Azərbaycan dili dövlət dili statusunu aldı. Əlbəttə,
Azərbaycan dilinin konstitusiyada dövlət dili elan edilməsi hadisəsi ilk dəfə baş vermirdi. Bu
maddə SSRİ-nin tərkibinə daxil olan Azərbaycan SSR-in 1978-ci il Konstitusiyasında da vardı.
«Əgər 1978-ci ildə konstitusiyanın dövlət dili ilə əlaqədar maddəsi ilə onun real tətbiqi arasında
müəyyən fərq, hətta ziddiyyət var idisə, indi qanunla reallıq arasında tam birlik var;
Azərbaycan dili rəsmi dövlət dili qəbul olunduğu kimi, o, elə dövlət dili kimi tətbiq olunur, bu
sahədə heç bir maneə yoxdur»(2, 87).
Sovet dövründə Azərbaycan dili Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikasının dövlət
dili elan olunsa da, onun tətbiqində həm məhdudiyyətlər, həm də gizli qadağanlar vardı.
Əvvəla, Azərbaycan beynəlxalq hüququn subyekti deyildi və beynəlxalq münasibətlərdə iştirak etmirdi . Azərbaycan ilə dünyanın başqa dövlətləri, eləcə də
beynəlxalq təşkilatlar arasında rəsmi əlaqələr yox idi. SSRİ-nin müttəfiq respublikalar ilə
arasındakı əlaqələr də rus dili vasitəsi ilə aparılırdı. Bu isə dilin beynəlxalq səviyyədə tətbiqinə
yol vermirdi. Nəticədə Azərbaycan dilinə başqa dövlətlərin rəsmi səviyyədə əhəmiyyət
verməsinə əsas yaranmırdı. Azərbaycan dilinin başqa dövlətlərdə tədrisi və öyrənilməsi zərurəti
ortaya çıxmırdı.
İkincisi,
müxtəlif beynəlxalq sənədlərin Azərbaycan dilinə tərcümə edilib yayılması əhəmiyyət daşımadığından beynəlxalq təşkilatlar da bu dilə kifayət qədər diqqət yetirmirdilər.
Azərbaycan dilinin sovet dövründə tətbiqini məhdudlaşdıran
üçüncü cəhət rəsmi və işgüzar üslubun inkişaf etdirilməsinə tələbatın azlığından irəli gəlirdi. İdarə və
müəssisələrdə sənədlər rus dilində tərtib olunur, yazışmalar rus dilində aparılırdı. Bu isə hər iki
üslubla bağlı normaların formalaşmasına, sözlərin yaranmasına mane olurdu.
1978-ci il Konstitusiyasında Azərbaycan dili dövlət dili elan olunsa da, dövlət dili, onun
tətbiqi haqqında qanun qəbul edilməmişdi.
