kirishdi.
H ozir Oybek uy-muzeyida «N avoiy haqidagi ilm iy ishlarga tayyorgar-
lik», «Sharq hayoti va adabiyotiga oid tadqiqotlar ustidagi ish» deb
sarlavhalangan bir necha dañar saqlanadi. Agar bu daftarlami varaqlasan-
giz, yosh Oybekning «Zafam om a» (Yazdiy), «Rashahot ayn ul-hayot»
(K osh ifiy),
«N uzhat
ul-qulub»
(Q azviniy),
«M atlab
ut-tolibin»
(M uhammad Tolib) singan adabiy-badiiy va esse tarzidagi asarlardan tor-
tib, ibn Batuta, Klavixo, Abdurazzoq Samarqandiy, Vosifiy, M irxond,
Bobur, Xondamir, Bartold kabi olim va sayyohlam ing ilmiy-tarixiy asarlari
va kundaliklariga qadar b o'lgan ulkan adabiyotni sinchkovlik bilan o'rgan-
ganiga ishonch hosil qilam iz. Ana shu manbalardan misqollab terilgan
katta va kichik ma’lumotlar o'zaro birlashib, uning shuurida, xayolida
Navoiy siymosini yaratdi, bu siym oni qurshagan tarixiy m uhit ham
Oybekning ko‘z o'ngida haqiqiy va jonli qirralar kasb etdi. Adib shu tarz-
da tirik Navoiyni yorqin tasaw ur qila oladigan, uning H irot bo'ylab
do'stlari qurshovida harakat etayotganini «ko'radigan», goh m ayin, goh
qahrli, am m o hamisha salobatli ovozini «eshitadigan» bo'ldi.
«Navoiy she’riyati va N avoiy obrazi, hamisha kuchli bir quyosh kabi,
ko'nglim ni tortar edi, — deb yozgan edi Oybek «Navoiy» rom anini qan-
day yozdim?» degan m aqolasida. — 0 ‘z asarlarimda shoir N av o iy obrazi-
ni yaratishga z o ‘r mayl, orzu-istagim bor edi.
Taxminan 1936—1937-yillar kichik poema — «Navoiy»ni yozdim.
Lekin bu mashq N avoiy obrazini yaratishda chizilgan faqat bir eskiz edi.
Keyin 1942-yil buyuk polotnoga o'tib, «Navoiy» rom anini yozdim . Buning
uchun, albatta, N avoiyning barcha asarlari, N avoiy yashagan davm ing ta-
Dostları ilə paylaş: |
