Matematika o‘qituvchilar uchun metodik qo‘llanma Yangi nashr

23 + 32 = 55 kg.
Demak, jami mevalar 55 kg. 
5. 
O‘quvchilarga yo‘llanma be-
ramiz. Qo‘shish va ayirish amallarini 
bajaramiz, qiymatini topamiz. Bel
-
gilangan amallarni birinchi bajarib, 
hisoblaymiz. 
1) 24 + 6 + 18 = 48 3) 51 + 11 + 8 = 70.
2) 19 + 11 – 18 = 12 4) 55 + 5 – 13 = 47.
65
3. 
Berilgan jadval asosida shakllar chizamiz va peri-
metrini hisoblaymiz.
Bo‘yi
10 cm
6 cm
4 cm
Eni
6 cm
8 cm
10 cm
4. 
Hisoblaymiz. 
5.
Silindrlar o‘rnida qaysi son yashiringan?
14
+ 23
16
+ 12
67
− 20
23
+ 37
96
− 14
65
− 32
48 + 
= 49
80 − 
= 70
70 + = 75
+ 4 = 76
Fazoviy geometrik shakllar
12-dars
1. 
Bu − konus. 
Yana nimalar konusga o‘xshaydi?
2.
Konus qanday yasalishini bilasizmi? 
65
3. 
Berilgan jadval asosida shakllar chizamiz va peri-
metrini hisoblaymiz.
Bo‘yi
10 cm
6 cm
4 cm
Eni
6 cm
8 cm
10 cm
4. 
Hisoblaymiz. 
5.
Silindrlar o‘rnida qaysi son yashiringan?
14
+ 23
16
+ 12
67
− 20
23
+ 37
96
− 14
65
− 32
48 + 
= 49
80 − 
= 70
70 + = 75
+ 4 = 76
Fazoviy geometrik shakllar
12-dars
1. 
Bu − konus. 
Yana nimalar konusga o‘xshaydi?
2.
Konus qanday yasalishini bilasizmi? 
@edurtm_uz

---

A
b
D
59
13-DARS: 
SODDA FAZOVIY GEOMETRIK SHAKLLAR
Maqsad:
fazoviy geometrik shakllarni (silindr, konus) tasavvur qiladi, ta
-
niydi va nomlaydi.
1. 
Mavzu bo‘yicha tushuncha beriladi. Rasmda qanday geometrik shakl-
lar berilgan? Rasmda uchburchak, aylana, kvadrat, to‘rtburchak, to‘g‘ri to‘rt
-
burchak va silindrlar berilgan. Ulardan qayerda foydalaniladi? Ulardan har 
doim kundalik hayotimizda foydalanamiz. 
O‘qituvchi o‘quvchilar topshiriqni bajarayotganda quyidagilarga e’tibor 
qaratadi: geometrik shakllarning to‘g‘ri aytilishi va yozilishiga.
2. 
Darslikda berilgan rasmga qaraymiz. Rasmda nimalar tasvirlangan? Ular 
qanday shaklga o‘xshaydi? Shakllarning nomlarini aytamiz. Kim chaqqon? 
O‘quvchilar chap tomondagi rasmdan o‘ng tomondagi rasmda ko‘rsatilgan 
shakllarni birma-bir topib aytishadi. 
3. 
Berilgan ko‘pburchakning nechta uchi va tomoni bor? Ularning peri
-
metrini topamiz. 
Ko‘pburchakning perimetri: 3 cm + 3 cm + 3 cm + 3 cm = 12 cm ga teng. 
Ko‘pburchakning perimetri: 
6 cm + 6 cm + 2 cm + 2 cm = 16 
cm ga teng. 
4. 
O‘quvchilar berilgan rasmdagi 
narsalarning nomlarini sanaydi va 
ularning soyalari nomlarini aytadi. 
Topshiriq og‘zaki bajariladi.
5. 
O‘quvchilarga yo‘llanma bera-
miz. Shakllarning tomonlarini topa
-
miz. Berilgan shakllarning uchlarini 
topamiz va yozamiz. Berilgan na-
muna asosida bajaramiz. 
Qo‘shimcha topshiriq.
Darslikning 187-betidagi 8-top-
shiriqdan foydalanamiz.
Barcha ko‘pburchaklarning pe-
rimetrini topamiz. Topilgan natija
-
lardan qaysi biri katta bo‘lsa, o‘sha 
ko‘pburchakning perimetri eng 
uzun bo‘ladi. 
66
5.
Hisoblaymiz
.
3. 
Ko‘pburchaklar perimetrini hisoblaymiz.