Kimyo. Masala va mashqlar to

10.4. KMnO₄ va K₂Cr₂O₇ birikmalardagi Mn va Cr larning oksidlanish darajalarini toping. (Javob: +7, +6).
10.5. Quyidagi birikmalardagi xlorning oksidlanish darajalarini toping: a) HCl, b) HClO, c) KClO₃, d) HClO₄, e) HClO₂. (Javob: a - -1; b - +1; c - +5; d - +7; e - +3).
10.6. Quyidagi birikmalardagi azotning oksidlanish darajalarini toping: a) NH₃, b) NH₄Cl, c) N₂H₄, d) (NH₄) ₂CO₃, e) NO; f) N₂O₅; g) HNO₂; h) HNO₃. (Javob: a - -3; b - -3; c - -2; d - -3; e - +2; f - +5; g - +3; h - +5).
10.7. CO₃^2- iondagi uglerodning oksidlanish darajasini aniqlang.
Yechish: Ion tarkibidagi elementlar oksidlanish darajalarining yig‘indisi ionning zaryadiga teng bo‘ladi, shu asosda tenglama tuzsak: x+(-2)·3=-2, x=+4.
10.8. Quyidagi ionlar tarkibidagi oltingugurtning oksidlanish darajalarini aniqlang: a) SO₄^2- b) SO₃^2-; c) S₂O₃^2-; d) S₂O₄^2-; e) S₂O₇^2-; f) HSO₄^-; g) HS₂O₇^-; h) S₄O₆^2-; i) S₂O₅^2-.
(Javob: a- +6; b- +4; c- +2; d- +3; e- +6; f- +6; g- +6; h- +2,5; i - 4).
10.9. Quyidagi birikma tarkibiga kiradigan uglerod atomlarining oksidlanish darajalarini aniqlang:
CH₃-CH₂-CH₂-CH₃.
Yechish: CH₃-CH₂-CH₂-CH₃ birikma tarkibidagi har bir struktur birlikdagi elementlar oksidlanish darajalarini topish uchun shu struktur birlikning umumiy zaryadi nol deb olinadi. Bunda uglerodning oksidlanish darajalari:
C^-3H₃-C^-2H₂-C^-2H₂-C^-3H₃
bo‘ladi.
10.10. Quyidagi birikma tarkibiga kiradigan uglerod atomlarining oksidlanish darajalarini aniqlang:
a) CH₂O; b) H₂C₂O₄; c) CH₄; d) C₂H₆; e) CH₃-CH₂-CH₃; f) CH₃-CH(CH₃)-CH₃; g) CH₃-CH₂-OH; h) CH₃-CH₂-CHO;
i) CH₃-COOH.
(Javob: a- 0; b- +3; c- -4; d- -3; e- -3, -2, -3; f- -3, -1(-3), -3; g- -3, -1; h- -3,-2, +1; i - -3, +3).
10.11. Berilgan moddalardan qaysilari 1) faqat oksidlovchi, 2) faqat qaytaruvchi va 3) ham oksidlovchi, ham qaytaruvchi bo‘la oladi?
a) Ammiak, b) nitrat kislota, c) nitrit kislota, d) azot (IV)oksid, e) azot (V)oksid, f) vodorod sulfid, g) xrom (III) xlorid, h) temir (II) xlorid, i) sulfit kislota, j) vodorod peroksid, k) sulfat kislota, l) marganets (II) xlorid, m) marganets (IV)oksid, n) kaliy dixromat, o) kaliy manganat, p) kaliy permanganat, q) qalay (II) xlorid, r) mis (I)oksid, s) mis (II) xlorid, t) uglerod (II)oksid, u) temir, x) oltingugurt, y) metan. (Javob: 1- b, e, k, n, p, s; 2- a, f, u, y; 3- c, d, g, h, i, j, l, m, o, q, r, t, x).