Çağdaş Azərbaycan postmodern romanı 69
nanca. poieo – edirəm, yaradıram) ilə yanaşı təqlid (yunan-
ca mimesis - nəzirə) istifadə edir. Aristotelin fikrincə, hər
bir poeziya nəzirə və təhkiyə üsulları ilə fərqlənir
38
. Plato-
nun növlərə bölgüsündə poetik şərhin üsulu əsas kimi çıxış
edir ki, o hekayənin inkişafını nəzirəyə aid edir. Ən Yeni
dövrdə təqlid yaradıcılıq amili qismində itməyərək bədii
prinsipi kimi yerini bədii orijinallıq prinsipinə verir.
Müasir rus ədəbiyyatında əkstəqlidin ən parlaq bədii
nümunələrindən biri tədqiqatçılar rus andeqraunduna aid
etdikləri V. Makaninin «Qafqaz əsiri» əsəridir. Əsərin adı
özündə müasir yazıçının rus klassik ənənələrinə müraciət
etməsini göstərir. Əsəri mütaliə etdikcə, V. Makaninin
yeni səpkidə «qafqaz problemini» açıqladığını müşahidə
edirik. Müəllif «əsirlik» metaforik məzmunu genişləndirə-
rək rusiya cəmiyyətində fərdi insanın azadlığı probleminə
diqqəti cəlb edir. Nəticədə «Qafqaz əsiri» hekayəsinin sü-
jetinin qurulması A.S. Puşkin, M.Y. Lermontov, L.N. Tol-
stoy əsərlərinin süjetlərinin antisxemi ilə qurulur.
Azərbaycan ədəbiyyatında Elxan Qaraqanın «A» ro-
manının plagiat olması ətrafında mübahisələr bu gün də
davam etməkdədir. Elxan Qaraqanın bu romanını məşhur
portuqal yazıçısı Paulo Koelyonun «Portobello cadugəri»
(A Bruxa de Portobello) romanından, Çak Palanikin «Dö-
yüşçü klubu» (Fight Club) romanından plagiat olduğu id-
dia edildi. Qeyd etmək istərdim ki, Çak Palanikin «Döyüş-
çü klubu» (Fight Club) romanı əsasında bədii film çəkil-
mişdir (kinossenarist Cim Uls, rejissor Devid Finçer).
Yazar bədii əsər qələmə alarkən, hər hansı bir əsərdən
təsirlənə bilib ona nəzirə yaza bilər. Azərbaycan ədəbiyya-
38
Аристотель. Об искусстве поэзии. – М., 1957. С. 45.
