1-Amaliy mashg‘ulot. Ikkinchi va uchinchi tartibli aniqlovchilar


-Amaliy mashg‘ulot. Elektr ta’minoti sistemalarni holat tenglamalarini iteratsiya usulida yechish



Yüklə 5,73 Mb.
səhifə7/11
tarix17.09.2023
ölçüsü5,73 Mb.
#144806
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11
amaliy

8-Amaliy mashg‘ulot. Elektr ta’minoti sistemalarni holat tenglamalarini iteratsiya usulida yechish.

8.1. misol. EET yuklamasini bitta IES va bitta GES yordamida optimal qoplang, va umumiy yoqilg‘i sarfini hisoblang.


IES va GES larning sarf tavsiflari quyidagicha:

BIES(𝑃1) = 60 + 0.05𝑃1 + 0.003𝑃12, t. sh. yo./soat QGES(𝑃2) = 100 + 0.05𝑃2 + 0.005𝑃22, m3/soat


EETning yuklama grafigi to‘rtta intervallardan iborat.





t, soat

1

2

3

4

Ryu, MVt

400

600

800

500

GESda har bir vaqt oralig‘idagi o‘rtacha suv sarfi: Qb.o‘r.=300 m3/soat.


Hisoblash aniqlagi: εQ= Qb.o‘r. dan 1%=3,0 m3/soat.
Yechish. STlardan hosila olib NO‘Tlarini topamiz:
𝑏IES(𝑡) = 0.05 + 0.006𝑃1(𝑡) 𝑞IES(𝑡) = 0.05 + 0.01𝑃2(𝑡) λ koeffitsientning boshlang‘ich qiymatini 𝜆(0) = 1.3 deb qabul qilamiz va xar bir vaqt oralig‘i (t=1,2,3,4) uchun quyidagi tenglamalar tizimini yechamiz:



Birinchi vaqt oralig‘i (





Ikkinchi tenglamadan ni topamiz va birinchi tenglamaga qo‘yamiz. Shu orqali bir noma’lumli yagona tenglamaga kelamiz:


0,05 + 0,006(400 − ) = 1,3 ∙ (0,05 + 0.01(400 − ))


0,05 + 2,4 − 0,06 = 0,065 + 0,013
0,05 + 2,4 − 0,065 = 0,06 + 0,013
0,019 = 2,385
bu yerdan

Qolgan vaqt oraliqlari uchun ham xuddi shu ketma-ketligda hisobkitoblar bajariladi. GES uchun topilgan quvvatlarni sarf tavsifi tenglamasiga qo‘yamiz va umumiy suv sarfini topamiz. Hisob-kitoblar natijalari quyidagi jadvalda keltirilgan.



t, s.

1

2

3

4

Ryu, MVt

400

600

800

500

RIES, MVt

274,474

411,316

548,158

342,895

RGES, MVt

125,526

188,684

251,842

157,105

QGES, m3/soat

185,06

287,44

429,71

231,27

Hosil bo‘lgan yuklama grafigi bo‘yicha GESdagi o‘rtacha suv sarfi Qp.o‘r(0).=283,37 m3/soat ni tashkil etadi. Quyidagi shart bo‘yicha tekshiramiz:


|Qb.o‘r –Qx.o‘r(0)|=|300-283.37|=16,629 ≤ εQ=3,0 m3/soat


Shart bajarilmaganligi sababli λ ni qaytadan aniqlash va qayta qoplashni amalga oshirish lozim.Ushbu holatda Qb.o‘r >Qx.o‘r(0) bo‘lganligi sababli λ ni kamaytirish zarur. Tanlab olish usulidan λ(1)=1,2 qabul qilamiz va yangi qoplashni amalga oshiramiz. Natijada stansiyalarning yuklama grafiklari quyidagicha bo‘ladi.





t, soat

1

2

3

4

Ryu, MVt

400

600

800

500

RIES, MVt

267,222

400,556

533,889

333,889

RGES, MVt

132,778

199,444

266,111

166,111

QGES, m3/soat

194,79

308,86

467,38

246,27

Bu yerda GESda interval davomidagi o‘rtacha suv sarfi Qx.o‘r(1).=304,33 m3/soat. Shart bo‘yicha tekshiramiz:


|Qb.o‘r –Qx.o‘r(1)|=|304.33-300|=4,326≤εQ=3,0 m3/soat


Qb.o‘rx.o‘r(1) bo‘lganligi uchun λ koeffitsientni oshiramiz va EETning yuklama grafigini qaytadan qoplashni amalga oshiramiz.


Ushbu algoritm bo‘yicha hisoblashni davom ettirib, λ=1,22 bo‘lganda EET yuklamasining optimal qoplanishiga ega bo‘lamiz.



t, soat

1

2

3

4

Ryu, MVt

400

600

800

500

RIES, MVt

268,736

402,802

536,868

335,769

RGES, MVt

131,264

197,198

263,132

164,231

QGES, m3/soat

192,71

304,30

459,35

243,07

Bunda GESdagi o‘rtacha suv sarfi Qx.o‘r=299,26 m3/soat ni tashkil etib, yaqinlashish sharti bajariladi, ya’ni |Qb.o‘r-Qx.o‘r|=0,14<εQ=3,0 m3/soat.


So‘ngi jadvaldagi taqsimot optimal holatga mos keladi. IESdagi quvvatlardan foidalanib optimal holatga mos keluvchi yoqilg‘i sarfini aniqlaymiz:



t, soat

1

2

3

4

RIES, MVt

268,736

402,802

536,868

335,769

VIES, t.sh.yo./soat

268,736

402,802

536,868

335,769

VIESΣ= 1544,18 t.sh.yo.

Mustaqil bajarish uchun qo‘shimcha misollar.







8.1 misol uchun




1

BIES(𝑃1) = 70 + 0.06𝑃1 + 0.003𝑃12, t. sh. yo./soat QGES(𝑃2) = 100 + 0.05𝑃2 + 0.005𝑃22, m3/soat

Qb.o‘r.=310 m3/soat.

2

BIES(𝑃1) = 60 + 0.05𝑃1 + 0.003𝑃12, t. sh. yo./soat QGES(𝑃2) = 110 + 0.04𝑃2 + 0.005𝑃22, m3/soat

Qb.o‘r.=305 m3/soat.

3

BIES(𝑃1) = 65 + 0.05𝑃1 + 0.003𝑃12, t. sh. yo./soat QGES(𝑃2) = 110 + 0.05𝑃2 + 0.005𝑃22, m3/soat

Qb.o‘r.=320 m3/soat.

4

BIES(𝑃1) = 65 + 0.05𝑃1 + 0.003𝑃12, t. sh. yo./soat QGES(𝑃2) = 100 + 0.05𝑃2 + 0.005𝑃22, m3/soat

Qb.o‘r.=315 m3/soat.

5

BIES(𝑃1) = 70 + 0.05𝑃1 + 0.003𝑃12, t. sh. yo./soat QGES(𝑃2) = 95 + 0.05𝑃2 + 0.005𝑃22, m3/soat

Qb.o‘r.=325 m3/soat.

6

BIES(𝑃1) = 65 + 0.05𝑃1 + 0.003𝑃12, t. sh. yo./soat QGES(𝑃2) = 105 + 0.05𝑃2 + 0.005𝑃22, m3/soat

Qb.o‘r.=330 m3/soat.

7

BIES(𝑃1) = 70 + 0.05𝑃1 + 0.003𝑃12, t. sh. yo./soat QGES(𝑃2) = 105 + 0.05𝑃2 + 0.005𝑃22, m3/soat

Qb.o‘r.=310 m3/soat.

8

BIES(𝑃1) = 65 + 0.05𝑃1 + 0.003𝑃12, t. sh. yo./soat QGES(𝑃2) = 120 + 0.05𝑃2 + 0.005𝑃22, m3/soat

Qb.o‘r.=315 m3/soat.

9

BIES(𝑃1) = 80 + 0.05𝑃1 + 0.003𝑃12, t. sh. yo./soat QGES(𝑃2) = 90 + 0.05𝑃2 + 0.005𝑃22, m3/soat

Qb.o‘r.=310 m3/soat.

10

Q GES(𝑃2) = 95 + 0.05𝑃2 + 0.005𝑃2 , m3/soat

Qb.o‘r.=305 m3/soat.

9-Amaliy mashg‘ulot. Elektr ta’minoti sistemasining umumholat tenglamalarini tuzish. Nochiziqli tugun tenglamalari.


Misol va masalalar.
9.1-misol. 1.15 rasmda keltirilgan sxema uchun tugun kuchlanishlari usuli yordamida barqarorlashgan holatini ifodalovchi tenglamalarini tuzing.
Yechish._Tugun_kuchlanishlari_usulida_asos_sifatida_Kirxgofning_birinchi_qonuni_va_Om_qonuni_ishlatiladi._Kirxgofning_birinchi_qonuniga_asosan,_n-1=4-1=3'>Yechish.
Tugun kuchlanishlari usulida asos sifatida Kirxgofning birinchi qonuni va Om qonuni ishlatiladi. Kirxgofning birinchi qonuniga asosan, n-1=4-1=3 ta mustaqil tugun uchun tenglamalar tuziladi. A tugunini balanslovchi deb qabul qilamiz va U0 = 0 V bo‘ladi.



So‘ngra shaxobchalardagi toklarni, Om qonuniga asosan, tugunlardagi kuchlanish va shaxobchalardagi o‘tkazuvchanlik orqali ifodalab olamiz.





Qavuslarni ochib chiqqandan so‘ng tenglamalar tizimini quyidagi ko‘rinishda ifodalab olamiz:





Bu yerda:








Ushbu keltirilganlarni e’tiborga olsak tenglamalar tizimini quyidagi ko‘rinishda ifodalaymiz:







Natija: Sxemadagi ma’lum bo‘lgan kattaliklar qo‘llanilganda tenglamalarni quyidagicha ifodalash mumkin:





9.2-misol. 1.15 rasmda keltirilgan sxema uchun kontur toklari usuli bo‘yicha barqarorlashgan holatini ifodalovchi tenglamalarini tuzing.
Yechish.
Kontur toklari usuli Kirxgofning ikkinchi qonuni va Om qonuniga asoslanadi. Kirxgofning ikkinchi qonuniga ko‘ra k=3 ta mustaqil konturlar uchun tenglamalar tuziladi.

kontur uchun


kontur uchun
kontur uchun

Ushbu tenglamalarni to‘g‘ridan-to‘g‘ri yechish mumkin emas, chunki no’malumlar soni tenglamalar sonidan ko‘p. Shaxobchalardagi (I1, I2, I3, I4, I5, I6) toklarni (Ik1, Ik2, Ik3) kontur toklari yordamida ifodalab olamiz: 𝐼1=𝐼𝑘3; 𝐼2=𝐼𝑘1; 𝐼3=−𝐼𝑘1+𝐼𝑘2; 𝐼4=𝐼𝑘2; 𝐼5=−𝐼𝑘1+𝐼𝑘3; 𝐼6=𝐼𝑘2−𝐼𝑘3;


Tenglamalar tizimini kontur toklari orqali ifodalasak quyidagi ko‘rinishni xosil qilamiz:





Qavuslarni ochib chiqqandan so‘ng tenglamalar tizimi quyidagi ko‘rinishga ega bo‘ladi:





Bu yerda:







Natija: Sxemadagi ma’lum bo‘lgan kattaliklar qo‘llanilganda (Z1=12 Om, Z2=11 Om, Z3=Z4=10 Om, Z5=Z6=5 Om) tenglamalarni quyidagicha ifodalash mumkin:






Yüklə 5,73 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin