MahirəNərimanqızı
Yüklə 3,32 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Məşədi Əzizbəyov
|
www.elmler.net
-
Virtual İnternet R esurs M ərkəzi
Faiq Ələkbərov Milli ideologiya probleminə tarixi-fəlsəfi baxış (II hissə)
140 140 hökumətə qarşı olmuş, onu islamçılıq və millətçilikdə ittiham etmişdir. Milli hökumətə qarşı çıxışlarında «şovinizm məstliyini hər yerdə yayan və demokratizm bayrağı ilə pərdələnən «Müsavat»ın siyasətini» ifşa etmək olan Əfəndiyev əsas məqsədini də gizlətmirdi: «Azərbaycan zəhmətkeş kütlələri aydın başa düşməlidirlər ki, onların xilası və səadəti yalnız Rusiyanın inqilabçı proletariatı və kəndliləri ilə sıx birləşməkdədir. Rusiyanın inqilabçı proletariatının və kəndlilərinin yaxınlaşan qələbəsi hər hansı müsavatçılardan, xoyskilərdən və parlamentdən daha tez bir zamanda kəndlilərə torpaq, fəhlələrə isə çörək və təminat verəcəkdir» [75, 191]. Bu sözlər əfəndiyevlər kimi rusçuların-qərbpərəstlərin əsil simalarının göstəricisidir. Onlar üçün Azərbaycanın milli azadlığı fəlsəfəsindən çox rus bolşevizminin hökmranlığı önəmli idi.
Sovet ədəbiyyatında «ilk Azərbaycan marksistlərdən biri» hesab olunan [133, 14] Məşədi Əzizbəyov da S.M.Əfəndiyev kimi, milli və dini məsələyə münasibətdə rus bolşeviklərinin mülahizələrini təkrarlamaqla kifayətlənmiş, Azərbaycanın «xoşbəxt gələcəyi»ni yalnız bolşefaşist Rusiyasında və beynəlmiləl kommunizmdə görmüşdür: «Biz sosialistlər deyirik ki, siz fəhlələri seçməlisiniz. Bu barədə bizim proqramımızda cənab Rəsulzadənin elan etdiyi proqramından daha aydın və daha çox deyilmişdir. Bizim fəaliyyətimizin əsası öz proqramımızdır» [202, 40]. Əzizbəyovun “öz proqramımız” dediyi rus bolşeviklərinin müstşmləkəçilik konsepsiyasından başqa bir şey deyildir. Çünki M.Ə.Rəsulzadə və başqa milli- demokratlar onu seçkilərdə müsəlmanların səsini və birliyini parçalamaqda, eyni zamanda şəhər Dumasına sinfi mübarizə məsələsini gətirməkdə ittiham edirdilər. Bütövlükdə,
|