Butulkanın yoxlanması - iki dəfə aparılır. Əvvəlcə boĢ butulka
yuyulmadan sonra, ikinci dəfə- ağız bağlandıqdan sonra yoxlanır.
Birinci yoxlamada məqsəd- qabın təmizliyi və davamlılığını,
ikincidə - Ģərabda hər hansı kənar əlamətin olub- olmamasını aĢkar
etməkdir.
Yoxlama qurğularının (fotoekektrik qurğusundan baĢqa)
əksəriyyətində butulkalar gözlə baxmaqla yoxlanır. ġərabçılıq
sanayesində butulkaları yoxlamaq üçün iĢçi orqanları fasiləsiz
iĢləyən maĢınlardan istifadə olunmaqdadır.
12.7.
Şərabın butulkalarda saxlanaraq yetişdirilməsi
ġərab tipindən və istifadə məqsədindən asılı olaraq,
doldurulduqdan sonra butulkada az və ya çox müddətə saxlanaraq
yetiĢdirilə bilər. Bu iĢ aĢağıdakı məqsədlərlə həyata keçirilir.
1)Hazır Ģərabın bulanmalara qarĢı davamlılığının yoxlanması;
2)ġərabın keyfiyyətinin yüksəldilməsi, onun dad və buketinin
formalaĢdırılması; 3)ġərab nümunələrinin kolleksiyasının yaradıl-
ması.
Doldurulmadan sonra Ģərabın sabitliyini yoxlamaq üçün, onun
tipindən asılı olaraq, xüsusi binada 10-16
0
C temperaturda 10-30
gün yetiĢdirmə aparılır. Sonra Ģərabda yoxlama - nəzarət aparılır.
Əgər Ģərab bulanmazsa, butulka realizə olunur.
ġərabın keyfiyyətini yüksəltmək üçün kolleksiya Ģərabları
hazırladıqda da butulkalarda saxlayaraq yetiĢdirmə tətbiq olunur.
Bu məqsədlə yüksək keyfiyyətli markalı Ģərablar çəllək, but və
çənlərdə yetiĢdirildikdən sonra, butulkalarda ən azı 3 il yetiĢdirmə
aparılır.
Butulkada yetiĢdirilən Ģərabda, oksigen daxil olmadan, müxtəlif
kimyəvi çevrilmələr baĢ verir ki, yetiĢdirmə müddəti uzandıqca, bu
proseslər zəifləyir. Butulkada uzun müddət yetiĢdirilən Ģərab
yüksək keyfiyyətli mantar tıxacla bağlanır. YetiĢdirmə temperaturu
hər bir Ģərab tipi üçün optimal olmalıdır. Ağ təbii Ģərablar 8-12
0
C,
qırmızı 15-16, desert 14-16 və tünd 16-18
0
C və yüksək tempe-
~ 275 ~
raturda yetiĢdirilir.
Butulkalar cərgə ilə üfüqi vəziyyətdə tərəcələrə elə yığılır ki,
tıxacın daxildəki hissəsi Ģəraba bir qədər toxunsun (Ģəkil 12.7).
Tərəcələr arasında məsafə butulkalara xidmət etməyə imkan
verilməlidir.
Butulkada yetiĢdirmə zamanı Ģərabda, əsasən antosianlar və
digər fenol təbiətli birləĢmələrin polimerləĢməsi hesabına, çöküntü
yaranır. Ona görə də uzun müddət yetiĢdirilmiĢ kolleksiya
Ģərablarını realizə etməzdən əvvəl xüsusi aparatda, yaxud sifonla
dekantasiya edirlər.
Şəkil 12.7. Şərabın butulkalarda saxlanması
ġərabı saxlayıb yetiĢdirmək üçün zirzəmilərlə yanaĢı,
soyuducudan, Ģərab Ģkafından da (butulkalar üçün) istifadə olunur.
~ 276 ~
YetiĢdirilmə müddətində Ģərabın normal keyfiyyət qazanması üçün
aĢağıdakı Ģərtlərə əməl olunması vacibdir:
Qaranlıq – Ģərabın uzun müddətli harmonik yetiĢməsini
təmin edir. ĠĢıq Ģərabda olan müəyyən maddələrin
parçalanmasını və çevrilmələrə uğramasını sürətləndirir.
Üfiqi vəziyyət – butulkada saxlandıqda onun ağzına
vurulmuĢ təbii tıxacın qurumasının qarĢısını alır və Ģərabın
hava ilə təmasını təmin edir.
Temperatur – zirzəminin ideal temperaturu 11
0
S hesab olu-
nur, 14
0
S-yə qədər yol veriləndir. Temperaturun kənarlara
çıxmaqla dəyiĢilməsi yol verilməzdir.
Rütubət (nəmlik) – zirzəminin nəmliyi tıxac üçün vacibdir.
Belə ki, 65-80% nəmlikdə tıxac qurumur. ƏlveriĢli
hiqrometrik Ģərait təmin etmək və nəmliyin kəskin
dəyiĢməsindən qaçmaq üçün yaxĢı olar ki, döĢəmə
bütövlükdə sementlənməsin və piltələnməsin. Bəzi boĢ
yerlərin saxlanması və onların daĢla, xırda daĢ qırıntıları ilə
örtülməsi tövsiyə olunur.
Ġyin olmaması – zirzəmidə belə Ģərait təmin olunması
vacibdir və onun üstünlüyüdür.
Sakit olması – zirzəmi silkələnməsiz, fiziki təsirsiz və sakit
olmalıdır ki, Ģərabın harmonik yetiĢməsi pozulmasın.
Butulka və tıxac daim diqqət mərkəzində olmalıdır.
YaxĢı olar ki, zirzəmidə xüsusi dəftər qoyulsun və burada hər
Ģərab haqqında qeydiyyat öz əksini tapsın: məhsulun mənĢəyinin
adı; yığım ili; istehsalçı yaxud göndərənin adı; zirzəmiyə daxil
olma tarixi; vaxtaĢırı dequstasiya qiymətləri; orada olan
butulkaların miqdarı.
Saxlanılan Ģərabla davranıĢ ehtiyatlılıq tələb edir. ġərabı butul-
kaya doldurduqdan sonra 3-4 həftə dincə qoymaq tələb olunur. Bu
müddətdə o, əvvəlki təmizliyini və keyfiyyətini almıĢ olur.
ZədələnmiĢ, köhnə tıxaclardan istifadə etmək olmaz.
~ 277 ~
Fransada Ģərab üçün ən yaxĢı illər 1985, 1986, 1990, 1995,
1996, 1997-ci illər və s. hesab olunur. Ən əsası Ģərabı ən yaxĢı
anda, çiçəkləmə fazasında içmək məsləhətdir. Bu zaman o,
millezimdən (məhsul ilindən) asılı olmayaraq dadlı olacaqdır.
Dostları ilə paylaş: |