoyon bo'lish
6.
Xulosa
7.
Foydalanilgan Adabiyotlar
Deviant fe’l-atvor va uning klassifikatsiyasi.
Deviatsiya (lotincha chetga og’uvchi fe’l-atvor degan ma’noni beradi)
kŏpgina hollarda sotsial sanktsiyalarga muhtoj bŏladi. Deviatsiyaning shunday
kŏrinishlari borki, ular odamlar ŏrtasidagi ŏzaro
munosabatlar normalarining
buzilishi bilan bog’liq bŏlib, jamiyatga jiddiy zarar etkazmaydi. Ular ijtimoiy fikr
va ŏzaro munosabatlar Qatnashchilarining ŏzlari tomonidan boshqariladi.
Deviatsiyaning pozitiv va negativ kŏrinishlari mavjud. Pozitiv deviatsiya hollari
normalar eskirib, talabga javob bermay Qolganda va ulardan og’ish tizimning
rivojiga, fe’l-atvorning mavjud konservativ standartlarini ŏzgartirishga
yordam
berishi mumkin bŏlganda uchraydi. Negativ deviatsiya sotsial patologiyadir va
uning kŏrinishlari konkret shaxsga va butun jamiyatga jiddiy zarar etkazadi.
Buugungi kunda, ijtimoiy hayotning barcha sohalarida
adminstrativ boshqaruv
tizimi tomonidan yuzaga keltirilgan va kutilgan natijalarni bermayotgan ilgarigi
fe’l-atvor normalarining deval’vatsiyasiga olib keluvchi sifatga xos ŏzgarishlar rŏy
berayotgan davrda deviatsiya muammosi dolzarb masala bŏlib qolmoqda. Bozor
munosabatlariga ŏtish,
eski iqtisodiy, ijtimoiy-siyosiy va ma’naviy
munosabatlarining buzilishi, odamlarining moddiy ahvolida negativ aks etayotgan
ishlab chiqarishning stabil’ bŏlmagan rivojlanishi bilan bog’liq
muammolar,
kutilgan natija va reallik ŏrtasida Qarama-Qarshiliklarga, jamiyatda jiddiylikning
va odamlarning ŏz fe’l-atvori ŏzgartirishga va mavjud normalar chegarsidan
chiqishga moyilligiga olib keldi. Deviatsiyaning
Quyidagi klassifikatsiyasi
mavjud: jinoyatchilik, alokogolizm, giyohvandlik, suitsid, fohishabozlik.
Jinoyatchilik franko-belgiyalik olim matematik statistik L.A.Ketle ŏzining
«sotsial-fizika» (1835 yil) kitobida shunday xulosaga keladiki, har Qanday sotsial
tuzum ŏzining tashkil topishiga kŏra kelib chiquvchi jinoyatlarning ma’lum bir
miqdori va tartibini belgilaydi. Bu sohada olib borilgan tadqiqotlar jinoyatni bir
Qator ob’ektiv va sub’ektiv faktorlardan kelib chiqishidan kŏrsatdi: sotsial ŏrin
(mavqe), faoliyat turi, ma’lumot darajasi, qoniqtirmaydigan moddiy ahvol, individ
va sotsial guruh ŏrtasida
munosabatlarni pasayishi, madaniy chegaralarning
yŏqligi, sotsial nazoratni talabga javob bermasligi. Jahon amaliyoti kŏrsatganidek,
bozor munosabatlariga ŏtishda, ayniqsa, birinchi davrlarda
jinoyatni kuchayishi
kuzatiladi. Jinoyatchilikni ahvoliga nosog’lom konkurentsiya, ishga joylashishga
Qiyinchiliklari, infilyatsiya katta ta’sir kŏrstaadi. Jinoyat bu insoniyatni barcha
nuqsonlarini aks ettirishidir. Hech Qaysi jamiyat uni yŏq Qilishga erishgani yŏq.
Shunday bŏlsada, jamiyatni majburiy bŏlgan vazifasi ŏsish templarini pasayishiga
erishish va jinoyatchilikni sotsial chidamkorlik darajasida
nazorat ustida ushlab
turishidir.