G‘apporov M. Ingliz tili grammatikasi

Do
Does 
}
+ ega + V?
4. Og‘zaki nutqda quyidagi qisqartirmalar qo‘llaniladi:
I don’t
He (she, it) doesn’t 
We (you, they) don’t 
}
work.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

---

77
ODDIY HOZIRGI (SIMPLE PRESENT) ZAMONNING ISHLATILISHI

1. Simple Present odatiy, doimiy, egaga xos bo‘lgan yoki umuman yuz 
beradigan ish-harakatini ifodalash uchun ishlatiladi (hozir emas):
The postman brings us the newspa-
per in the morning.
Pochtachi bizga gazetani ertalab
olib keladi (odatiy harakat).
John walks to school every day.
Jon har kun maktabga piyoda bo-
radi.
The earth goes round the sun.
Yer Quyosh atrofi da aylanadi.
An atheist doesn’t believe in God.
Ateist xudoga ishonmaydi.
What does this word mean?
Bu so‘z qanday ma’noni bildiradi?
He lives in Tashkent.
U Toshkentda yashaydi. (doi-
miy).
He speaks French well.
U fransuz tilida yaxshi gapiradi.
(egaga xos xususiyat).
2. Ingliz tilida davom zamonlarda ishlatilmaydigan to see, to recognize, 
to want, to understand kabi fe’llar bor. Bunday fe’llar bilan hozir, 
gapirilayotgan paytda davom etayotgan ish harakatni ifodalash uchun
Present Continuous emas, Simple Present ishlatiladi.
I see a ship in the distance.
Men uzoqda kemani ko‘rayap-
man.
Don’t talk so loudly, I hear you
well.
Buncha qattiq gapirma, seni yax-
shi eshitayapman.
I don’t understand this sentence.
Men bu gapni tushunmayapman.
3. If agar, unless agar …-masa, provided that bo‘lsa, shartda, when 
–da, paytida, before oldin, until -maguncha, till -gacha as soon as -gach,
as long as -da kabi bog‘lovchilar bilan bog‘langan shart va payt ergash gap-
larda Simple Present Simple Future o‘rnida kelasi zamondagi ish-hara katni
ifodalash uchun ishlatiladi:
If he comes, I shall ask him about
it.
Agar u kelsa, men undan bu
haqda so‘rayman.
I shall go there unless it rains.
Agar yomg‘ir yog‘masa, men u
yerga boraman.
I shall stay here until he returns.
U qaytib kelmaguncha, men
shu yerda bo‘laman.
We shall send you the documents
as soon as we receive them from
London.
Biz hujjatlarni Londondan oli-
shimiz bilanoq, ularni sizga
yuboramiz.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

---

78
4. Harakatni (qatnovni) ifodalaydigan to leave jo‘namoq, tark etmoq, to 

start jo‘namoq, to sail suzib ketmoq, to return qaytib kelmoq, to arrive 
yetib kelmoq, to go bormoq, to come kelmoq kabi fe’llar bilan Simple 
Present kelasi zamondagi ish-harakatni ifodalaydi. Bunda kelasi zamonni
ko‘rsatuvchi payt holi bo‘lishi kerak:
Does your brother arrive on Mon-
day?
Akangiz dushanba kuni yetib ke-
ladimi?
The steamer sails tomorrow.
Paroxod ertaga suzib ketadi.
THE SIMPLE PAST TENSE (ODDIY O‘TGAN ZAMON )
ODDIY O‘TGAN ZAMONNING YASALISHI
1. Simple Pastni yasashda to‘g‘ri fe’llarning o‘zagiga -ed qo‘shim-
chasi qo‘shiladi: to work — I worked, to live — I lived, to expect — I ex-
pected.