Individual rivojlanish biologiyasi fani zigota hosil bo‘lishidan organizmning tabiiy

Embrion rivojlanishining dastlabki bosqichlarida mutatsiyaning ta’svirini 
o’rganish. 
Ayin paytda genelika embriogenez turli davrlarida genning vazifasi 
folanishida mutatasiyaning tahlili tufayli olingan qiziqarii ma‘lumotlarga ega. Bu 
ma‘lumotlar asosan embriogenezning keyingi bosqichlarini o‘rganish uchun 
ribosoma geni mutasiyasini kuzatish orqali olingan (62-rasm). Baqalarda yadrocha 
qisman yoki butunlay bo‘lmasa, "Oni" mutatsiyasi sodir bo‘ladi. Gomozigota 
xolatida (fiam ota, ham ona genomida) mutaysiya sodir bo‘lsa "OlOni" deb 
belgilanadi va embrion yashay olmaydi, chunkl yangi ribosoma hosil bo‘lmaydi. 

---

125 
Embrion tuxumdagi zaxira ribosoma hisobidan ma‘lum vaqt yashab turadi, u 
turgashi bilan nobud bo‘ladi. "+/lOni" geterozigotada (mutant va normal baqani 
chatishtirib olingan avlod) rivojlanish normal ketadi. Chunki embrionni ribosoma 
bilan talminlashda bitta ribosoma geni nabori yetarli bo‘lradi. Ba‘zan bu genlar o‘z 
funksiyasini qisman bajarmaydi. Agar qisman mutant bilan to‘liq mutant 
chatishtirilsa, embrion nobud bo‘ladi. Bunday mutatsiyalar drozofillada ham 
uchraydi. Yadrocha mutasiyasining tahlili shuni ko‘rsatmoqdakl, rivojlanish
 
genlar 
funksiyasiga bo‘g‘liq. 
REYTING SAVOllARI 
I. Gastrulyasiya nima? 
2.Gastrulyasiyaning tiplarini aytib bering. 
3. Mezodermaning hosil bo‘lish usullarini tushintirig. 
4. Birlamchi va ikkilamchi tana bo‘shliqilari haqida tushuncha bering. 
5. Embrion qavatlari va ularning vazifalarini ayting. 
6. Embrion qavatlari to‘g‘lrisidagi nazariyani tushuntiring. 
7. Organlaming prezumptiv xaritasi nima? 
8. Gastrulyasiya sabablarini tushuntiring. 
9.Gustafson gipotezasining mazmunini ayting. 
10. Rivojlanishning dastlabki davrlarida genlarning vazifasi nimalardan lborat? 
11. Rivojlanishning dastlabki davrlarida har xil RNK sintezi qanday amalga 
oshadi? 
12.
Tuxum hujayraning gastrulasiyasiga oid tajribalani ayting.
13.
Gaploid va gibrid embrionning dastlabki rivojlanishini ayting. 
14.
Embrion rivojlanishining dastlaki bosqichida mutasiyanine ta‘sviri qanday 
bo‘ladi?