Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi


Kitabları: ―Mühəndis Qarinin hiperboloidi‖, ―Hekayələr‖ və s.     İnternetdə



Yüklə 13,5 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə32/44
tarix01.01.2017
ölçüsü13,5 Mb.
#4064
1   ...   28   29   30   31   32   33   34   35   ...   44

Kitabları: ―Mühəndis Qarinin hiperboloidi‖, ―Hekayələr‖ və s.  

 

İnternetdə: 



www.az.wikipedia.orq

 

 



 

 

 

 

 

 

 

306 

 

 



11 Sentyabr - Rus yazıçısı Boris Stepanoviç Jitkovun anadan olmasının 

 

                        125 illiyi, (1882-1938) 

 

 

 



Rus və sovet yazıçısı, nasir, pedaqoq, səyyah və tədqiqatçı Boris Stepanoviç 

Jitkov Novqorodda anadan olmuşdur. Atası riyaziyyatçı, anası pianoçu olmuşdur. 

Uşaqlığını  Odessada  keçirmiş,  ilk  təhsilini  evdə  almış,  daha  sonra  gimnaziyaya 

daxil olmuşdur. Gimnaziyanı bitirdikdən sonra Novorossiysk Universitetinin təbiət 

elmləri  bölməsinə  daxil  olmuşdur.  Təhsilini  başa  vurduqdan  sonra  dənizçilik 

karyerasına  başlamış  və  çoxlu  səyahət  etmişdir.  Bir  çox  uşaq  qəzet  və  jurnalları 

üçün yazılar yazmışdır. Uşaq hekayələri silsilələri yaratmışdır: ―Nə olmuşdur?‖ və 

―Mən  nələr  görmüşəm?‖.  Yazıçı  1905-ci  il  inqilabı  haqqında  yazdığı  ―Viktor 

Vaviç‖ romanını özünün əsas əsəri hesab edirdi. Boris Jitkov həmçinin ―Heyvanlar 

haqqında  hekayələr‖,  ―Dəniz  hekayələri‖,  ―Uşaqlar  üçün  hekayələr‖,  ―Texnika 

haqqında hekayələr‖, ―Qara yelkənlər‖, ―Parovozlar‖ və s. kitabların müəllifidir.  

Boris  Stepanoviç  Jitkov  1938-ci  il  oktyabrın  19-da  ağçiyər  xərçəngindən 

vəfat etmişdir.  

 

Kitabları: Rus dilində - ―Злое море‖, ―Морские истории‖, ―Рассказы о 

животных‖, ―Рассказы для детей‖  və s. 

 

İnternetdə: 



www.az.wikipedia.orq

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



307 

 

Milli qəhrəmanlar zirvəsi 



 

7 Sentyabr - Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı Seyidov Məhərrəm Mirəziz 

                      oğlunun anadan olmasının 55 illiyi, (1952-1990) 

 

 

  



Şərur rayonunun Alışar kəndində anadan olub. 1969-

cu  ildə  burada  N.Nərimanov  adına  orta  məktəbi  bitirib. 

Məhərrəm  Bakı  Xüsusi  Milis  Məktəbində  də  təhsil  alıb. 

Milis  kapitanı  Məhərrəm  Şərur  rayonunda  baş  inspektor 

işləyirdi. 

1990-cı 


ildə Sədərək 

rayonu da 

erməni 

yaraqlılarının  hücumlarına  məruz  qalırdı. 18  yanvar 1990-



cı il ermənilər Kərki kəndinə hücum edərək evləri yandırır, 

silahsız,  günahı  olmayan  dinc  sakinləri  vəhşiliklə  qətlə 

yetirirdilər.  Şərur  rayon  Daxili  İşlər  Şöbəsi  məlumatı  alan  kimi  polis  işçilərini 

hadisə yerinə göndərir. Qanlı döyüşlərdə hər iki tərəfdən xeyli ölən və yaralananlar 

olur.  

19  yanvarda polis  kapitanı  Azər  mühasirəyə  düşür.  Məhərrəm  onu  xilas 



etmək  tapşırığını  öz  üzərinə  götürür,  o,  vuruşaraq  polis  kapitanının  yanına  çatır, 

amma  o  özü  mühasirəyə  düşdüyündən,  son  nəfəsədək  vuruşub  döyüşçü  dostunu 

xilas  edən  Məhərrəm  qəhrəmancasına  həlak  olur.  Şərur  rayonunun Şəhidlər 

xiyabanında dəfn edilib.  

Azərbaycan Respublikası  Prezidentinin 6 iyun 1992-ci il tarixli 831 saylı fərmanı 

ilə kapitan Seyidov Məhərrəm Mirəziz oğlu ölümündən sonra "Azərbaycanın Milli 

Qəhrəmanı" adına layiq görülmüşdür. 

Ailəli idi, dörd övladı qalıb. Şərur şəhərində qəhrəmanın adına küçə var, tuncdan 

büstü qoyulub. Buradakı 2 saylı orta məktəb Məhərrəm Seyidovun adını daşıyır. 

 

Qəlbimdə yuva qurmuş Vətən adlı sevgisən. 

 

Can verən şəhidlərin azadlıq nəğməsisən. 

Beş yerə parçalanmış bir yurdun haqq səsisən.  

Dinindir gözəl islam, and yerindir o Quran, 

Azərbaycan, türkün Vətəni, can sənə qurban. 

                                                                                      Ələkbər Sadiq 

 

 

İnternetdə: 



www.az.wikipedia.orq 

 

 



 

 


308 

 

15 Sentyabr - Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı Sergey Aleksandroviç 



                        Senyuşkinin anadan olmasının 60 illiyi, (1957-1992) 

 

 

 

 



  

 

 



 

 

 



Senyuşkin  Sergey  Aleksandroviç  Rusiyanın  Samara  vilayətinin  Sızran 

şəhərində  anadan  olmuşdur. 1974-cü  il  Sızran  şəhər  orta  məktəbini  bitirmişdir. 

Sergey burada Politexnik İnsitutuna daxil olmuş, 1975-ci ildən təhsilini Ali Hərbi 

Təyyarəçilər 

Məktəbində 

davam 


etdirmişdir. Sergey Mİ-8 və Mİ-

24 vertolyotlarının uçuş proqramını peşəkar səviyyədə öyrənmişdir. 1 fevral 1992-

ci  ildən  həyatını Azərbaycanla bağlayan  Sergey  hərbi  hissə  komandiri  təyin 

edilmişdi.  Azərbaycan  Hərbi  Hava  Qüvvələrinin  yaradıcılarından  hesab  olunan 

Sergey,  mülki  təyyarəçilərə  hərbçi  təlimini  keçməklə  yanaşı, Qarabağda gedən 

hərbi  əməliyyatlarda  iştirak  edərək  çox  sayda  erməni  döyüşçüsünü  məhv 

etmişdir. Xocalı  soyqırımı zamanı  xeyli  dinc  sakini  xilas  edə  bilsə  də,  Xocalıda 

ağır yaralanmış və 29 fevral 1992-ci ildə həlak olmuşdur. 

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 14 sentyabr 1992-ci il tarixli 204 saylı 

fərmanı ilə Senyuşkin Sergey Aleksandroviç ölümündən sonra "Azərbaycanın 

Milli Qəhrəmanı" adına layiq görülmüşdür. 

Ailəli idi, iki övladı yadigar qalıb. Samara vilayətinin Sızran şəhərində dəfn edilib. 

Bakının Xətai rayonunda adına küçə var. 

Savaşlardan alnıaçıq çıxan zaman 

Tarixlərə bağışladın neçə qurban. 

 Hər qonşuda bir parçası əsir qalan 

          Torpağına canım qurban , Azərbaycan ! 

                                                                         Nəriman Həsənzadə 

 

İnternetdə: 



www.az.wikipedia.orq 

 

 

 

 

309 

 

OKTYABR 



Əlamətdar tarixi günlər və bayramlar 

1 Oktyabr - Beynəlxalq Ahıllar Günü, (1992) 

1 Oktyabr - Prokurorluq İşçiləri Günü, (1998) 

1 Oktyabr -  Beynəlxalq Musiqi Günü, (1975) 

3 Oktyabr - Ümumdünya Memarlıq Günü, (1996) 

4 Oktyabr - Ümumdünya Heyvanları Müdafiə Günü, (1931) 

5 Oktyabr -  Beynəlxalq Müəllimlər Günü, (1966) 

9 Oktyabr - Ümumdünya Poçt Günü, (1974) 

10 Oktyabr - Yanğınsöndürənlər  Günü, (2002) 

13 Oktyabr - Ümumdünya Yumurta Günü (2017-ci il üçün) 

16 Oktyabr - Mütaliə bayramı, (1989) 

17 Oktyabr - Ümumdünya Yoxsulluqla Mübarizə Günü, (1992) 

18 Oktyabr - Azərbaycan Respublikasının Dövlət Müstəqilliyi Günü, (1991) 

20 Oktyabr - Beynəlxalq Kulinariya Günü, (2007) 

20 Oktyabr - Energetiklər Günü, (2004) 

22 Oktyabr -  Beynəlxalq Məktəb Kitabxanaları Günü, (1999) 

24 Oktyabr - Birləşmiş Millətlər Təşkilatı Günü, (1945) 

30 Oktyabr - Ümumdünya Siyasi Repressiya Qurbanlarının Xatirə Günü, (1974) 



Bu tarixi unutmayaq  

2 Oktyabr -  Xocavənd rayonunun işğalı günü, (1992) 

29 Oktyabr - Zəngilan rayonunun işğalı günü, (1993) 

Azərbaycanın görkəmli şəxsiyyətləri 

General-leytenant Səmədbəy Mehmandarovun 160 illiyi, (16.10.1857-12.02.1931) 



Yubilyar yazıçı və şairlər  

Yazıçı Seyfulla Şamilovun 115 illiyi, (10.10.1902 - 25.12.1974) 

Şair, publisist, pedaqoq Əjdər Ağayevin 80 illiyi, (10.10.1937) 

Şair Hafiz Baxışın 85 illiyi, (15.10.1932 - 04.09.1989) 

Xalq şairi Xəlil Rza Ulutürkün 85 illiyi,  (21.10.1932 - 22.06.1994) 

Şair, dramatur Hüseyn Cavidin 135 illiyi, (24.10.1882 - 05. 12.1941) 



Xarici ədəbiyyat 

İspan yazıçısı Migel de Servantesin 470 illiyi, (09.10.1547 - 23.04.1616) 

Rus yazıçısı Yevgeniy Permyakın 115 illiyi, (31.10.1902 - 17.08.1982)  

Amerika yazıçısı Ketrin Patersonun 85 illiyi, (31.10.1932) 



İncəsənət 

Xalq artisti Şövkət Ələkbərovanın 95 illiyi, (20.10.1922 - 07.02.1993) 

Xalq rəssamı Bədurə Əfqanlının 105 illiyi, (25.10.1912 - 07.05.2002) 

Dirijor, bəstəkar Rauf Abdullayevin anadan olmasının 80 illiyi, (29.10.1937) 



Milli qəhrəmanlar zirvəsi 

Allahverdiyev Namiq Müslüm oğlunun 50 illiyi,



 

(

05.10.1967 - 09.07.1992) 



310 

 

Əsədov Rafael Əvəz oğlunun 65 illiyi, (27.10.1952 - 12.11.1992) 



 

Əlamətdar tarixi günlər və bayramlar 

 

1 Oktyabr -  Beynəlxalq Ahıllar Günü, (1992) 

Yaşadığımız  cəmiyyət  hamı  üçündür.  Gənclər, 

orta  nəslin  nümayəndələri,  hətta  ahıllar  da 

cəmiyyətdə  gedən  inkişaf  proseslərində  iştirak 

edirlər.  Yaşlıların  həyat  təcrübəsindən,  bilik  və 

bacarıqlarından  bəhrələnmək  isə  nəsillər 

arasında  körpü  yaratmaq,  varislik  əlaqəsini 

bərpa 


etmək 

baxımından  çox  zəruridir. 

Cəmiyyətdə  yaşayıb  ondan  kənarda  qalmaq 

olmaz.  Ahılların  məşğulluğu,  onların  inkişaf  prosesinə  cəlb  edilməsi,  həm  də 

sosial-iqtisadi durumun yaxşılaşması deməkdir. BMT-nin İnkişaf Proqramında son 

illər  ərzində  ahıllar  problemi  geniş  yer  tutur.  2002-ci  ilin  aprelində  İspaniyanın 

paytaxtı Madrid şəhərində BMT-nin Ahıllar üzrə II Ümumdünya Məclisində belə 

bir  fikir  səslənmişdir  ki,  yaşlılar  da  cəmiyyətin  bərabər  hüquqlu  vətəndaşlarıdır, 

onlara ehtiram göstərmək yüksək insani keyfiyyətdir. Adı-sanı, nəcib əməlləri ilə 

tanınan, bəlkə də heç tanınmayan, lakin ləyaqətlə yaşayan, həyat təcrübəsi ilə yeni 

nəsillərə  nümunə  olan  ahıllar,  həqiqətən,  hörmətə  layiqdirlər.  Qocaların  sərvəti 

onların həyat təcrübəsidir. Onlara qulaq asıb, dediklərinə əməl etməklə bu sərvətə 

sahib olmaq mümkündür. Ümummilli liderimiz Heydər Əliyev kimi yaşa dolmuş 

görkəmli siyasətçi və dövlət xadimi öz ölkəsini müvəffəqiyyətlə idarə etmişdir. Bu 

fakt bir daha sübut edir ki, yaşlı, ahıl insanların təcrübəsi əvəzolunmazdır. BMT-

nin Baş Məclisi 1992-ci ildə ahılların müdafiəsi ilə bağlı Qətnamə qəbul etmişdir. 

Həmin Qətnamənin prinsiplərinə uğun olaraq hər il oktyabr ayının 1-i Beynəlxalq 

Ahıllar Günü kimi qəbul edilmiş, həmçinin 1999-cu il Beynəlxalq Ahıllar İli elan 

olunmuşdur.  Bu  məsələyə  respublikamızda  da  ciddi  diqqət  yetirilir.  2001-ci  il 

iyunun  22-də  "Ahıllara  sosial  xidmət  haqqında"  Azərbaycan  Respublikasının 

Qanunu  qəbul  edilmişdir.  Qanuna  əsasən  ölkədə  70  yaşına  çatmış  Azərbaycan 

Respublikası  vətəndaşları,  habelə  Azərbaycan  Respublikasında  daimi  yaşayan 

əcnəbi və vətəndaşlığı olmayan şəxslər ahıl sayılır. 1993-cü ildən başlayaraq hər il 

oktyabr  ayının  1-i  respublikamızda  Beynəlxalq  Ahıllar  Günü  kimi  qeyd  olunur. 

Beynəlxalq  Ahıllar  Günü  ərəfəsində  respublikamızın  şəhər  və  rayonlarında  icra 

hakimiyyətləri, əmək kollektivləri, ictimai təşkilatlar və qeyri-hökumət təşkilatları 

rayon  ərazisində  yaşayan  ahıl  vətəndaşların  ehtiyaclarını  öyrənərək,  onlar  üçün 

bayram  süfrələri,  ərzaq  bağlamaları  təşkil  edir,  müxtəlif  xeyriyyə,  şəfqət  və 

mədəni-kütləvi tədbirlər həyata keçirirlər.  

 

İnternetdə: 



www.books.google.com 

 

 

311 

 

 



1 Oktyabr - Prokurorluq İşçiləri Günü, (1998) 

 

 

Hər  il  oktyabr  ayının  1-də Azərbaycan 

Respublikası 

Prokurorluğunun əməkdaşları 

öz 


peşə bayramlarmı təntənə ilə qeyd edirlər. Bu günün 

qeyd  olunması  tarixi  zərurətdən  yaranmışdır. 

Ümummilli  lider  Heydər Əliyev  Azərbaycan  Xalq 

Cümhuriyyətinin Nazirlər Şurasının 1 oktyabr 1918-

ci  il  tarixli  qərarı  ilə Bakı  Dairə Məhkəməsinin 

tərkibində  prokurorluq  orqanlarının  fəaliyyətə başlamasını əsas  tutaraq  hər  il 

oktyabr  ayının  1-nin  ―Azərbaycan  Respublikası  Prokurorluğu  işçilərinin 

peşə bayramı günü kimi qeyd edilməsi barədə‖ 17 iyul 1998-ci il tarixli sərəncam 

imzalamışdır.  

Məhkəmə orqanlarından  fərqli  olaraq,  bir  çox  dövlətlərdə prokurorluq 

müstəqil institut kimi xeyli sonralar yaranmışdır. Dövlət idarəetmə mexanizminin 

tərkib  hissəsi  kimi  prokurorluğun əsası  ilk  dəfə XIV əsrin əvvəllərində Fransada 

kral  IV  Filip  tərəfindən  qoyulmuşdur.  Onun  vaxtında  kral  mənafelərinin 

prokurorluq  tərəfindən  təmsil  edilməsi  Qanunla  (25  mart  1302)  təsbit  edilmişdi. 

Həm  Qərb  ölkələri,  həm  də Rusiya  prokurorluqlarına  bir  örnək  kimi  təsiri  olan 

Fransa prokurorluğunun təşkili və fəaliyyəti haqqında qanun isə 1586-cı ildə qəbul 

olunmuşdur.  Müstəqil  Azərbaycan  dövlətində prokurorluq  orqanlarının  yaranma 

tarixi Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti dövrünə (1918-1920) təsadüf edir. 1918-ci il 

noyabr  ayının  18-də  Nazirlər Şurası  tərəfindən  "Azərbaycan  Məhkəmə   Palatası 

haqqında 

 Əsasnamə" 

təsdiq 


edilmişdir. 

F.Xoyski, 

X.Xasməmmədov, 

A.Səfikürdski, 

T.Makinski 

AXC-nin ədliyyə nazirləri, 

eyni 

zamanda 


baş prokurorları  olmuşlar.  Olduqca  mürəkkəb  və ağır şəraitdə fəaliyyət  göstərən 

AXC-nin 


Məhkəmə palatasında, 

Bakı 


və Gəncə dairəməhkəmələrinin 

tərkibində olan  prokurorluq  orqanları  öz  səlahiyyətləri  daxilində böyük  işlər 

görmüşlər.  AXC-nin  süqutundan  sonra  dövlət  orqanları  ilə yanaşı,  prokurorluq 

və istintaq  orqanları  da  ləğv  olundu.  Sovetləşmənin    ilk    illərində   bütün 

hakimiyyət  orqanlarının  fəaliyyətinə  nəzarət  funksiyasını  həyata  keçirməli  olan 

xüsusi  orqanın  yaradılması  zəruriliyini  nəzərə  alaraq,  Azərbaycan  SSR  MİK-

in  11  iyul  1922-ci  il  tarixli  "Azərbaycan  SSR-nin  dövlət  prokurorluğu  haqqında" 

Dekreti  ilə   Azərbaycan  SSR-də   sovet  prokurorluğunun   əsası  qoyuldu.  1936-cı 

ilin  iyulunda  Azərbaycan  SSR  Prokurorluğu  Xalq   Ədliyyə   Komissarlığının 

tərkibindən  çıxarılaraq,  birbaşa  SSRİ   Prokurorluğuna    tabe    edilməklə,   ayrıca  

qurum    kimi    fəaliyyətə başlamışdır.  Ölkəmiz    müstəqilliyini    bərpa    etdikdən  

sonra  Azərbaycan Respublikasının  Prokurorluğu  sinfi  mənafelərə  xidmət  edən  

orqandan    qanunun  aliliyinin,  insan  hüquq  və azadlıqlarının  təmin  olunmasına, 

cinayətkarlıqla  mübarizəyə,  qanunçuluğun  qorunmasına  xidmət  edən  orqana 

çevrilməklə, sivil və demokratik inkişaf yoluna qədəm qoymuşdur. 


312 

 

İnternetdə: 



www.books.google.com 

 

1 Oktyabr - Beynəlxalq Musiqi Günü, (1975) 

 

“Bəstəkarlar öz əsərlərini yaradarkən, unutmamalıdırlar ki, bizim 

yaradıcılığımızı xalq qiymətləndirir. Çünki xalq yalnız yaradıcı, yalnız bəstəkar 

deyildir, xalq eyni zamanda misilsiz tənqidçi və musiqi əsərlərinin ən yaxşı 

“istehlakçısıdır”, xalq musiqi əsərlərinə diqqətlə yanaşır, yaxşını pisdən seçir. 

 

 



 

İlk gözəl nəğmə və rəqs melodiyalarının yaradıcısı xalq özüdür. Bizə bu 

gün nümunə olan xalq nəğmələri əsrlərdən bəri işlənə-işlənə yaradılmış və 

yalnız bizim zəmanəmizdə həqiqi bədii formalar almışdır.”

  

                                                                                                                              Üzeyir Hacıbəyli



 

  

 



 

 

 



 

 

 



                                                                                                                           

Bəşəriyyətin  musiqi  ilə  tanışlığı  çox  qədim 

dövrlərdən  başlayıb.  Musiqi  intəhasız,  heç  bir 

ölçüyə sığışmayan gücə malikdir...  

      Bir  çox  məşhur  bəstəkarlar  daxili  dünyalarını, 

duyğularını,  istək  və  arzularını  ifadə  etmək  üçün 

musiqidən  istifadə  ediblər.  Onların  adı  məhz 

musiqinin  qüdrəti  sayəsində  tarixə  və  gələcək 

nəsillərin 

yaddaşına 

yazılıb. 

Musiqi  heç  vaxt  qocalmır.  İnsanlara  bəxş  edilən 

bu  ilahi  nemət  bəşəriyyət  var  olduqca  yaşayacaq.  Beynəlxalq  Musiqi  Günü 

YNESKO-nun qərarı ilə 1975-ci il oktyabrın 1-də təsis edilmişdir. Bu bayram hər 

il  bütün  dünyada  ən  yaxşı  musiqiçilərin  və  incəsənət  kollektivlərinin  iştirak 

etdikləri möhtəşəm konsert proqramları ilə qeyd olunur. Həmin gün dünya musiqi 

xəzinəsinin qeyri-adi, bənzərsiz inciləri ifa edilir.  

 

2000-ci ildə Çin arxeoloqları 2 min illik tarixi olan musiqi alətləri muzeyini 



aşkara  çıxarmışlar.  Azərbaycanda  da  musiqinin  tarixi  çox  qədimlərə  gedib  çıxır. 

Qobustandakı  qavaldaş  daş  dövründə  yaşamış  insanların  istifadə  etdikləri  musiqi 

alətidir.  Qobustan  qayalarında  qədim  Azərbaycanın  ―Yallı‖  rəqs  səhnələri  təsvir 

olunmuşdur.  Bu  rəqsin  uğurlu  ov  üçün  ovsun  mərasimi  olduğu  vurğulanmışdır. 

Görünür, Azərbaycan dilinin musiqi dili olması da buradan qaynaqlanır. 

 

 



İnternetdə: 

www.books.google.com 

 

 

 

 

313 

 

3 Oktyabr - Ümumdünya Memarlıq Günü, (1996)  



 

      Dünya  memarlarının  və  memarlıq  incilərini  sevən  və  dəyərləndirənlərin 

bayramı  hər il oktyabrın ilk bazar  ertəsində qeyd  olunur.  Ümumdünya  Memarlıq 

Günü  (World  Architecture  Day)  Beynəlxalq  Memarlar  Birliyi  (BMB)  tərəfindən 

təsis  olunmuşdur.  BMB-nin  1985-ci  ildə  keçirilən  yığıncağında  bu  bayramın  1 

iyulda qeyd olunması qərara alınıb. Lakin 1996-cı ildə, BMB özünün Barselonada 

düzənlənən  Baş  Assambleyasında  bayramın  hər  il  oktyabrın  ilk  bazar  ertəsi 

keçirilməsi haqqında qərar qəbul edib.  

      Beynəlxalq Memarlar Birliyi II Dünya müharibəsindən dərhal sonra, müharibə 

nəticəsində dağıdılmış şəhərlərin, yaşayış məskənlərinin və sənaye müəssisələrinin 

bərpası problemlərini həll etmək məqsədi ilə yaradılıb. 

       Hər  il  bayrama  həsr  olunmuş  müxtəlif  tədbirlər  memarlıq  üzrə  müəyyən 

mövzuya həsr olunur.  

 

İnternetdə: 



www.books.google.com 

 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

314 

 

4 Oktyabr - Ümumdünya Heyvanları Müdafiə Günü, (1931) 



 

     Yaşadığımız  dünya  bizimlə  eyni  planetdə  həyat  sürən  heyvanların  da  evidir. 

Lakin  insan  fəaliyyəti  nəticəsində  onların  yaşaması,  atrtması  üçün  bir  çox 

çətinliklər  ortaya  çıxır.  Müəyyən  olunmuşdur  ki,  hər  milyon  il  bütün  bioloji 

növlərin  9  faizi  məhvolur.  Başqa  sözlə  desək,  hər  il  canlı  varlıqların  1-dən  5-ə 

qədər  növü  yox  olur.  Yer  kürəsinin  bütün  tarixi  boyu  yoxolma  sürəti  beş  dəfə 

artmışdır.  Sonuncu  dəfə  tam  kütləvi  məhvolma  65  milyon  il  əvvəl,  bütün 

dinozavrların nəsli kəsilərkən baş vermişdir.  

      Biz insanlar heyvanların dostu və qonşusu kimi onları qorumağa borcluyuq. İlk 

dəfə Ümumdünya Heyvanları Müdafiə Gününü 1931-ci ildə nəsli kəsilməkdə olan 

növlərin  acınacaqlı  vəziyyətinə  diqqəti  cəlb  etmək  məqsədi  ilə  qeyd  etməyə 

başlamışlar.  Həmin  vaxtdan  başlayaraq,  milli  mənsubiyyətindən,  dilindən, 

dinindən  asılı  olmayaraq,  hər  kəs  tərəfindən  oktyabrın  4-ü  dünyada  yaşayan 

heyvanların günü kimi qeyd olunur. Bu gün hər hansı insan, təşkilat və ya aksiya 

ilə bağlı deyil. Bu gün - planetdə yan-yana yaşayan bütün insanların və heyvanların 

günüdür.  Bu  gün,  heyvanların  mövcud  problemləri  haqqında  insanların 

məlumatlandırılması,  onların  qorunması  üçün  maarifləndirilməsi  və  səylərinin 

birləşdirilməsi üçün çox önəmli bir gündür. Heyvanların qorunması işində hər bir 

insan iştirak etməlidir. 

 

İnternetdə: 



www.books.google.com 

 

 

 

 

 

 

 

 



 

 

 



315 

 

5 Oktyabr -  Beynəlxalq Müəllimlər Günü, (1966) 



 

                                  

         "Hər  birimizdə  müəllimin  hərarətli    qəlbinin  bir  

zərrəciyi  vardır.  Məhz  müəllim  doğma  yurdumuzu  

sevməyi,  hamının  rifahı  namınə  vicdanla  işləməyi  

müdrikliklə  və  səbirlə  bizə  öyrətmiş  və  öyrədir. 

Gələcək 

gənclərin, 

gənclər 

isə 

müəllimlərin 

əsəridir!” 

                                                                                       

Ümummilli 

 lider 


Heydər Əliyev 

 

Hər il oktyabrın 5-i  Beynəlxalq Müəllim Günü kimi qeyd olunur. 5 oktyabr 



1966-cı  ildə  YUNESKO  və  Beynəlxalq  Əmək  Təşkilatının  birgə  təşkilatçılığı  ilə 

çağırılan  konfransda  müəllimlərin  peşə  fəaliyyətinin  şərtlərini  təyin  edən 

―Müəllimlərin  statusu  haqqında‖  adlı  ilk  sənəd  imzalanmışdır.  1994-cü  ildən  isə 

həmin  tarix  YUNESKO  tərəfindən  Beynəlxalq    Müəllim  Günü   kimi  təsis 

edilmişdir. Bu günün qeyd olunması müəllimlərin cəmiyyətdəki mövqeyi, təhsil və 

inkişafdakı  roluna  diqqət  çəkməyi  nəzərdə  tutmuşdur.  Hal-hazırda  ―Müəllimlər 

Günü‖ dünyanın 100-dən çox ölkəsində ümumdünya səviyyəsində qeyd olunduğu 

halda,  bəzi  ölkələrdə  müxtəlif  tarixlərdə  ayrıca  olaraq  milli  səviyyədə  keçirilir. 

Məsələn,  müxtəlif  əlamətdar  hadisələr  əsasında  Müəllimlər  Günü  Albaniyada  8 

mart,  Cənubi  Koreyada  15  may,  Argentinada  11  sentyabr,  Çində  28  sentyabr, 

Özbəkistanda  1  oktyabr,  Türkiyədə  isə  24  noyabr  tarixlərində  qeyd  olunur. 

Müstəqil  Azərbaycanda  isə  bu  tarix  1993-cü  il  oktyabrın  5-də  rəsmiləşdirilib. 

Beynəlxalq Müəllimlər Günü həyatını xalqın işıqlı gələcəyinə həsr edən müqəddəs 

peşə  sahiblərinin  bayramıdır.  ―Hər  birimizdə  müəllimin  hərarətli  qəlbinin  bir 

zərrəciyi var. Mən dünyada müəllimdən şərəfli ad tanımıram‖ - deyən ümummilli 

lider  Heydər  Əliyev  Azərbaycana  rəhbərlik  etdiyi  bütün  illərdə  müəllim  əməyini 

yüksək  qiymətləndirib,  onlara  böyük  hörmətlə  yanaşıb,  təhsil  işçilərinin  maddi 

vəziyyətinin,  rifah  halının  yaxşılaşdırılmasının  qayğısına  qalıb.  Ölkəmizdə  son 

illərdə  təhsilin  inkişafı  ilə  bağlı  həyata  keçirilən  kompleks  tədbirlər,  Prezident 

İlham Əliyevin bu amili dövlət siyasətinin mühüm prinsipləri sırasına daxil etməsi, 

təhsil  işçilərinə   hərtərəfli  qayğı  dövlətin  öz  gələcəyini  daha  etibarlı  və  inamlı 

görmək  əzmindən  xəbər  verir.  İlham  Əliyevin  ―Uşaqlar  yaxşı  məktəblərdə 

oxumalı,  müəllimlər  də  yaxşı  məktəblərdə  işləməlidirlər‖  fikri  artıq    realllığa 

çevrilib.   Ən  şərəfli  sənət  müəllim  sənətidir.  Çünki  bu  günümüzün  həkimini, 

polisini,  vəkilini,  kompyuter  mühəndisini,  memarını  hətta,  müəllimini  belə 

müəllim yetişdirir. Əgər müəllim olmasa bu sadalanaların hec biri olmaz. Günlər 

keçir,  illər  illərə  calanır,  insan  çox  şeyi  unudur.  Lakin  heç  zaman  ilk  müəllim 

yaddan  çıxmır,  xatirədən  silinmir.  Axı  insana  elm  qapısının  açarını  ilk  müəllim 

təqdim edir, onu əsrarəngiz bir dünya ilə müəllim qovuşdurur. 


Yüklə 13,5 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   28   29   30   31   32   33   34   35   ...   44




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin