34
3.4. İtkilərin və bitməmiş istehsalın
qiymətləndirilməsinin uçotu və kalkulyasiya obyektləri
arasında bölüşdürülməsi
İstehsalat itkisi qeyri-məhsuldar xərclər kateqoriyasına
daxil olmaqla əmək şəraitinin pozulması, istehsalın
təşkili və
texnologiyasının dəyişilməsi və digər səbəblərdən əmələ gəlir.
Qeyri-məhsuldar xərclərin tərkibinə eyni zamanda məhsul
çıxdaşından, boşdayanmalardan,
fövqəladə hadisələrdən və
digər planlaşdırılmayan hadisələrdən yaranan itkilər də
daxildir.
Keyfiyyəti
mövcud standartlara, texniki şərtlərə hüquqi
və fiziki şəxslərlə bağlanmış
müqavilələrə uyğun gəlməyən
məhsul və yarımfabrikatlar çıxdaş hesab olunur.
Məhsul və yarımfabrikatların çıxdaş olması haqqında
məlumat nöqsan (defekt) cədvəlində, məhsul çıxımı
uçotu
cədvəllərində əks etdirilir.
1. Döşək hazırlayan sexin yay (prujin) blok yığma
sahəsində daxili son çıxdaşa yol verilmişdir. Son çıxdaş işçinin
və material satan təşkilatın təqsiri üzündən əmələ gəlmişdir.
Çıxdaş edilmiş məhsulun maya dəyəri 14647 manat təşkil edir.
İdarə rəhbərinin sərəncamına görə çıxdaşdan yaranan zərərin
500 manatı işçidən alınmalıdır. Yaranan zərərin 3500 manatını
malsatan təşkilat ödəməlidir. Çıxdaş düzəldilə bilməyən olduğu
üçün çıxdaş edilmiş yay (prujin) bloku mümkün satış qiyməti
ilə (1000 manat) anbara mədaxil edilmişdir. Əməliyyat jurnalı
N6.
2. Yığma sexində yay blok yığma
sahəsində döşək
hazırlayarkən düzəldilə bilən daxili çıxdaş qeydə alınmışdır.
Çıxdaşın
düzəldilməsi
üçün
aşağıdakı
xərclər
çəkilmişdir:
a) material – 3000 manat;
b) əməkhaqqı – 1500 manat;
35
c) sosial ehtiyaclara ayırmalar – 462 manat.
Yuxarıda göstərilən əməliyyatların ikili yazılışı 4 N-li
cədvəldə verilmişdir.
Dostları ilə paylaş: 
