1.1.2. Avropa
İ
ttifaqı v
ə
ayrı-seçkiliyin qada
ğ
an olunması il
ə
ba
ğ
lı
direktivl
ə
r
Ə
vv
ə
lc
ə
A
İ
hökum
ə
tl
ə
rarası bir t
əş
kilat idi, lakin hazırda ayrıca hüquqi t
əş
kilat hesab olunur.
Hal-hazırda 27 dövl
ə
t A
İ
-y
ə
üzvdür. Onun
ə
sası 1950-ci ill
ə
rd
ə
yaradılaraq enerji t
ə
hlük
ə
sizliyi
v
ə
azad ticar
ə
t m
ə
s
ə
l
ə
l
ə
ril
ə
m
əşğ
ul olan (kollektiv
şə
kild
ə
“Avropa
İ
ttifaqı” kimi tanınmı
ş
) 3
müxt
ə
lif hökum
ə
tl
ə
rarası t
əş
kilatın
ə
sasında qoyulub. Avropa
İ
ttifaqının
ə
sas m
ə
qs
ə
di, malların,
1
A
İ
HK-nın 14-cü madd
ə
sinin t
ə
tbiqin
ə
dair t
ə
limatları özünd
ə
ə
ks etdir
ə
n v
ə
“PowerPoint presentation”
şə
klind
ə
t
ə
qdim olunan t
ə
lim materialları il
ə
A
Ş
-nin Hüquq
ş
ünaslar üçün
İ
nsan Hüquqları Sah
ə
sind
ə
T
ə
hsi
ə
dair
“www.coehelp.org/course/view.php?id=18&topic=1” saytından tanı
ş
olmaq olar.
2
12
saylı
Protokolu
ratifikasiya
etmi
ş
A
İ
üzv
dövl
ə
tl
ə
rinin
faktiki
sayını
öyr
ə
nm
ə
k
üçün:
“www.conventions.coe.int/Treaty/Commun/ChercheSig.asp?NT=177&CM=7&DF=16/07/2010&CL=ENG”
saytına
baxın.
3
ASX-nın 20-ci madd
ə
sin
ə
v
ə
V hiss
ə
sinin “E” madd
ə
sin
ə
baxın.
4
“Milli azlıqların müdafi
ə
si haqqında” Ç
ə
rçiv
ə
Konvensiyasının 4, 6(2) v
ə
9-cu madd
ə
l
ə
rin
ə
baxın.
5
“
İ
nsan alveri
ə
leyhin
ə
t
ə
dbirl
ə
r
ə
dair” A
Ş
Konvensiyasının 2(1)-ci madd
ə
sin
ə
baxın.
11
s
ə
rmay
ə
l
ə
rin, insanların v
ə
xidm
ə
tl
ə
rin s
ə
rb
ə
st h
ə
r
ə
k
ə
ti vasit
ə
sil
ə
iqtisadi inki
ş
afın
stimulla
ş
dırılmasından ibar
ə
t idi. Üzv dövl
ə
tl
ə
r arasında tarazlı
ğ
ı t
ə
min etm
ə
k m
ə
qs
ə
dil
ə
Avropa
İ
qtisadi Birliyini yaradan 1957-ci il tarixli Anla
ş
ma, dig
ə
r m
ə
s
ə
l
ə
l
ə
rl
ə
yana
ş
ı, m
əşğ
ulluq
sah
ə
sind
ə
cinsi m
ə
nsubiyy
ə
t
ə
gör
ə
ayrı-seçkiliyi qada
ğ
an ed
ə
n müdd
ə
aları özünd
ə
ə
ks etdirirdi.
Bu i
şə
götürül
ə
n qadınlar üçün nisb
ə
t
ə
n a
ş
a
ğ
ı
ə
m
ə
k haqqı v
ə
ya daha
ə
lveri
ş
siz
şə
rait t
ə
klif
ed
ə
n üzv dövl
ə
tl
ə
r arasındakı haqsız r
ə
qab
ə
tin qar
ş
ısını alırdı. Sonradan bu hüquqi t
ə
m
ə
l
ə
h
ə
miyy
ə
tli d
ə
r
ə
c
ə
d
ə
inki
ş
af etdiril
ə
r
ə
k t
ə
qaüdl
ə
r, hamil
ə
lik, h
ə
mçinin sosial t
ə
minat hüquqları
v
ə
sosial sı
ğ
orta münasib
ə
tl
ə
ri kimi m
ə
s
ə
l
ə
l
ə
ri
ə
hat
ə
ets
ə
d
ə
, ayrı-seçkiliyin qada
ğ
an olunması
sah
ə
sind
ə
A
İ
qanunvericiliyi 2000-ci il
ə
d
ə
k yalnız m
əşğ
ulluq v
ə
sosial t
ə
minat sah
ə
l
ə
rind
ə
sad
ə
c
ə
olaraq cinsi m
ə
nsubiyy
ə
t m
ə
s
ə
l
ə
l
ə
rin
ə
toxunurdu.
Öt
ə
n
ə
srin 90-cı ill
ə
rind
ə
irqi m
ə
nsubiyy
ə
t v
ə
etnik m
ə
n
şə
, h
ə
mçinin cinsi oriyentasiya, dini
baxı
ş
lar, ya
ş
v
ə
ə
lillik kimi dig
ə
r sah
ə
l
ə
rd
ə
d
ə
ayrı-seçkiliyin A
İ
qanunvericiliyi s
ə
viyy
ə
sind
ə
qada
ğ
an olunmasını t
ə
l
ə
b ed
ə
n ictimai maraq qrupları t
ə
r
ə
find
ə
n bu istiqam
ə
td
ə
mühüm
lobbiçilik i
ş
l
ə
ri aparılmı
ş
dır. A
İ
-y
ə
üzv olan b
ə
zi dövl
ə
tl
ə
rd
ə
ekstremist milliyy
ə
tçiliyin yaranması
t
ə
hlük
ə
si A
İ
Müqavil
ə
sind
ə
müvafiq sah
ə
l
ə
rd
ə
ki hüquqi münasib
ə
tl
ə
ri qanunla t
ə
nziml
ə
m
ə
k
s
ə
lahiyy
ə
tini Avropa
İ
ttifaqına ver
ə
n d
ə
yi
ş
iklikl
ə
rin edilm
ə
sin
ə
z
ə
min yaradan kifay
ə
t q
ə
d
ə
r
siyasi irad
ə
nin r
ə
hb
ə
r
şə
xsl
ə
r arasında artması il
ə
n
ə
tic
ə
l
ə
nmi
ş
dir.
Bütün bunlarla
ə
laq
ə
dar olaraq, 2000-ci ild
ə
2 direktiv q
ə
bul edilmi
ş
dir: m
əşğ
ulluq sah
ə
sind
ə
cinsi oriyentasiyaya, dini baxı
ş
lara, ya
ş
a v
ə
ə
lilliy
ə
gör
ə
ayrı-seçkiliyi qada
ğ
an ed
ə
n “M
əşğ
ulluq
sah
ə
sind
ə
b
ə
rab
ə
rliy
ə
dair” Direktiv v
ə
m
əşğ
ulluq sah
ə
sil
ə
yana
ş
ı, t
ə
minat sistemind
ə
n v
ə
sosial sı
ğ
ortalardan, eyni zamanda, mallar v
ə
xidm
ə
tl
ə
r sah
ə
sind
ə
d
ə
irqi m
ə
nsubiyy
ə
t
ə
v
ə
ya
etnik m
ə
n
şə
y
ə
gör
ə
ayrı-seçkiliyi qada
ğ
an ed
ə
n “
İ
rqi b
ə
rab
ə
rliy
ə
dair” Direktiv. Bu, A
İ
ç
ə
rçiv
ə
sind
ə
ayrı-seçkiliyi qada
ğ
an ed
ə
n qanunvericilik bazasının
ə
hat
ə
dair
ə
sinin
ə
h
ə
miyy
ə
tli
d
ə
r
ə
c
ə
d
ə
geni
ş
l
ə
ndirilm
ə
si dem
ə
k idi. Bununla da, A
İ
, m
əşğ
ulluq bazarında insanlar t
ə
r
ə
find
ə
n
öz z
ə
ngin potensiallarının istifad
ə
olunmasına
şə
rait yaratmaq m
ə
qs
ə
dil
ə
, onlar t
ə
r
ə
find
ə
n
s
ə
hiyy
ə
v
ə
t
ə
hsil xidm
ə
tl
ə
rinin
ə
ld
ə
edilm
ə
si v
ə
onların m
ə
nzil
şə
raitinin yax
ş
ıla
ş
dırılması kimi
sah
ə
l
ə
rd
ə
b
ə
rab
ə
r imkanların t
ə
min edilm
ə
sinin vacib bir m
ə
s
ə
l
ə
oldu
ğ
unu q
ə
bul etmi
ş
dir. 2004-
cü ild
ə
q
ə
bul edilmi
ş
“Mallar v
ə
xidm
ə
tl
ə
r sah
ə
sind
ə
gender b
ə
rab
ə
rliyin
ə
dair” Direktiv, bu
sah
ə
d
ə
cinsi m
ə
nsubiyy
ə
t z
ə
minind
ə
ayrı-seçkiliy
ə
aid qada
ğ
aların
ə
hat
ə
dair
ə
sini daha da
geni
ş
l
ə
ndirmi
ş
dir. Lakin bu s
ə
n
ə
dd
ə
ə
ks olunmu
ş
cinsi m
ə
nsubiyy
ə
t z
ə
minind
ə
müdafi
ə
nin
ə
hat
ə
dair
ə
si “
İ
rqi b
ə
rab
ə
rliy
ə
dair” Direktivd
ə
n
ə
z
ə
rd
ə
tutulmu
ş
müdafi
ə
nin
ə
hat
ə
dair
ə
si il
ə
üst-
üst
ə
dü
ş
mür. Eyni zamanda, “Sosial sı
ğ
orta sah
ə
sind
ə
gender m
ə
s
ə
l
ə
l
ə
rin
ə
dair” Direktiv yalnız
sosial sı
ğ
orta sah
ə
sind
ə
b
ə
rab
ə
r r
ə
ftarı t
ə
min edir v
ə
sosial müdafi
ə
, h
ə
mçinin tibbi v
ə
t
ə
hsil
xidm
ə
tl
ə
rind
ə
n istifad
ə
kimi m
ə
s
ə
l
ə
l
ə
rd
ə
n ibar
ə
t daha geni
ş
sosial t
ə
minat sah
ə
sini
ə
hat
ə
etmir.
Cinsi oriyentasiya, dini baxı
ş
lar,
ə
lillik v
ə
ya
ş
yalnız m
əşğ
ulluq sah
ə
sind
ə
d
ə
, müdafi
ə
edil
ə
n
aspektl
ə
r oldu
ğ
undan mallar v
ə
xidm
ə
tl
ə
r sah
ə
sind
ə
d
ə
bu aspektl
ə
rin müdafi
ə
olunmasına dair
t
ə
klif (“Üfqi Direktiv” adı il
ə
tanınmı
ş
dır) hal-hazırda A
İ
institutlarında müzakir
ə
edilir.
1.2. Avropa müdafi
ə
mexanizml
ə
ri sah
ə
sind
ə
cari v
ə
g
ə
l
ə
c
ə
k yenilikl
ə
r
1.2.1. Avropa
İ
ttifaqının
Ə
sas Hüquqlar Xartiyası
Avropa
İ
ttifaqının ilkin anla
ş
malarında insan hüquqlarına v
ə
ya bu hüquqların müdafi
ə
sin
ə
aid
h
ə
r hansı bir müdd
ə
a
ə
ks olunmamı
ş
dır. Avropada azad ticar
ə
t zonasının yaradılması
n
ə
tic
ə
sind
ə
insan hüquqlarına h
ə
r hansı bir t
ə
sirin
ə
h
ə
miyy
ə
tli d
ə
r
ə
c
ə
d
ə
göst
ə
ril
ə
c
ə
yi ehtimal
olunmurdu. Lakin A
İ
qanunvericiliyinin t
ə
tbiqi n
ə
tic
ə
sind
ə
, insan hüquqlarının pozulmasını
ehtimal ed
ə
n i
ş
l
ə
rin sayı Avropa
Ə
dal
ə
t M
ə
hk
ə
m
ə
sind
ə
(A
Ə
M) artdıqca, A
Ə
M, A
İ
qanunvericiliyinin “
ə
sas prinsipl
ə
ri” kimi tanınan v
ə
m
ə
hk
ə
m
ə
presedentl
ə
rin
ə
ə
saslanan
12
qanunvericilik aktını i
ş
l
ə
yib hazırlamı
ş
dır.
6
A
Ə
M-
ə
ə
sas
ə
n, sözüged
ə
n “
ə
sas prinsipl
ə
r” milli
konstitusiyalarda v
ə
insan hüquqları haqqında müqavil
ə
l
ə
rd
ə
, xüsus
ə
n d
ə
A
İ
HK-da qeyd
olunmu
ş
insan hüquqlarının müdafi
ə
si m
ə
s
ə
l
ə
l
ə
rini özünd
ə
ə
ks etdirir. A
Ə
M, A
İ
qanunvericiliyinin bu prinsipl
ə
r
ə
uy
ğ
unla
ş
dırılmasını t
ə
min ed
ə
c
ə
yini b
ə
yan etmi
ş
dir.
H
ə
yata keçirdikl
ə
ri siyas
ə
tin insan hüquqlarına t
ə
sir etdiyini q
ə
bul ed
ə
r
ə
k v
ə
öz
v
ə
t
ə
nda
ş
larının A
İ
-y
ə
“daha yaxın” olmaları üçün s
ə
yl
ə
r göst
ə
r
ə
r
ə
k, A
İ
v
ə
üzv dövl
ə
tl
ə
r 2000-ci
ild
ə
Ə
sas Hüquqlar Xartiyasını q
ə
bul etmi
ş
dil
ə
r. Bu Xartiya, üzv dövl
ə
tl
ə
rin konstitusiyalarında,
A
İ
HK-da v
ə
BMT-nin “U
ş
aq hüquqları haqqında” Konvensiyası kimi insan hüquqlarına dair
beyn
ə
lxalq s
ə
n
ə
dl
ə
rd
ə
öz
ə
ksini tapmı
ş
hüquqlardan qaynaqlanan insan hüquqlarından ibar
ə
t
bir siyahıdan t
əş
kil olunmu
ş
dur. Bu Xartiya, 2000-ci ild
ə
sad
ə
c
ə
olaraq bir “b
ə
yannam
ə
” kimi
q
ə
bul edilmi
ş
dir v
ə
onu q
ə
bul ed
ə
n t
ə
r
ə
fl
ə
r üz
ə
rin
ə
heç bir öhd
ə
lik qoymurdu, lakin buna
baxmayaraq, Avropa Komissiyası, yeni A
İ
qanunvericiliyin
ə
aid t
ə
klifl
ə
r ver
ə
n
ə
sas orqan kimi
bütün t
ə
klifl
ə
rin qeyd olunan Xartiyaya uy
ğ
unla
ş
dırılaca
ğ
ını b
ə
yan etmi
ş
dir.
Lissabon Müqavil
ə
si 2009-cu ild
ə
qüvv
ə
y
ə
mindikd
ə
n sonra
Ə
sas Hüquqlar Xartiyasının
statusunu d
ə
yi
şə
r
ə
k, onu t
ə
r
ə
fl
ə
r üz
ə
rin
ə
hüquqi öhd
ə
likl
ə
r qoyan bir s
ə
n
ə
d s
ə
viy
ə
sin
ə
qaldırdı.
Bunun n
ə
tic
ə
si olaraq, A
İ
t
ə
sisatları öz f
ə
aliyy
ə
tl
ə
rini bu Xartiyaya uy
ğ
unla
ş
dırmalıdır. A
İ
-y
ə
üzv
olan dövl
ə
tl
ə
r is
ə
yalnız A
İ
qanunvericiliyini icra etdikl
ə
ri zaman öz f
ə
aliyy
ə
tini bu Xartiyaya
uy
ğ
unla
ş
dırmalıdırlar. Bundan ba
ş
qa, Çexiya, Pol
ş
a v
ə
Böyük Britaniya t
ə
r
ə
find
ə
n
ə
laq
ə
dar
müvafiq m
ə
hdudiyy
ə
tl
ə
ri
şə
rtl
ə
ndir
ə
n Xartiyaya
Ə
lav
ə
Protokol da q
ə
bul edilmi
ş
dir. Xartiyanın
21-ci madd
ə
si, bundan sonra bu B
ə
l
ə
dçid
ə
n
ə
z
ə
rd
ə
n keçiril
ə
c
ə
k müxt
ə
lif z
ə
minl
ə
rd
ə
ayrı-
seçkiliyin qada
ğ
an olunmasına aid m
ə
s
ə
l
ə
l
ə
ri özünd
ə
ə
ks etdirir. Bu is
ə
o dem
ə
kdir ki, insanlar
Xartiyaya
ə
m
ə
l olunmadı
ğ
ını hesab etdikd
ə
, A
İ
qanunvericiliyil
ə
v
ə
ya A
İ
qanunvericiliyini icra
ed
ə
n milli qanunvericilikl
ə
ə
laq
ə
dar
ş
ikay
ə
t ver
ə
bil
ə
rl
ə
r. A
İ
qanunvericiliyinin düzgün
şə
rhi il
ə
ə
laq
ə
dar milli m
ə
hk
ə
m
ə
l
ə
r “A
İ
-nin f
ə
aliyy
ə
ti haqqında” Müqavil
ə
nin 267-ci madd
ə
si
ə
sasında
ilkin istinad etm
ə
proseduruna uy
ğ
un A
Ə
M-
ə
müraci
ə
t ed
ə
bil
ə
r.
1.2.2. Birl
əş
mi
ş
Mill
ə
tl
ə
r T
əş
kilatının insan hüquqları il
ə
ba
ğ
lı
müqavil
ə
l
ə
ri
Aydın m
ə
s
ə
l
ə
dir ki, insan hüquqlarının müdafi
ə
si mexanizml
ə
ri Avropa xaricind
ə
d
ə
mövcuddur.
Ş
imali v
ə
C
ə
nubi Amerikada, Afrikada v
ə
Yaxın
Şə
rqd
ə
d
ə
bu s
ə
pkid
ə
n olan
mövcud regional mexanizml
ə
rl
ə
yana
ş
ı, BMT t
ə
r
ə
find
ə
n i
ş
l
ə
nib hazırlanmı
ş
insan hüquqları il
ə
ba
ğ
lı z
ə
ngin beyn
ə
lxalq qanunvericilik bazası mövcuddur. A
İ
-y
ə
üzv olan bütün dövl
ə
tl
ə
r,
a
ş
a
ğ
ıda verilmi
ş
v
ə
özünd
ə
ayrı-seçkiliyin qada
ğ
an olunması bar
ə
d
ə
müdd
ə
aları
ə
ks etdir
ə
n
BMT-nin insan hüquqları il
ə
ba
ğ
lı müqavil
ə
l
ə
rini imzalayıb: “Mülki v
ə
siyasi hüquqlar haqqında”
Beyn
ə
lxalq Pakt,
7
“
İ
qtisadi, sosial v
ə
m
ə
d
ə
ni hüquqlar haqqında” Beyn
ə
lxalq Pakt,
8
“
İ
rqi ayrı-
seçkiliyin bütün formalarının l
əğ
v edilm
ə
si haqqında” Konvensiya,
9
“Qadınlara qar
ş
ı ayrı-
seçkiliyin bütün formalarının l
əğ
v edilm
ə
si haqqında” Konvensiya,
10
“
İş
g
ə
nc
ə
l
ə
r v
ə
dig
ə
r q
ə
ddar,
qeyri-insani v
ə
alçaldıcı r
ə
ftar v
ə
ya c
ə
za
ə
leyhin
ə
” Konvensiya
11
v
ə
“U
ş
aq hüquqları haqqında”
Konvensiya (ÜHK)
12
. BMT s
ə
viyy
ə
sind
ə
insan hüquqları il
ə
ba
ğ
lı nisb
ə
t
ə
n yeni i
ş
l
ə
nib
6
Lissabon Müqavil
ə
si
ə
sasında edilmi
ş
düz
ə
li
ş
l
ə
r
ə
uy
ğ
un olaraq Avropa
Ə
dal
ə
t M
ə
hk
ə
m
ə
si (A
Ə
M) “Ba
ş
M
ə
hk
ə
m
ə
”
kimi göst
ə
rilir. Lakin hüquq
ş
ünaslar t
ə
r
ə
find
ə
n istifad
ə
edil
ə
bil
ə
c
ə
k mövcud
ə
d
ə
biyyatın böyük
ə
ks
ə
riyy
ə
ti Lissabon
Müqavil
ə
si qüvv
ə
y
ə
mindiyi tarixd
ə
n, 2009-cu ilin dekabr ayından
ə
vv
ə
l d
ə
rc edildiyind
ə
n ist
ə
nil
ə
n anla
ş
ılmazlı
ğ
ın
qar
ş
ısını almaq m
ə
qs
ə
dil
ə
sözüged
ə
n m
ə
hk
ə
m
ə
bu B
ə
l
ə
dçid
ə
m
ə
hz A
Ə
M kimi göst
ə
ril
ə
c
ə
k.
7
BMT-nin 999 UNTS 171 saylı s
ə
n
ə
di.
8
BMT-nin 993 UNTS 3 saylı s
ə
n
ə
di.
9
BMT-nin 660 UNTS 195 3 saylı s
ə
n
ə
di.
10
BMT-nin 1249 UNTS 13 saylı s
ə
n
ə
di.
11
BMT-nin 1465 UNTS 85 saylı s
ə
n
ə
di.
12
BMT-nin 1577 UNTS 3 saylı s
ə
n
ə
di. Bundan ba
ş
qa, A
İ
-y
ə
üzv olan dövl
ə
tl
ə
rd
ə
n b
ə
zil
ə
ri BMT-nin “
Ə
lill
ə
rin
hüquqları haqqında” Konvensiyasını (UN Doc. A/61/611, 13 dekabr 2006-cı il) v
ə
“
İ
nsanların m
ə
cburi
şə
kild
ə
yoxa
çıxmadan müdafi
ə
si haqqında” Beyn
ə
lxalq Konvensiyanı
(UN Doc. A/61/488, 20 dekabr 2006-cı il) imzalayıb; lakin
13
hazırlanmı
ş
müqavil
ə
kimi “
Ə
lill
ə
rin hüquqları haqqında” 2006-cı il Konvensiyasını (
Ə
HK)
13
qeyd
etm
ə
k olar. Ad
ə
t
ə
n insan hüquqları sah
ə
sind
ə
müqavil
ə
l
ə
r
ə
yalnız dövl
ə
tl
ə
r üzv ola bilirdi. Lakin
son zamanlar dövl
ə
tl
ə
r daha çox hökum
ə
tl
ə
rarası t
əş
kilatlar vasit
ə
sil
ə
ə
m
ə
kda
ş
lıq etdiyind
ə
n v
ə
bir sıra vacib s
ə
lahiyy
ə
t v
ə
öhd
ə
likl
ə
rini bu cür t
əş
kilatlara h
ə
val
ə
etdiyind
ə
n, üzv dövl
ə
tl
ə
r
t
ə
r
ə
find
ə
n insan hüquqları sah
ə
sind
ə
öz üz
ə
rl
ə
rin
ə
götürdükl
ə
ri öhd
ə
likl
ə
r
ə
ə
m
ə
l olunmanı
t
ə
min etm
ə
k m
ə
qs
ə
dil
ə
müvafiq hökum
ə
tl
ə
rarası t
əş
kilatların da öz üz
ə
rin
ə
mü
ə
yy
ə
n
öhd
ə
likl
ə
rin götürülm
ə
si ehtiyacı özünü qabarıq
şə
kild
ə
büruz
ə
verm
ə
y
ə
ba
ş
lamı
ş
dır.
Ə
HK
regional inteqrasiya t
əş
kilatlarının qo
ş
ulması üçün açıq olan v
ə
A
İ
t
ə
r
ə
find
ə
n 2010-cu ilin
dekabrında ratifikasiya edilmi
ş
insan hüquqlarına dair BMT s
ə
viyy
ə
li ilk s
ə
n
ə
ddir.
Ə
lill
ə
rin öz hüquqlarından istifad
ə
etm
ə
si zamanı b
ə
rab
ə
rliyin t
ə
min edilm
ə
si m
ə
qs
ə
dini
da
ş
ıyan, h
ə
mçinin bu istiqam
ə
td
ə
müsb
ə
t t
ə
dbirl
ə
r görm
ə
k üçün dövl
ə
tl
ə
r üz
ə
rin
ə
bir sıra
öhd
ə
likl
ə
r qoyan
Ə
HK,
ə
lill
ə
rin hüquqlarından ibar
ə
t müf
ə
ss
ə
l bir siyahını özünd
ə
ə
ks etdirir.
Xartiyada oldu
ğ
u kimi bu s
ə
n
ə
d A
İ
t
ə
sisatları üz
ə
rin
ə
mü
ə
yy
ə
n öhd
ə
likl
ə
r qoyur v
ə
bu öhd
ə
likl
ə
r
A
İ
qanunvericiliyini t
ə
tbiq etdikl
ə
ri zaman üzv dövl
ə
tl
ə
r
ə
d
ə
ş
amil olunacaq. Bundan ba
ş
qa, üzv
dövl
ə
tl
ə
r öz hüquqlarından istifad
ə
etm
ə
kl
ə
Ə
HK-ya f
ə
rdi qaydada qo
ş
ulmaq prosesind
ə
dirl
ə
r v
ə
bu da onların üz
ə
rin
ə
birba
ş
a öhd
ə
likl
ə
r qoyacaq. Böyük ehtimalla,
Ə
HK
ə
lillik z
ə
minind
ə
ayrı-
seçkilikl
ə
ə
laq
ə
dar A
İ
-nin v
ə
A
İ
HM-nin qanunvericilik aktlarının
şə
rh olunması zamanı
istiqam
ə
tverici bir s
ə
n
ə
d rolunu oynayacaq.
Dostları ilə paylaş: |