MahirəNərimanqızı
Yüklə 3,32 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
www.elmler.net
-
Virtual İnternet R esurs M ərkəzi Faiq Ələkbərov Milli ideologiya probleminə tarixi-fəlsəfi baxış (II hissə) 271
dilində isə qalmışdır» [26, 109]. Bu zaman açıq-aşkar 1937-ci ilə qədər «türk dili» adlanan bir dilin varlığı inkar edilir və heç bir əsası olmayan fikirlər səsləndirilirdi. Əgər burada söhbət Türkiyə türkcəsi ilə Azərbaycan türkcəsindən gedirsə, bu dilin qədim dövrdə eyni köklü olması, sonrakı dönəmlərdə, ləhcələr baxımından müəyyən dəyişikliklərə məruz qalaraq bir qədər fərqli şəkildə inkişaf etməsi təbiidir. Ancaq bunu, tamamilə bir- birindən fərqli və müstəqil iki dil kimi qələmə vermək, ən azı elmi obyektivlikdən uzaq idi. Qeyd edək ki, bir müddət yalnız bəzi dilçi alimlər deyil (Ə.Dəmirçizadə, V.Aslanov və b.) deyil, o cümlədən tanınmış şairlər, yazıçılar da dünənə qədər «türk dili» adlandırdıqları bir dili [225, 17], 1937-ci ildən etibarən «Azərbaycan dili» kimi ifadə etmişlər. Həmin dövrdə onların arasında ən tanınmış sima hesab olunan S.Vurğun yazırdı ki, «yeni dil» «ərəbçilik, farsçılıq, nəhayət pantürkist Ə.Hüseynzadələrin ədəbiyyatımıza gətirmiş olduqları osmanlılıq xəstəliyindən azad olaraq bu gün xalis Azər- baycan dili olmuşdur» [225, 63]. Ancaq bunun əvəzində «yeni dil» təzə bir «xəstəlik» tapmışdır ki, bunu S.Vurğun nailiyyət kimi qələmə verirdi: «Biz bu gün fəxr edirik ki, Azərbaycan dili əsasən öz milli forması ilə inkişaf etməklə bərabər, qardaş xalqlar, xüsusən böyük rus dili hesabına da zənginləşir. Beləliklə, bu dil dar milli bir çərçivədə qalmayaraq, bütün ittifaq sahəsinə qalxır» [225, 64]. S.Vurğunun fikirlərindən belə çıxır ki, dünənə qədər Azərbaycan xalqının dili türk dili olduqda məhdud xarakter daşıyırmış, ancaq o adını dəyişdirib rus dili ilə «zənginləşəndən» sonra Sovet İttifaqı sahəsində genişlənmişdir. Hər halda, bütün bunlar milli dilə qarşı yönəlmiş məntiqsiz və müstəmləkəçilik ruhundan irəli gələn mülahizələr idi. Eyni zamanda, bu |