A. A. Karimov j. E. Kurbanbayev s. A. Jumanazarov

Quyidagilar amortizatsiya qilinmaydi:
1) yer uchastkalari va tabiatdan foydalanishga doir boshqa 
obyektlar (suv, yer osti boyliklari va boshqa tabiiy resurslar);
2) mahsuldor chorva mollari;
3) kutubxona fondi;
4) muzey qimmatliklari (muzey ashyolari);
5)qonun hujjatlarida belgilangan tartibda konservatsiyalashga 
o‘tkazilgan asosiy vositalar;
6) arxitektura yodgorliklari;
7)umumiy 
foydalanishdagi 
avtomobil 
yo‘llari, 
yo‘laklar, 
sayilgohlar, xiyobonlar, mahalliy davlat hokimiyati organlari tasarrufida 
bo‘lgan obodonlashtirish inshootlari;
8) qiymati ilgari to ‘liq chegirilgan mol-mulk;
9) asosiy vositalar va nomoddiy aktivlar tarkibiga o ‘tkazilmagan 
kapital qo‘yilmalar.
11.8-jadval
Soliq solish maqsadida asosiy vositalar amortizatsiyaning eng
yuqori normalari74
Guruhlar
tartib
raqam i
Asosiy vositalam in g nomi
Y illik eng
yuqori norma,
%
I
B in o lar, im o ratlar v a in sh o o tlar
5
II
U zatish qu rilm alari
8
III
K u ch -q u v v at b eradigan m ash in alar v a u sk u n alar
8
IV
F a o liy a t tu rla ri b o ‘y ic h a ish m ash in alari va 
u sk u n alar (h arak atlan u v ch i tran sp o rtd an tash q ari)
15
V
H arak atlan u v ch an tran sp o rt
8
D en g iz, daryo kem alari, b aliq ch ilik sanoati kem alari
74 O 'z b e k is to n R e s p u b lik a s i S o liq K o d e k si 1 4 4 -m o d d a si
345

---

H avo tr a n s p o r t
A v to m o b il tran sp o rtin in g harakatdagi tark ib i, ishlab 
ch iq arish transports
20
E ngil av to m o b illar
S anoat traktorlari
K om m u n al tran sp o rt
10
M ax su s v a x ta vagonlari
B o sh q a tra n sp o rt vositalari
20
VI
K o m p y u ter, p eriferiy a q urilm alari, m a ’lu m o tla m i 
q ay ta ish lash u skunalari
20
P eriferiy a qurilm alari v a m a ’lu m o tla m i qayta 
ishlash uskunalari
N u sx a k o ‘ch irish -k o ‘p ay tirish tex n ik asi
B oshqalar
V II
K.o‘p y illik d o v -d arax tlar
10
B oshqalar
15
Soliq solish maqsadlari uchun har bir kichik guruh bo‘yicha 
amortizatsiya ajratmalari amortizatsiya normasini qo‘llash orqali, biroq 
Soliq Kodeksida belgilangan eng yuqori normadan oshmagan holda 
hisoblab chiqiladi.
Soliq solish maqsadlari uchun amortizatsiyani ushbu moddada 
belgilanganidan pastroq va soliq to ‘lovchining hisob siyosatida 
mustahkamlab qo‘yilgan normalar bo ‘yicha hisoblashga y o i qo‘yiladi.
Soliq solinadigan foydaning to ‘liq hisoblanmagan amortizatsiya 
summasiga soliq solish maqsadlarida ushbu moddada nazarda tutilgan 
normalarga zid ravishda qayta hisoblash amalga oshirilmaydi.
Asosiy vositalar obyektlari bo ‘yicha amortizatsiya ajratmalarini 
hisoblash hisobot davridagi korxona faoliyati natijalaridan qat’iy nazar 
amalga oshiriladi va u tegishli bo‘lgan hisobot davridagi buxgalteriya 
hisobida aks ettiriladi.
Mulk hisoblangan yoki moliyaviy ijara shartnomasi bo‘yicha 
olingan 
asosiy 
vositalaming 
eskirishi 
to ‘g ‘risidagi 
axborotlami 
umumlashtirish quyidagi schyotlarda amalga oshiriladi:
346

---

0211 “Yemi obodonlashtirishning eskirishi”;
0212“Moliyaviy ijara shartnomasi bo‘yicha olingan asosiy 
vositalami obodonlashtirishning eskirishi”;
0220 “Bino, inshoot va uzatuvchi moslamalaming eskirishi”;
0230 “Mashina va asbob-uskunalaming eskirishi”;
0240 “Mebel va ofis jihozlarining eskirishi”;
0250 “Kompyuter jihozlari va hisoblash texnikasining eskirishi”;
0260 “Transport vositalarining eskirishi”;
0270 “Ishchi hayvonlaming eskirishi”;
0280 “Ko‘p yillik o'sim liklarning eskirishi”;
0290 “Boshqa asosiy vositalaming eskirishi”;
0299 “Moliyaviy ijara shartnomasi bo‘yicha olingan asosiy 
vositalaming eskirishi”.
Asosiy vositalarga hisoblangan eskirish summasi tegishli asosiy 
vositalaming eskirishini hisobga oluvchi schyotlaming (0200) kreditida, 
xarajatlami hisobga oluvchi schyotlar debeti bilan bog‘langan holda olib 
boriladi. Ijaraga beruvchi korxonalar joriy ijaraga berilgan asosiy 
vositalar bo‘yicha hisoblangan eskirish summasini tegishli asosiy 
vositalaming eskirishini hisobga oluvchi schyotlaming (0200) krediti va 
9430 “Boshqa operatsion xarajatlar” schyotining debetida aks ettiradilar.
Asosiy vositalar obyektlari chiqib ketganda (sotilganda, hisobdan 
chiqarilganda, 
kamomadda, 
tugatilganda va 
b.) 
ular 
b o ‘yicha 
hisoblangan amortizatsiya summasi 0200-guruh schyotlari debetidan 
9210-“ Asosiy vositalaming chiqib ketishi” schyotining kreditiga 
hisobdan chiqariladi.
Amortizatsiyani hisoblash usuli korxonaning hisob siyosatiga 
ko‘ra aniqlanishi va bir hisobot davridan ikkinchi davrga izchillik bilan 
qo‘llanilishi va taqvimiy yil davomida o ‘zgarmasligi lozim (5-son 
BHMSning 43-bandi), korxona qayta tashkil etilgan, uning mulkdorlari 
almashgan, respublika qonun hujjatlarida o ‘zgarishlar bo‘lgan hollar 
bundan mustasno75.
75 G a d o e v E. v a b o s h q . Y illik h iso b o t-2 0 0 8 . T o s h k e n t: N O R M A , 2 0 0 9 . 7 4-b.
347

---

11.4-rasm.