Matematika o‘qituvchilar uchun metodik qo‘llanma Yangi nashr

2 + 2 + 2 + 2 + 2 + 2 + 2 = 14. 
Demak, bir haftada 14 ta non olib 
kelingan.
5. 
O‘quvchilarga yo‘llanma bera-
miz. Berilgan bir xil qo‘shiluvchilarni 
sanaymiz va yig‘indini yozamiz. 
3 + 3 + 3 + 3 + 3 = 15 
5 + 5 + 5 + 5 = 20
5 ta 3 talik = 15 
4 ta 5 talik = 20
70
5.
Namunadagidek ifodalar tuzamiz:
2 + 2 + 2
ta 2 talik =
+ + +
ta talik =
+ + + +
ta talik =
Bir nechta teng (bir xil) 
qo‘shiluvchilar yig‘indisi
2-dars
1. 
Bo‘sh kataklarni to‘ldiramiz.
ta 2 talik guruh
ta 
talik guruh
2 + 2 + 2 + 2 =
+
+
+
+
=
4 ta 2 talik guruh
5 ta 4 talik guruh
2.
Teng guruhlarda jami nechta lego bor?
3.
Har bir guruhda nechtadan sharcha bo‘ladi? Jami-chi?
4 + 4 = 8
2 ta 4 talik 
guruh = 8
71
+ + + + =
5.
Bir xil qo‘shiluvchilar yig‘indisi shaklida yozamiz.
+
+
+
=
4 ta 5 talik guruh
5
5
5
5
?
Ko‘paytirish amali 
va uning ma’nosi
3-dars
1. 
4 ta guruh. Har bir guruhda 5 tadan shirinlik.
5 + 5 + 5 + 5 = 20 ni qisqa ko‘rinishda quyidagicha 
yozamiz:
O‘qilishi: 4 bilan 5 ning ko‘paytmasi 20 ga teng.
× – ko‘paytirish 
amalining belgisi
Jami 20 ta shirinlik.
×
=
4
5
20
1-ko‘paytuvchi
2-ko‘paytuvchi
ko‘paytma
4.
Har kuni 2 tadan sotib olinsa, bir haftada nechta 
non olib kelinadi?
0
3
6
9
12
15
0
5
10
15
20
@edurtm_uz

---

A
b
D
63
3-DARS: 
KO‘PAYTIRISH AMALI VA UNING MA’NOSI
Maqsad:
ko‘paytirish – bir xil qo‘shiluvchilar yig‘indisini topish ekanini, 
ko‘paytirish amalining ma’nosini, ko‘paytirish amalining tarkibiy qismlarini 
(1-ko‘paytuvchi, 2-ko‘paytuvchi va ko‘paytma) biladi.
1. 
Mavzu bo‘yicha har bir likopchadagi shirinliklar nechta guruhga ajratil
-
gan va har bir guruhda nechtadan? Jami nechta shirinlik berilgan?
2. 
Berilgan nurda sonlarning joylashishiga qarab ifoda tuzamiz va 
ko‘paytirish amalini bajaramiz.
Sonlar nurida sonlarni ko‘paytirish uchun: 
2-ko‘paytuvchi nechaga teng bo‘lsa, nurdagi sonlar orasini shuncha bel-
gilaymiz.
1-ko‘paytuvchi nechaga teng bo‘lsa, 0 sonidan boshlab shuncha birlik 
o‘ngga suramiz.
Nurda berilgan ko‘rsatkichlar so-
nini sanaymiz va 6 martaga orttirib, 
yig‘indini topamiz. 
9 × 6 = 54
 
8 × 7 = 56.
3. 
Rasmda qanday shakllar beril-
gan? (uchburchak va aylana)
Ular qanday rangda? (yashil va 
siyohrang)
Berilgan rasmga qarab ifodalar
-
ni topamiz va ko‘paytirish amali yor-
damida hisoblaymiz. 
 7 × 3 = 21
 
3 × 6 = 18
 3 × 7 = 21
 
6 × 3 = 18
4. 
O‘quvchilarga yo‘llanma be-
ramiz. Berilgan mevalar sonini 
ko‘paytirish amali yordamida ifoda
-
laymiz.
3 × 2 = 6 
3 ta 2 talik guruh.
4 × 2 = 8
4 ta 2 talik guruh. 
71
+ + + + =
5.
Bir xil qo‘shiluvchilar yig‘indisi shaklida yozamiz.
+
+
+
=
4 ta 5 talik guruh
5
5
5
5
?
Ko‘paytirish amali