I bob. Adabiyotlar sharhi

2. Smolani qovushqoqligini aniqlash. Qovushqoqlik viskozimetr BZ-4 yordamida aniqlanadi. Buning uchun viskozimetr xromli aralashmada yuviladi va quritiladi. Keyin 20⁰C dagi 100ml tekshirilayotgan smoladan solinadi, so’ngra 5-6 marta smola viskozimetrdan o’tkazilib sekundlarda ifodalangan o’rtacha arfimetik qiymatlari topiladi. Tekshirishlar natijasida smolaning η_nis., η_sol. va xarakteristik aniqlanadi.
3. Smolani sirt taranglik kuchini aniqlash. Smolaning sirt taranglik kuchi vilgelmi asbobi [10] aniqlanadi va quyidagi formula yordamida topiladi:
4. Ozod formalinni aniqlash. Idishga 25-30 ml 254 li natriy sulfit eritmasidan solib, finoftalin indikatori och ko’l ranga o’tgunga 0,1 xlorid kislota ishtirokida neytrallanadi. Eritmadagi ortiqcha formaldegid quyidagi formuladan topiladi:
X_f=V^.K^.0,0032^.100/P
Bu yerda: X_f-CH₂O miqdori, V-HCl hajmi, K-HCl ni tuzatish koeffitsienti 0,0032-1 ml 0,1N HCl ga mos keladigan formaldegid miqdori, P-tekshirilayotgan eritma massasi.
5. Erituvchilarni sifat jihatidan tekshirish. Uglevodorod (benzol, tolsol, ksilol) ni suvli reaksiyasida tekshirish. O’lchagichga voronka yordamida 10 ml tekshirilayotgan modda va 10 ml distillangan suv solinib, aralashtiriladi. Tindirilgan suvli eritma toza probirkaga solinadi. Eritmaga metilen qizili indikatoridan ikki tomchi solinganda, rang bermasligi kerak. Agar rangi o’zgarsa, sifatsiz erituvchi hisoblanadi. U faqat 0,1N H₂SO₄ eritmasidan bir tomchi solinganda ya’ni kislotali muhitda rangi o’zgaradi.
6. Smola rangini fotometrik usulda (GOST 19266-79 yozilgandagi kabi) aniqlash [21]. Spektrofotometrda eritma rangiga qarab optik zichligi aniqlanadi va standart grafikka taqqoslab, GOST_19266-79 ga mosligi tekshiriladi.
7. Uchuvchan va uchuvchan bo’lmagan erituvchilar hamda plyonka hosil qiladigan moddalarni massa ulushini aniqlash usullari. GOST 17537-72 da yozilgandagi kabi aniqlanadi. Uchuvchan eritmalar bilan ishlaganda og’zi berk idishlarda past haroratda, uchuvchan bo’lmagan erituvchilarni og’zi ochiq idishlarda, past haroratda hal saqlash va ishlatish mumkin.