Azərbaycan Respublikasının Cinayət-Prosessual Məcəlləsi

Maddə 475. Tibbi xarakterli məcburi tədbirlərin tətbiq edilməsi barədə iş üzrə məhkəməyədək icraatın qurtarması

475.1. Toplanmış sübutları tibbi xarakterli məcburi tədbirlərin tətbiq edilməsi barədə iş üzrə icraatı qurtarması üçün kifayət hesab etdikdə müstəntiq aşağıdakı qərarlardan birini çıxarır:

475.1.1. cinayət qanunu ilə nəzərdə tutulmuş və cinayət məsuliyyətinə səbəb olan əməli anlaqsız vəziyyətda törətmiş şəxs barəsində işin məhkəməyə göndərilməsi haqqında;

475.1.2. cinayət qanunu ilə nəzərdə tutulmuş əməli anlaqsız vəziyyətdə törətmiş şəxs məhkəməyədək icraat ərəfəsində sağaldıqda və tibbi xarakterli məcburi tədbirlərin tətbiq edilməsinə ehtiyac duyulmadıqda, iş üzrə icraata xitam verilməsi haqqında;

475.1.3. cinayət işi üzrə icraata xitam verilməsi üçün bu Məcəllənin müddəaları ilə nəzərdə tutulmuş əsaslar olduqda iş üzrə icraata xitam verilməsi haqqında.

475.2. Tibbi xarakterli məcburi tədbirlərin tətbiq edilməsi barədə iş üzrə məhkəməyədək icraat qurtardıqdan sonra müstəntiq başa çatmış icraatın materiallarını zərər çəkmiş şəxsə, onun nümayəndəsinə, barəsində icraatın aparıldığı şəxsə, onun qanuni nümayəndəsinə və müdafiəçiyə təqdim edir.

475.3. Bu Məcəllənin 475.2-ci maddəsində göstərilən şəxslərin tibbi xarakterli məcburi tədbirlərin tətbiq edilməsi barədə işin materialları ilə tanış olmaları haqqında protokol tərtib edilir.

Maddə 476. Tibbi xarakterli məcburi tədbirlərin tətbiq edilməsi barədə iş üzrə məhkəməyədək icraat qurtardıqda prokurorun hərəkətləri

476.0. Tibbi xarakterli məcburi tədbirlərin tətbiq edilməsi barədə iş üzrə başa çatmış icraatın materialları işin məhkəməyə göndərilməsi haqqında müstəntiqin qərarı ilə birlikdə aşağıdakı qərarlardan birini qəbul edən ibtidai araşdırmaya prosessual rəhbərliyi həyata keçirən prokurora verilir. Prokuror:

476.0.1. müstəntiqin qərarını təsdiq edir və işi məhkəməyə göndərir;

476.0.2. əlavə araşdırmanın aparılması üçün işi müstəntiqə göndərir;

476.0.3. İş üzrə icraata xitam verir.

Maddə 477. Tibbi xarakterli məcburi tədbirlərin tətbiq edilməsi barədə iş üzrə məhkəmə baxışının xüsusiyyətləri

477.1. Məhkəmə istintaqı cinayət qanunu ilə nəzərdə tutulmuş əməli törətmiş şəxs barəsində tibbi xarakterli məcburi tədbirlərin tətbiq edilməsinin zəruriliyi barədə dövlət ittihamçısının məruzəsi ilə başlanır. Sonra məhkəmə cinayət prosesi tərəflərinin təqdim etdikləri sübutları tədqiq edir və barəsində icraat aparıldığı şəxsin müdafiəçisini və qanuni nümayəndəsini, habelə dövlət ittihamçısının fikrini dinləyir. Daha sonra qərarın çıxarılması üçün məhkəmə müşavirə otağına gedir.

477.2. Qərar çıxararkən məhkəmə aşağıdakı məsələləri həll etməlidir:

477.2.1. İctimai təhlükəli əməlin törədildiyini;

477.2.2. həmin əməlin barəsində tibbi xarakterli məcburi tədbirlərin tətbiq edilməsi üzrə icraatın aparıldığı şəxs tərəfindən törədildiyini;

477.2.3. əməlin anlaqsız vəziyyətdə törədildiyini və həmin şəxsin məhkəmə baxışı zamanı həmin vəziyyətdə olmasını;

477.2.4. şəxsin barəsində tibbi xarakterli məcburi tədbirlərin və məhz hansının tətbiq edilməsinə ehtiyac olduğunu.

477.3. Şəxs tərəfindən cinayət qanunu ilə nəzərdə tutulmuş əməlin anlaqsız vəziyyətdə törədilməsini sübuta yetirilmiş hesab etdikdə, məhkəmə onun cinayət məsuliyyətindən və cəzadan azad edilməsi və barəsində tibbi xarakterli məcburi tədbirlərin tətbiq edilməsi barədə qərar çıxarır.

477.4. Şəxs ictimai təhlükəli olmadıqda və onun tibbi xarakterli məcburi tədbirlərin tətbiqinə ehtiyacı olmadıqda, məhkəmə iş üzrə icraata xitam verilməsi haqqında qərar çıxarır. Məhkəmə şəxsin əməli törətdiyi anda anlaqsız olması, məhkəmə baxışı zamanı sağaldığı halda da məhkəmə iş üzrə icraata xitam verilməsi haqqında qərar çıxarır.

Maddə 478. Tibbi xarakterli məcburi tədbirin ləğv edilməsi və ya dəyişdirilməsi

478.1. Şəxsin səhhətinin yaxşılaşması və ya tam sağalması nəticəsində gələcəkdə tibbi xarakterli məcburi tədbirin tətbiq edilməsi zərurəti aradan qalxdıqda, məhkəmə həkim komissiyasının rəyinə əsaslanmış səhiyyə orqanının təqdimatı üzrə tibbi xarakterli məcburi tədbirin ləğv edilməsi və ya dəyişdirilməsi haqqında məsələyə baxır.

478.2. Tibbi xarakterli məcburi tədbirin ləğv edilməsi və ya dəyişdirilməsi haqqında vəsatəti şəxsin yaxın qohumları, qanuni nümayəndələri və digər maraqlı şəxslər qaldıra bilərlər.

478.3. Bütün məsələlər tədbirin tətbiq edildiyi yer üzrə məhkəmə tərəfindən prokurorun və vəsatəti üzrə tibbi xarakterli məcburi tədbirin ləğv edilməsi və ya dəyişdirilməsi haqqında məsələyə baxılan şəxsin mütləq iştirakı ilə həll edilir.

LVI fəsil. Cinayət törətdikdən sonra psixi xəstəliyə tutulmuş şəxslər barəsində tibbi xarakterli məcburi tədbirlərin tətbiq edilməsi üzrə icraat

Maddə 479. Cinayət törətdikdən sonra psixi xəstəliyə tutulmuş şəxslər barəsində tibbi xarakterli məcburi tədbirlərin tətbiq edilməsi üzrə icraatın xüsusiyyətləri

Bu Məcəllənin 479—487-ci maddələri ilə nəzərdə tutulmuş xüsusiyyətlər nəzərə alınmaqla cinayət törətdikdən sonra psixi xəstəliyə tutulmuş şəxslər barəsində tibbi xarakterli məcburi tədbirlərin tətbiq edilməsi üzrə icraat bu Məcəllənin ümumi qaydaları əsasında aparılır.

Maddə 480. Cinayət törətdikdən sonra psixi xəstəliyə tutulmuş şəxslər barəsində tibbi xarakterli məcburi tədbirlərin tətbiq edilməsi üzrə materialların məhkəməyədək hazırlığı

480.1. Cinayət törətdikdən sonra psixi xəstəliyə tutulmuş şəxslər barəsində tibbi xarakterli məcburi tədbirlərin tətbiq edilməsi üzrə materialların məhkəməyədək hazırlığı ibtidai istintaq şəklində aparılır.

480.2. Cinayət törətdikdən sonra psixi xəstəliyə tutulmuş şəxslər barəsində tibbi xarakterli məcburi tədbirlərin tətbiq edilməsi üzrə icraatda hadisədən sonra psixi xəstəliyə tutulmuş şəxs, onun müdafiəçisi və qanuni nümayəndəsi iştirak edə bilərlər.

480.3. Psixi xəstəliyə tutulmuş şəxs səhhətinin vəziyyətinə görə tibbi xarakterli məcburi tədbirlərin tətbiq edilməsi üzrə icraatda iştirak edə bilmədikdə, müstəntiq və ibtidai araşdırmaya prosessual rəhbərliyi həyata keçirən prokuror bu barədə protokol tərtib etməlidir.

480.4. Toplanmış sübutları kifayət hesab etdikdə, müstəntiq aşağıdakı qərarlardan birini çıxarır:

480.4.1. İş üzrə icraatı dayandırmaqla tibbi xarakterli məcburi tədbirin tətbiq edilməsi üçün işin məhkəməyə göndərilməsi haqqında məsələnin həll edilməsi məqsədilə cinayət törətdikdən sonra psixi xəstəliyə tutulmuş şəxslər barəsində tibbi xarakterli məcburi tədbirlərin tətbiq edilməsi üzrə materialları ibtidai araşdırmaya prosessual rəhbərliyi həyata keçirən prokurora göndərmək;

480.4.2. cinayət işi üzrə icraata xitam vermək.

480.5. Bu Məcəllənin 480.4-cü maddəsində göstərilən materialları aldıqdan sonra ibtidai araşdırmaya prosessual rəhbərliyi həyata keçirən prokuror aşağıdakı qərarlardan birini qəbul edir:

480.5.1. tibbi xarakterli məcburi tədbirin tətbiq edilməsi üçün işin məhkəməyə göndərilməsi haqqında müstəntiqin qərarını təsdiq edir;

480.5.2. əlavə araşdırmanın aparılması üçün materialları müstəntiqə qaytarır;

480.5.3. cinayət işi üzrə icraata xitam verir.

Maddə 481. Cinayət törətdikdən sonra psixi xəstəliyə tutulmuş şəxslər barəsində tibbi xarakterli məcburi tədbirlərin tətbiq edilməsi üzrə icraatda müdafiəçinin iştirakı

Cinayət törətdikdən sonra psixi xəstəliyə tutulmuş şəxslər barəsində tibbi xarakterli məcburi tədbirlərin tətbiq edilməsi üzrə icraatda müdafiəçinin iştirakı məcburidir. Müdafiəçinin işdə əvvəllər iştirak etmədiyi hallarda o, psixi pozuntu faktının müəyyən edildiyi andan icraata buraxılır.

Maddə 482. Cinayət törətdikdən sonra psixi xəstəliyə tutulmuş şəxs barəsində cinayət işinin ayrılması

İbtidai araşdırma zamanı cinayət törədildikdən sonra iştirakçılardan hər hansı birinin psixi xəstəliyə tutulduğu müəyyən edildikdə, həmin şəxs barəsində cinayət işi ayrıca icraata ayrıla bilər.

Maddə 483. Cinayət törətdikdən sonra psixi xəstəliyə tutulmuş şəxs barəsində tətbiq edilən qətimkan tədbirləri

483.1. Cinayət törətdikdən sonra psixi xəstəliyə tutulmuş şəxslərin səhhətinin vəziyyəti buna mane olmadıqda, onlar barəsində qətimkan tədbirləri tətbiq edilə bilər. Həmin şəxslər həbsdə saxlanıldığı halda onlar tibb müəssisələrinin müvafiq bölmələrində xüsusi həkim nəzarəti altında olmalıdırlar.

483.2. Psixi xəstəliyə tutulmuş şəxslər barəsində səhhətlərinin vəziyyətinə görə qətimkan tədbirlərinin tətbiq edilə bilmədiyi halda, onlər barəsində bu Məcəllənin 474-cü maddəsində nəzərdə tutulmuş təhlükəsizlik tədbirləri tətbiq edilir.

Maddə 484. Cinayət törətdikdən sonra psixi xəstəliyə tutulmuş şəxsə ittihamın elan edilməsi

484.1. Cinayətin törədilməsində ittihamın elan edilməsinə əsas verən kifayət qədər sübutlar olduğu halda müstəntiq psixi xəstəliyə tutulmuş şəxsin təqsirləndirilən şəxs qismində cəlb edilməsi haqqında əsaslandırılmış qərar çıxarır.

484.2. Səhhətinin vəziyyəti buna mane olmadığı halda ittihamın elan edilməsi haqqında qərar cinayət törətdikdən sonra psixi xəstəliyə tutulmuş şəxsin özünə təqdim edilə bilər. Şəxsin qərarla tanış edilməsi mümkün olmadıqda, bu barədə protokol tərtib edilir. Cinayət törətdikdən sonra psixi xəstəliyə tutulmuş şəxsə ittihamın elan edilməsi barədə qərarla təqsirləndirilən şəxsin müdafiəçisi, habelə qanuni nümayəndəsi tanış olur.

Maddə 485. Cinayət törətdikdən sonra psixi xəstəliyə tutulmuş şəxslər barəsində tibbi xarakterli məcburi tədbirlərin tətbiq edilməsi üzrə birinci instansiya məhkəməsində icraat

485.1. Cinayət törətdikdən sonra psixi xəstəliyə tutulmuş şəxslər barəsində tibbi xarakterli məcburi tədbirlərin tətbiq edilməsi üzrə birinci instansiya məhkəməsində icraatda dövlət ittihamçısının və müdafiəçinin iştirakı məcburidir. Məhkəmə iclasına məhkəmə eksperti dəvət edilə bilər.

485.2. Cinayət törətdikdən sonra psixi xəstəliyə tutulmuş şəxs barəsində material üzrə məhkəmə istintaqı tibbi xarakterli məcburi tədbirlərin tətbiq edilməsi üçün materialların məhkəməyə göndərilməsi haqqında müstəntiqin qərarının elan edilməsi ilə başlanır və sonra məhkəmə sübutların tədqiq edilməsinə keçir.

485.3. Məhkəmə istintaqı qurtardıqda dövlət ittihamçısı nitqlə çıxış edir, müdafiəçinin fikri dinlənilir.

485.4. Bundan sonra qərarın çıxarılması üçün məhkəmə müşavirə otağına gedir və orada aşağıdakı məsələləri həll edir:

485.4.1. əməlin törədilib-törədilmədiyini;

485.4.2. əməldə cinayət tərkibinin olub-olmadığını;

485.4.3. həmin əməlin təqsirləndirilən şəxs tərəfindən törədilib-törədilmədiyini;

485.4.4. şəxsin psixi xəstəliyə tutulub-tutulmadığını, xəstəliyin xarakterini və xəstəlik vəziyyətinin baş verdiyi vaxtı;

485.4.5. şəxsin barəsində tibbi xarakterli məcburi tədbirin tətbiq edilməsinə ehtiyacın olub-olmadığını və olduğu halda məhz hansı tədbirin tətbiq edilməsinə ehtiyac olduğunu.

485.5. Şəxs psixi xəstəliyə məhkəmə baxışı mərhələsində tutulduğu halda məhkəmə, həmçinin iş üzrə icraatın dayandırılması haqqında məsələni həll etməlidir.

Maddə 486. Tibbi xarakterli məcburi tədbirin ləğv edilməsi və dəyişdirilməsi

486.1. Şəxsin səhhətinin yaxşılaşması və ya. tam sağalması nəticəsində gələcəkdə tibbi xarakterli məcburi tədbirin tətbiq edilməsi zərurəti aradan qalxdıqda, səhiyyə orqanının həkim komissiyasının rəyinə əsaslanmış təqdimatı üzrə məhkəmə tibbi xarakterli məcburi tədbirin ləğv edilməsi və ya dəyişdirilməsi haqqında məsələyə baxır.

486.2. Tibbi xarakterli məcburi tədbirin ləğv edilməsi və ya dəyişdirilməsi haqqında vəsatəti şəxsin yaxın qohumları, qanuni nümayəndələri və digər maraqlı şəxslər qaldıra bilərlər.

486.3. Tibbi xarakterli məcburi tədbirlərin ləğv edilməsi və dəyişdirilməsi məsələləri tibbi xarakterli məcburi tədbirlərin tətbiq edildiyi yer üzrə məhkəmə tərəfindən həll edilir.

Maddə 487. Cinayət işi üzrə icraatın təzələnməsi

487.1. Məhkəmə, barəsində tibbi xarakterli məcburi tədbirin tətbiq edildiyi şəxsi sağalmış hesab etdikdə, tibbi rəy əsasında tibbi xarakterli məcburi tədbirin ləğv edilməsi haqqında qərar çıxarır və cinayət işini ibtidai araşdırmanın aparılması və ya məhkəmə baxışının keçirilməsi üçün göndərilməsi haqqında məsələni həll edir.

487.2. Barəsində tibbi xarakterli məcburi tədbirlər tətbiq edilmiş şəxsin tibb müəssisəsində olduğu vaxt şəxsin həbsdə saxlanıldığı müddətə daxil edilir.

LVII fəsil. Cinayət işlərinə dair hüquqi yardımın göstərilməsi üzrə icraat

Maddə 488. Azərbaycan Respublikasının ərazisində hüquqi yardım göstərilməsi qaydasında prosessual və digər hərəkətlərin həyata keçirilməsi

488.1. Cinayət işlərinə dair hüquqi yardım (bundan sonra «hüquqi yardım» adlanacaq) Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyası, bu Məcəllə, «Cinayət işlərinə dair hüquqi yardım haqqında» Azərbaycan Respublikasının Qanunu, Azərbaycan Respublikasının digər qanunvericilik aktları və Azərbaycan Respublikasının tərəfdar çıxdığı beynəlxalq müqavilələr ilə tənzimlənir.

488.2 Hüquqi yardım göstərilməsinə dair Azərbaycan Respublikası ilə sorğu edən xarici dövlət arasında müvafiq müqavilə olmadıqda, bu Məcəllənin və «Cinayət işlərinə dair hüquqi yardım haqqında» Azərbaycan Respublikası Qanununun müddəaları tətbiq edilir.

488.3. Bu müddəalar beynəlxalq məhkəmə orqanları ilə əməkdaşlıq edilməsi məsələlərinə şamil olunmur.

Maddə 489. Azərbaycan Respublikasının ərazisində hüquqi yardım göstərilməsinin ümumi şərtləri

489.1. Hüquqi yardım sorğu verildiyi zaman sorğu edən xarici dövlət müvafiq səlahiyyətli orqanı tərəfindən istintaq edilən və ya məhkəmə baxışında olan cinayətlərlə bağlı müvafiq hərəkətlərin həyata keçirilməsindən ibarətdir.

489.2. Bu Məcəllənin 489.1-ci maddəsinin məqsədlərinə uyğun olaraq hüquqi yardımın göstərilməsi üzrə həyata keçirilən hərəkətlər «Cinayət işlərinə dair hüquqi yardım haqqında» Azərbaycan Respublikası Qanununun 2-ci maddəsi ilə müəyyən edilir.

Maddə 490. Azərbaycan Respublikasının ərazisində hüquqi yardımın göstərilməsi xahişi ilə rəsmi müraciətin məzmunu

490.1. Azərbaycan Respublikasının ərazisində hüquqi yardımın göstərilməsi xahişi ilə rəsmi müraciətdə aşağıdakılar göstərilməlidir:

490.1.1. Azərbaycan Respublikasının sorğu edilən cinayət təqibi orqanının adı;

490.1.2. xarici dövlətin sorğu edən səlahiyyətli orqanının adı;

490.1.3. İcraatı üzrə hüquqi yardımın göstərilməsi sorğu edilən cinayət işinin adı və ona dair qısa arayış;

490.1.4. törədilmiş əməlin təsviri və tövsifi;

490.1.5. şübhəli, təqsirləndirilən, zərər çəkmiş şəxslərin, habelə şahidlərin adları və soyadları, mümkün olduqda isə onların yaşayış yeri və ya olduğu yer, vətəndaşlığı, məşğuliyyət növü, doğulduğu yer və tarix;

490.1.6. hüquqi yardımın göstərilməsi barədə xahişin mahiyyəti;

490.1.7. hüquqi yardım göstərilməsi barədə müraciətə baxılması üçün zəruri olan «Cinayət işlərinə dair hüquqi yardım haqqında» Azərbaycan Respublikası Qanununun 4-cü maddəsi ilə nəzərdə tutulan digər məlumatlar.

490.2. çıxarılıb

Maddə 491. Hüquqi yardım haqqında sorğunun icra qaydası

491.1. Hüquqi yardım haqqında sorğu bu Məcəllə və «Cinayət işlərinə dair hüquqi yardım haqqında» Azərbaycan Respublikasının Qanunu ilə nəzərdə tutulmuş qaydada icra edilir.

491.2. Hüquqi yardım haqqında sorğu icra edilərkən sorğu edən xarici dövlətin müvafiq orqanının xahişi ilə həmin dövlətin qanunvericiliyi Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyinə zidd olmadıqda tətbiq edilə bilər.

491.3. Hüquqi yardım haqqında sorğu icra edilərkən məhkəmənin sanksiyasının (qərarının) alınmasını tələb edən prosessual və digər hərəkətlərin aparılması zərurəti yarandıqda, Azərbaycan Respublikasının cinayət təqibi orqanları bu Məcəllə ilə nəzərdə tutulmuş qaydada həmin məsələ ilə əlaqədar məhkəmə nəzarətini həyata keçirən Azərbaycan Respublikasının müvafiq məhkəməsinə müraciət etməlidirlər.

491.4. Hüquqi yardım haqqında sorğunun icrası mümkün olmadıqda, Azərbaycan Respublikasının cinayət təqibi orqanı sorğu edən xarici dövlətin müvafiq orqanına sorğunun icrasına mane olan hallar barədə məlumat verir.

Maddə 492. Hüquqi yardımın göstərilməsindən imtina

492.1. Hüquqi yardımın göstərilməsindən «Cinayət işlərinə dair hüquqi yardım haqqında» Azərbaycan Respublikasının Qanununun 3.1-ci maddəsi ilə nəzərdə tutulmuş əsaslarla imtina edilir.

492.2. Hüquqi yardımın göstərilməsindən imtinanın əsasları barədə sorğu edən xarici dövlətə cavab verilir.

Maddə 493. Şəxsin verilməsi haqqında rəsmi müraciətin məzmunu

493.1. Şəxsin verilməsi haqqında rəsmi müraciətdə aşağıdakılar göstərilməlidir:

493.1.1. Azərbaycan Respublikasının sorğu edilən cinayət təqibi orqanının adı;

493.1.2. xarici dövlətin sorğu edən səlahiyyətli hakimiyyət orqanının adı;

493.1.3. İcraatı üzrə hüquqi yardımın göstərilməsi xahiş edilən cinayət işinin adı və ona dair qısa arayış;

493.1.4. əməlin faktiki hallarının təsviri və sorğu edən dövlətin əsasında əməlin cinayət hesab edildiyi qanunun mətni;

493.1.5. verilməli olan şəxsin soyadı, adı, atasının adı, onun vətəndaşlığı, yaşayış yeri və ya olduğu yer, mümkün olduqda onun xarici görkəminin təsviri və onun şəxsiyyəti barədə digər məlumatlar;

493.1.6. cinayət nəticəsində vurulmuş zərərin məbləği.

493.2. Cinayət təqibinin həyata keçirilməsi üçün şəxsin verilməsi xahişi ilə rəsmi müraciətə həbsə alma haqqında qərarın təsdiq edilmiş surəti əlavə edilməlidir.

493.3. Hökmün icra edilməsi üçün şəxsin verilməsi xahişi ilə rəsmi müraciətə qanuni qüvvəyə minmiş hökmün təsdiq edilmiş surəti və məhkuma tətbiq edilən cinayət qanunu müddəasının mətni əlavə edilməlidir. Məhkum cəzanın bir hissəsini çəkdikdə bu barədə də məlumatlar verilir.

Maddə 494. Şəxsin verilməsi üçün əlavə sənədlərin tələb edilməsi

494.1. Şəxsin verilməsi xahişi ilə rəsmi müraciətdə zəruri olan bütün məlumatlar olmadıqda Azərbaycan Respublikasının sorğu edilən cinayət təqibi orqanı əlavə məlumatları 1 (bir) ayadək müddətə təqdim edilməsini tələb edə bilər. Bu müddət xarici dövlətin sorğu edən səlahiyyətli hakimiyyət orqanının vəsatəti əsasında daha 1 (bir) ayadək müddətə uzadıla bilər.

494.2. Həbsdə olan şəxsin verilməsi üçün xarici dövlətin sorğu edən səlahiyyətli hakimiyyət orqanı təyin edilmiş müddət ərzində əlavə məlumatları təqdim etmədikdə həmin şəxs Azərbaycan Respublikasının sorğu edilən cinayət təqibi orqanı tərəfindən azad edilir.

Maddə 495. Verilməsi üçün şəxsin həbsə alınması

495.1. Xarici dövlətin səlahiyyətli hakimiyyət orqanından hər hansı şəxsin verilməsi barədə xahişi və onun həbsə alınması haqqında qərarın surətini aldıqdan sonra Azərbaycan Respublikasının sorğu edilən cinayət təqibi orqanı zərurət olduqda və bu Məcəllənin müddəalarına riayət etməklə şəxsin verilməsi haqqında qərar qəbul edilənədək onun tutulması və həbsə alınması üçün tədbirlər görə bilər.

495.2. Bu Məcəllənin 495.1-ci maddəsinin müddəasına uyğun olaraq həbsə alınmış şəxs barəsində seçilmiş qətimkan tədbirinin təsdiq edilməsi, dəyişdirilməsi və ya ləğv edilməsi üçün hakimə müraciət etmək hüququna malikdir.

495.3. Zəruri hallarda Azərbaycan Respublikasının sorğu edilən cinayət təqibi orqanı bu Məcəllənin müddəalarına riayət etməklə xarici dövlətin sorğu edən səlahiyyətli hakimiyyət orqanının vəsatəti əsasında hüquqi yardım göstərilməsi qaydasında, həmçinin barəsində verilməsi xahişi ilə rəsmi müraciət daxil olmamış şəxsi də tutmaq səlahiyyətinə malikdir. Belə halda müvafiq vəsatət:

495.3.1. əvvəlcədən poçt, teleqraf, teleks və ya telefaks vasitəsi ilə alınmalı;

495.3.2. həmin vəsatət həbsə alma haqqında qərara və ya qanuni qüvvəyə minmiş hökmə istinadı əks etdirməlidir;

495.3.3. şəxsin verilməsi xahişi ilə rəsmi müraciətin əlavə olaraq yaxın 48 saat müddətində təqdim ediləcəyini təsdiq etməlidir.

495.4. Azərbaycan Respublikasının cinayət təqibi orqanı şəxsin verilməsi xahişi barəsində rəsmi müraciət əsasında həmin şəxsin tutulması və ya həbs edilməsi, habelə belə müraciət alınanadək hüquqi yardım göstərilməsi qaydasında xarici dövlətin vəsatəti əsasında onun tutulması barədə dərhal xarici dövlətin sorğu edən səlahiyyətli hakimiyyət orqanını məlumatlandırır.

495.5. Bu Məcəllənin 495.1 və 495.3-cü maddələrinin müddəalarına müvafiq olaraq həbsə alınmış şəxs cinayət təqibi orqanlarının hərəkətlərindən şikayətlə məhkəməyə müraciət etmək hüququna malikdir. Həmin şikayətə bu Məcəllənin 442—454-cü maddələrində müəyyən edilmiş qaydada baxılır.

Maddə 496. Şəxsin verilməsi haqqında məsələnin həll edilməsi

496.1. Azərbaycan Respublikasının ərazisində olan şəxs onun cinayət məsuliyyətinə cəlb edilməsi və ya hökmün icra edilməsi üçün bu Məcəllənin 496.2—496.7-ci maddələrində nəzərdə tutulmuş tələblərin yerinə yetirilməsinin zəruriliyi nəzərə alınmaqla Azərbaycan Respublikasının cinayət təqibi orqanı tərəfindən xarici dövlətin səlahiyyətli hakimiyyət orqanının həmin şəxsin verilməsi xahişi ilə rəsmi müraciəti əsasında verilir.

496.2. Şəxsin cinayət məsuliyyətinə cəlb edilməsi üçün verilməsi Azərbaycan Respublikasının və sorğu edən dövlətin qanunvericiliyi ilə cinayət qaydasında cəzalandırılmalı olan və törədilməsinə görə 1 (bir) ildən az olmayan müddətə azadlıqdan məhrum etmə növündə və ya daha ağır cəzanın nəzərdə tutulduğu əməllərə görə həyata keçirilir.

496.3. Şəxsin hökmün icra edilməsi üçün verilməsi Azərbaycan Respublikasının və sorğu edən dövlətin qanunvericiliyi ilə cinayət qaydasında cəzalandırılmalı olan və törədilməsinə görə verilməsi sorğu edilən şəxsin 6 (altı) aydan az olmayan müddətə azadlıqdan məhrum etmə və ya daha ciddi cəzaya məhkum olunduğu əməllərə görə həyata keçirilir.

496.4. Aşağıdakı hallarda şəxs verilmir:

496.4.1. şəxsin verilməsi haqqında xahişin alındığı anda Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyinə müvafiq olaraq cinayət məsuliyyətinə cəlb etmək üçün müddətin başa çatması və ya digər qanuni əsaslar nəticəsində cinayət təqibinin başlana və ya hökmün icra edilə bilməyəcəyi halda;

496.4.2. verilməsi xahiş olunan şəxs barəsində iş üzrə icraata xitam verilməsi haqqında qanuni qüvvəyə minmiş qərar olduqda;

496.4.3. Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyinə müvafiq olaraq cinayət xüsusi ittiham qaydasında (zərər çəkmiş şəxsin şikayəti əsasında) təqib edildiyi halda.

496.5. Şəxsin verilməsindən aşağıdakı hallarda imtina edilə bilər:

496.5.1. verilməsi sorğu edilən şəxs Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı olduqda və ya ona Azərbaycan Respublikasında siyasi sığınacaq verildikdə;

496.5.2. şəxsin verilməsi sorğusu ilə əlaqədar olan cinayət Azərbaycan Respublikasının ərazisində törədildikdə;

496.5.3. verilməsi sorğu edilən şəxs siyasi, irqi və ya dini mənsubiyyətə görə təqib edildikdə;

496.5.4. verilməsi sorğu edilən şəxs sülh dövründə hərbi cinayət törətdiyinə görə təqib edildikdə;

496.5.5. şəxsin verilməsi xahişi ilə müraciət etmiş dövlətin Azərbaycan Respublikası ilə cinayət işləri üzrə hüquqi yardım göstərilməsi barədə müqaviləsi olmadıqda və ya həmin dövlət bu sahədə hüquqi yardımın göstərilməsi barədə müqavilənin tələblərinə əməl etmədikdə.

496.6. Verilməsi barədə sorğu edilən şəxs Azərbaycan Respublikasının ərazisində başqa cinayətin törədilməsinə görə cinayət məsuliyyətinə cəlb və ya məhkum edildikdə onun verilməsi cinayət təqibinə xitam verilənə, hökm icra edilənə və ya cəzadan azad edilənədək təxirə salına bilər.

496.7. Şəxsin verilməsi xahişi ilə rəsmi müraciət bir neçə dövlətdən daxil olduqda, Azərbaycan Respublikasının sorğu edilən cinayət təqibi orqanı müraciətlərdən hansının ilk növbədə təmin edilməli olduğunu müstəqil həll edir.

Maddə 497. Verilməsi xahişi ilə əlaqədar həbs edilmiş şəxsin azad edilməsi

497.1. Bu Məcəllənin 495.3-cü maddəsinə müvafiq olaraq tutulmuş şəxs onun tutulduğu andan 48 saat müddətində Azərbaycan Respublikasının cinayət təqibi orqanına həmin şəxsin verilməsi xahişi ilə rəsmi müraciət daxil olmadığı halda azad edilməlidir.

497.2. Bu Məcəllənin 495.1-ci maddəsinə əsasən verilməsi haqqında qərar qəbul edilənədək həbsə alınmış şəxs Azərbaycan Respublikasının cinayət təqibi orqanı onun verilməsinin qeyri-mümkünlüyü və ya verilməsindən imtina haqqında qərar qəbul etdikdə dərhal azad edilməlidir.