yadda saxlamaq lazımdır ki, zəruri ehtiyatlılıq tədbirləri tətbiq etmədən cərəyan
altında olan insana toxunmaq həyat üçün təhlükəlidir.
İlk hərəkət qurğunun zərərçəkənin toxunduğu hissəsini elektrik
cərəyanından ayırmaqdır. Bu zaman nəzərə almaq lazımdır ki,
zərərçəkən
yüksəklikdə ola bilər, qurğunun söndürülməsi və zərərçəkənin cərəyanının
təsirindən azad edilməsi onun yüksəklikdən yıxılmasına səbəb ola bilər. Bu halda
zərərçəkənin təhlükəsiz düşməsini təmin edən tədbirlər görülməlidir.
Qurğunu söndürərkən elektrik işıqlandırılması da eyni zamanda sönə
bilər. Bu zaman əl altında hazır vəziyyətdə digər işıqlandırma mənbələri ( “uçan
siçan” fənəri, məşəl, şamlar, qəza işıqlandırması, akkumulyator fənərləri və s.)
olmalıdır ki, qurğunun söndürülməsi və zərərçəkənə yardımın
göstərilməsi
ləngidilməsin.
Əgər qurğunun söndürülməsi kifayət qədər tez edilə bilmirsə, o zaman
zərərçəkəni, onun toxunduğu cərəyanaparıcı hissələrdən tez ayırmaq üçün
tədbirlər görmək lazımdır.
a) 1000 V-a qədər gərginlik zamanı
Zərərçəkəni cərəyanaparıcı hissələrdən və ya naqillərdən ayırmaq üçün
elektrik cərəyanı keçirməyən quru paltardan, quru əşyadan istifadə etmək lazımdır.
Bu hallarda metal və nəm əşyalardan istifadə etmək olmaz. Əgər zərərçəkənin
paltarı qurudursa və bədənə yapışmayıbsa, ətrafdakı metal hissələrə və paltar ilə
örtülməmiş bədən hissələrinə
toxunmaqdan qaçaraq, məsələn, onun paltarının
ətəklərindən yapışaraq zərərçəkəni cərəyanaparıcı hissələrdən ayırmaq olar.
Zərərçəkəni ayaqlarından tutub dartarkən əlllər yaxşı izolyasiya edilmədən onun
ayaqqabılarına toxunmaq olmaz, çünki, ayaqqabı nəm ola bilər və orada olan
mismar və ya qaytan üçün qırmaqlar elektrik cərəyanının keçiriciləridir.
Xilasetmə zamanı, xüsusən də, zərərçəkənə geyimlə örtülməmiş yerlərdə
toxunmaq zəruriyyəti yarandıqda, əllərin izolyasiyası üçün dielektrik əlcəklər və
qaloş geymək və ya əlləri şarfla dolamaq, ələ mahud furajka geymək, əlin üstünə
paltarın qolunu salmaq və s. və yaxud zərərçəkənin üstünə rezin, rezinləşdirilmiş
parça (plaş), yaxud sadəcə olaraq quru parça atmaq lazımdır.
Həmçinin, quru
taxtanın və ya cərəyan keçirməyən hansısa quru altlığın, paltarın yığımının və s.
üstünə çıxmaq olar.
b) 1000 V-dan yuxarı gərginlik zamanı
Zərərçəkəni cərəyanaparıcı hissələrdən ayırmaq üçün dielektrik botlar,
əlcəklər geymək və müvafiq cərəyan üçün təyin olunmuş izolyasıyalı kəlbətin və
149
ştanqla fəaliyyət göstərmək lazımdır. Həmçinin yadda saxlamaq lazımdır ki, xətti
ayırdıqdan sonra da kifayət qədər həcm varsa, həyat üçün
təhlükəli elektrik yükü
saxlanıla bilər və yalnız etibarlı torpaqlama onu təhlükəsiz edə bilər.
Dostları ilə paylaş: