A. F. Shaxidov, A. D. Qayumov, R. M. Xudayqulov

 
 
 
 
 
5.8-rasm. Bug‘ o‘tkazmaydigan qatlam tuzilmasi: 
1
-qoplama; 
2
- asos; 
3
-filtratsiya koeffitsienti 2 m/sut bo‘lgan qumli grunt; 
4
-yo‘l poyi 
grunti; 
5
-bug‘ o‘tkazmaydigan qatlamcha; 
6
-grunt suvi sathi; 
7
-chetki mintaqa 
Joylardagi gruntlarni qayta ishlashdan tashqari, korxonadan tayyor olib 
kelingan bitum mineral aralashmasi yoki gidroizoldan qalinligi 3-3,4 smli suv 
o‘tkazmaydigan qatlam quriladi. Hozirgi vaqtda eng yaxshi yechim - yuqori 
bosimli polietilen, polivinilxlorid va poliizbutanli sintetik plyonka yotqizishdir. 
Polimer plyonka polotnosining kengligi 2,4 dan 12 m gacha va qalinligi 0,1 dan 
2 mm gacha bo‘ladi. Kengligi qancha katta bo‘lsa, polotnoni payvandlash yoki 
yopishtirishga shuncha kam mehnat sarflanib sifati yaxshilanadi. Plyonkaning 
qalinligi qancha katta bo‘lsa, shuncha ishonchli bo‘ladi.
Tayyorgarlik ishlariga plyonka polotnosini tayyorlash, choklarini 
payvandlash yoki yopishnirish kiradi. Tayyorlangan polotno tekislangan yo‘l 
poyining ustiga tortmasdan erkin holda yotqiziladi. Yotqizilgan maydon 
shunday bo‘lishi kerakka, smena davomida hamma polotnoni grunt bilan yopish 
mumkin bo‘lsin. Tekislangan grunt chetiga yoki yo‘l yoqasiga avtomobil-
samosval to‘kkan grunt yoki drenajlovchi material to‘pi buldozer bilan 
plyonkaning ustida yoyiladi. Plyonkani buzilmasligi uchun buldozer «o‘zidan» 
usuli bilan gruntni suradi. 
Sintetik plyonkani qo‘llab suv o‘tkazmaydigan qatlamni qurish ish 
jarayonlari quyidagilardan iborat: yo‘l poyini zichlash va tekislash, sintetik 
plyonkani yozish, muhofazalovchi qatlam uchun gruntni olib kelish, gruntni 

---

85 
plyonkaga surish, gruntni zichlashtirish va yo‘l to‘shamasining keyingi 
qatlamini qurish. 
Suv o‘tkazmaydigan qatlam sifatida, gruntning yuqori qismida, qobiqli 
suv o‘kazmaydigan material yoki sintetik plyonkadan qatlam qurish usuli 
qo‘llanadi (5.9-rasm).