Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Şirkəti

4.7. Süni nəfəsvermə necə həyata keçirilməlidir 
Süni nəfəsvermənin ən effektiv üsulu “ağızdan-ağıza” adını almış
üsuludur. Bu üsula görə yardım göstərən havanı öz ciyərlərindən zərərçəkənin
ağzına və ya burnuna üfürür. Bu üsul zərərçəkənin ciyərlərinə əhəmiyyətli
dərəcədə daha çox havanın daxil olmasını (1 litrə qədər, lakin Şifer, Silvester və
başqa üsullar cəmi 0,3 litr havanı) təmin edir və onun həyata keçirilməsini
sadələşdirir, çünki bu metodla süni nəfəsvermə olduqca asandır. “Ağızdan-ağıza”
süni nəfəsverməyə başlamazdan qabaq ilk növbədə yuxarı nəfəs yollarının keçirmə
qabiliyyəti təmin olunmalıdır, bunun üçün zərərçəkənin başını arxaya əymək
lazımdır (şəkil 4.13). Bu aşağıdakı qaydada edilir. Yardım göstərən kürəyi üstündə
uzanmış zərərçəkənin sol tərəfində dayanır, sol əlini onun başının altına qoyur, sağ
əli ilə onun alnından basır. Bunun nəticəsində zərərçəkənin başı arxaya əyilir və
ağzı açılır. 
152

---

Baş nahiyəsinin əldə edilən vəziyyətini saxlamaq üçün kürək altına
yumrulanmış geyim qoyurlar. Zərərçəkənin ağız boşluğunu təmizlədikdən sonra
yardım göstərən iki–üç dərin nəfəs alır, sonra isə havanı öz ciyərlərindən
zərərçəkənin ağzına (və ya burnuna) üfürür. Xoşagəlməz hissiyatı rəf etmək üçün
və qarşılıqlı yoluxma təhlükəsinin qarşısını almaq üçün üfürməni tənzif və ya
dəsmal vasitəsilə həyata keçirmək olar.
Bu məqsəd üçün həmçinin zərərçəkənin ağzına yeridilən xüsusi
borucuqdan – havaaparıcıdan istifadə etmək olar (şəkil 4.14). Bu borucuq dili
arxaya düşmədən saxlayır, hansı ki, süni nəfəsvermə zamanı olduqca
əhəmiyyətlidir, çünki qırtlağın girişi açıq olmalıdır. Borucuğun ortasında
bərkidilmiş dairəvi lövhə onu lazımi vəziyyətdə saxlayır və zərərçəkənin ağzını kip
bağlayaraq havanın çıxmasına maneə olur. Süni nəfəsverməni bu üsul üzrə həyata
keçirərkən nəzarət etmək lazımdır ki, üfürülən havanın mümkün qədər çox miqdarı
zərərçəkənin ciyərlərinə daxil olsun. Bundan ötrü, havanı ağızdan üfürərkən
zərərçəkənin burnunu sıxmaq, burundan üfürərkən isə azğını tutmaq lazımdır.
Süni nəfəsvermənin effektivliyi zərərçəkənin hava üfürülərkən baş verən
zərərçəkənin
döş qəfəsinin genişlənməsi üzrə müəyyən edilir. Hava üfürülməsi
bitdikdən sonra döş qəfəsinin enməsi nəticəsində havanın çıxması sərbəst surətdə
baş verir. Bu zaman ərzi üçün sərbəst çıxışa maneə törətməməkdən ötrü
zərərçəkənin burnu və ağzı açılır. Üfürülmənin tezliyi dəqiqədə 12 – 16 dəfəni
aşmamalıdır.