İslam İnqilabının Böyük Rəhbəri həzrət Ayətullah Seyid Əli Xameneinin elm və elm istehsalı barədə çıxışlarından seçmələr Birinci cild

Müsəlmanların elmi birincilik tarixi

Peyğəmbərin (s) vəfatından hələ iki əsr ötmədən ərəb bölgəsinin mərkəzliyi ilə İslam dünyasında elm bayrağı ucaldı. Elm onlara məxsus deyildi, müsəlmanların elmdən xəbəri yox idi. Onlar elmi digər yerlərdən öyrəndilər. Çünki Peyğəmbər (s) buyurmuşdu: "Elm Çində olsa belə, gedib öyrənin”.¹¹⁹ Əgər lazım olsa, elm öyrənmək üçün dünyanın o tərəfinə də gedin. Müsəlmanlar elmi öyrəndilər və inkişaf etdirdilər. Hicri təqvimi ilə 4-5-ci əsrlərdə Cənubi Avropada, bugünkü İspaniyada İslam hökuməti qurulanda Avropanın ən yüksək universiteti ogünkü Andalusda yerləşirdi. Pier Russo Elmlər tarixi kitabında yazır ki, bir tacir oğlunu elm öyrənmək üçün universitetə göndərmək istəyirdi. O, bu məqsədlə bir müəllimlə məshələtləşdi. Müəllim dedi ki, oğlunun dörd riyazi əməli öyrənməsini istəyirsənsə, Fransanın və Mərkəzi Avropa bölgəsinin bütün universitetləri bunu yaxşı öyrədərlər. Lakin dörd riyazi əməldən yüksək elm öyrənməsini istəyirsənsə, gərək onu Andalusun İslam universitetlərinə göndərəsən. Bunu qərblilər yazıblar. Pier Russonun yazdığı Elmlər tarixi kitabı dini təmayüllərə qarışmadan elmlər tarixinə aiddir. Buna əsasən, elm bayrağı müsəlmanların vasitəsilə ucaldı. Deməli, elmsiz iman faydalı deyil.¹²⁰