M. L. Tursunxodjayev Tashkent davlat texnika universiteli

Korxonada moddiy oqimlarni tashkil etish bilan bogMiq
xarajatlar. 
Logistik funksiyalami amalga oshirish bilan bogMiq 
xarajatlar ham m a turdagi om borlardan moddiy resurslami xarid 
qilishda, om bor operatsiyalarini bajarishda, transport va yuklash- 
tushirish ishlarini bajarish jarayonida va hokazolarda vujudga keladi.
Korxonada moddiy oqimlarni tashkil etishda vujudga keladigan 
xarajatlar guruhiga quyidagi funksiyalami bajarish bilan bogMiq 
boMgan xarajatlar kiradi: turli xil maqsadlarga yo‘naltirilgan zavod 
omborlarini ishlatish; zaxiralarni shakllantirish va saqlash; ichki 
tashish ishlarini tashkil etish; jo ‘natilgan tovarlam i tanlash va 
ulam i qadoqlash; hujjatlam i tayyorlash.
7.1-jadvalda AQSH va Buyuk Britaniyada tovar harakatiga 
ketadigan xarajatlar stukturasi keltirilgan (%da).
7.1-jadval
AQSH va Buyuk Britaniyada tovar harakatiga ketadigan
xarajatlar (% da)1
Xarsyatlar
AQSH
Buyuk Britaniya
Tashish ishlari
29,3
34,3
Zaxiralarni saqlash
17,4
18,7
1 Интегрированная логистика. Учебник, /под общей редакцией проф.
Л.Б.Миротина. - М.: Экзамен, 2003.
124

---

7
.
1-jadvalning davomi
Omborxona xarajatlari
16,9
15,6
Qadoqlash
11,9
12,5
Buyunnalami qayta ishlash
5,5
5,2
Boshqaruv xarajatlari
11,0
12,5
Mahsulotni sotish jarayonlarini amalga oshirish bilan bogliq
b oigan xarajatlar. 
M ahsulotni sotish bilan b o g iiq xarajatlar 
guruhiga xarajatlarning quyidagi turlari kiradi:
• m ahsulotni iste’m olchigacha yetkazib berish xarajatlari;
• yuklash-tushirish ishlariga ketadigan xarajatlar;
• tovam ing yoldagi harakati bilan b o g liq xarajatlar;
• yuklarni sug‘urtalash bilan b o g liq xarajatlar;
• savdo-sotiq tashkilotlarida zaxiralarni shakllantirish va saq­
lashga ketadigan xarajatlar;
• defitsit natijasidagi yo‘qotishlar;
• transport-ekspeditorlik funksiyalari bilan b o g liq xarajatlar;
• boshqaruv xarajatlari, yuk to lo v la ri va boshqa turdagi 
yo‘qotishlar.