Individual rivojlanish biologiyasi fani zigota hosil bo‘lishidan organizmning tabiiy

Amnoin va seroz parda.
Hayvonot dunyosi embrional rivojlanish davrida
amnion parda hosil bo‘lishiga qarab 2 guruhga bo‘linadi: 1. Anamniyalar, bularga 
baliqlar va amfibiyalar kiradi hamda ularda amnion parda hosil bo‘lmaydi. 2. 
Amniotalar, ularga repteliylar, qushlar , sut emizuvchilar kiradi va ular embrion, 
amnion parda hosil bo‘ladi. Amnoin grekcha amnion- embrion yon pufagi degan 
ma‘noni bildiradi. Bu 2 guruhning farqlari quydagilar:1. Anamniyalarning tuxumi 
suvda, amniotalarning tuxumi esa quruqlikda rivojlanadi. Ba‘zi amniotalar 
(toshbaqalar, timsohlar) suvda yashasa ham, tuxumi quruqlikda rivojlanadi. 

---

135 
2. Amniotalar tuxumi birlamchi, ikkilamchi, uchlamchi qobiqlar bilan 
qoplangan bo‘ladi. 
Embrion hosil bo‘lgan dan keyin tezda u parda bilan qoplanadi. Bu parda 
burma sifatida ektoderma va unga birikkan mezodermaning parietal qismidan 
hosil bo‘ladi. Bu burmalar cho‘zilib embrioning ustki qismi qoplab oladi va 
burmalarning choki yo‘qolib, ular qo‘shilib ketadi. Natijada 2 ta ustma ust 
joylashgan parda hosil bo‘ladi:Ichki , embrionga yaqin joylashganlagi amnion, 
uning ustida joylashgan seroza yoki seroz parda deyiladi. Embrion bilan amnion 
parda o‘rtasidagi bo‘shliq amnion bo‘shliq , amnion esa seroz o‘rtasidagi bo‘shliq 
embrioning tashqi sellomi yoki ekzoselol deyiladi. Chunki bu bo‘shliq embrional 
mezodermadan hosil bo‘lmagan. Amnion pardaning ichak bo‘shlig‘I suyuqlik 
bilan to‘lgan bo‘ladi. Bu suyuqlik epiteliy hujayralarining maxsuloti bo‘lib,
kuchsiz ishqoriy muhutga ega. Amnion parda shu qadar tez o‘sadiki, homilaning 
ikkinchi oyning oxirida uning bo‘shlig‘iga suyuqlik bilan to‘ladi. Bu suyuqlik 
miqdori ortib boradi va homiladorlikning oxirida 1,5-21 ga yetadi. Homila 
suvning tarkibida oz miqdorda tuzlar, oqsillar,hatto homila terisi va sochning 
qoldiqlari ham uchraydi Bu suyuqlikning vazifasi quydagilardan iborat: 
homilaning erkin rivojlanishi. Uchun zarur bo‘lgan muhut yaratadi. Bu suyuqlik 
homila atrofidagi organik moddalar tarkibi va konsentratsiyasini tartibga solib 
turadi. Homila suyuqligi homilaning erkin holda rivojlanishiga yordam beradi, turli 
mexanik ta‘sirlardan himoya qiladi. Yo‘ldosh va kindik yo‘lini homila tomonidan 
zararlanishiga yo‘l qo‘ymaydi. Tug‘ush jarayonida homila pardasi yorulgancha 
tug‘ush yo‘lllarini kengaytiruvchi mexanik ahamyatga ega bo‘ladi.