V-IX siniflərdə şagirdlərin ədəbiyyat nəzəriyyəsi üzrə aşağıdakı bilik və bacarıqlara yiyələnməsi təmin edilir:
a) şifahi və yazılı ədəbiyyat nümunələrinin, ədəbi növlərin (lirik, epik, dramatik) özünəməxsusluğu;
b) ədəbi növlərlə əlaqədar nəzəri anlayışlar (lirik növ: heca vəzni, əruz vəzni, sərbəst şeir, bayatı, qoşma, nəğmə, misra, bənd, qafiyə, rədif, epik növ: atalar sözü, məsəllər, tapmaca, nağıl, təmsil, əfsanə, dastan, hekayə, nağıl, məsnəvi, poema, povest, dramatik növ: dram, komediya, faciə);
c) məcazların və ifadə vasitələrinin (epitet, bənzətmə, metafora, metonimiya, mübaliğə, bədii sual, litota, təkrir, bədii təzad, kinayə, inversiya) obrazlılığın təmin edilməsindəki rolu;
ç) mövzu, ideya, süjet, kompozisiya (proloq, epiloq, epiqraf), portret, obraz (baş qəhrəman, epizodik surət, təbiət, əşya surəti), satira, yumor, təsvir, təhkiyə terminləri.
Əsərin oxusu, təhlili ilə ədəbi-nəzəri biliklərin tətbiqi vəhdətdə aparılır. “Ədəbiyyat” dərsliyində müəyyən mövzulardan sonra “Ədəbiyyat nəzəriyyəsi” başlığı altında ədəbi-nəzəri anlayışların yığcam şərhindən ibarət mətnlər (əfsanə, tapmaca, təmsil, nağıl, hekayə,peyzaj, ideya, obraz və s.) verilir. Həmin mətnlər üzrə mənimsənilmiş biliklər konkret ədəbi material üzərində tətbiq edilir, dərinləşdirilir
B
ədii əsərlərdə bədii təsvir və ifadə vasitələrindən istifadə haqqında rəy hazırlanması
Dərsin gedişi
Dostları ilə paylaş: |
