VATAN, mamlakat, yurt, diyor, el, mulk. Kishi tug‘ilib o‘sgan, o‘zi uning fuqarosi bo‘lgan joy, territoriya. Vatan so‘zida fuqaro, xalq tushunchasi u mansub bo‘lgan joy tushunchasi bilan birlashgan, shuningdek, unda joy (hudud)ning fuqaro, xalq mansubligi, uning «yashash joy»i bo‘yog‘i aks etib turadi. Mamlakat ko‘proq adabiy
nutqqa xos bo‘lib, unda «yashash joyi» bo‘yog‘i juda kuchsiz, hatto yo‘q darajada bo‘ladi. Bu so‘z, umuman, biror xalq yoki xalqlar uchun umumiy (birlashtiruvchi) hududni bildiradi. Yurt ko‘proq oddiy nutqqa xos va u ma’lum joy (hudud) bilan shu joyga mansub xalqni ham qo‘shib ifodalay oladi. El nisbatan eskirgan, hozir ko‘proq poetik asarlarda uchraydi. Diyor poetik uslubga xos. Bu so‘z, umuman, ma’lum bir joy ma’nosida (ma’lum bir xalqqa mansublik tushunchasisiz) ham qo‘llanadi.
IV.Mustahkamlash 1. Matn tilning eng yirik va oliy birligi haqidagi fikrni qanday izohlaysiz?
2. Matn va uslub munosabati haqida gapiring.
3. Matnga sarlavha qo‘yishda nimalarni e’tiborga olish kerak?
4. Iqtibos qanday maqsadlar bilan matnga olib kiriladi?
5. Badiiy va ilmiy matnda iqtibos manbasini ko‘rsatish yoki ko‘rsatmaslik zaruriyati haqida gapiring.
6. Ilmiy matnda iqtibos manbasini ko‘rsatmaslik nima uchun ilm odobiga zid hisoblanadi?
V.Baholash Darsda faol qatnashgan o’quvchilar rag’batlantiriladi.
VI.Uyga vazifa: 117-mashq. Kitobning inson ma’naviy va aqliy kamolotidagi o‘rni aqida matn tuzing. Matnda iqtiboslardan foydalanishga harakat qiling. Matnning mavzusi va g‘oyasiga muvofiq sarlavha qo‘ying.
Sana:________________-yil Ona tili fani Sinf: 10 Mavzu. TAKRORLASH
Darsning maqsadi: Ta’limiy: Matn va iqtibos haqida tushuncha berish.
Tarbiyaviy: Ona tili darsligi bilan tanishtirish
