12.8.
Hazır butulkaların qablaşdırılması
QablaĢdırma prosesi iki əməliyyatı əhatə edir: 1) butulkanın
kağıza bükülməsi və 2) butulkaların qutulara yığılması.
ġampan, markalı Ģərablar və konyak butulkaları kağıza tamami-
lə bükülərək, boğazın üst hissəsindən lentlə bağlanır. Ordinar
üzüm, meyvə-giləmeyvə və vermut Ģərabları doldurulmuĢ butulka-
ların yalnız silindrĢəkilli hissəsində bükülmə aparılır.
Butulkaları tam bükmək üçün ULM, VZB markalı, yarımçıq
(yalnız silindrĢəkilli hissəsini) bükmək üçün isə AOB, L5-VZPU
markalı avtomatlardan istifadə olunur. Bükmək üçün müxtəlif
markalarda kağızdan - A, B, V, Q, D və E istifadə olunur. Həmin
kağızların bir kvadratmetrinin çəkisi, uyğun olaraq 20-120, 50-120,
50-120, 40-120 və 50-120 q olur.
Butulkaları qutuya yığan və qutudan götürən avtomatlar
məhsuldarlığına, tutucu qurğunun miqdarına, tutucu qurğu və
qutunun hərəkətinə, mexanikləĢdirmə səviyyəsinə və s. görə
sinifləĢdirilir.
Avtomatlar az (saatda 6000 butulka buraxan), orta (saatda
12000 butulka) və yüksək (saatda 12000 butulkadan çox buraxan)
məhsuldar olmaqla fərqləndirilir.
Tutucu qurğunun miqdarına görə avtomatlar, iki və çoxqollu ola
bilər. Qutu və tutucu qurğunun hərəkət xarakterinə görə fasiləsiz və
fasiləli olurlar.
Avtomatlarda mexaniki, elektromexaniki, pnevmatik, hidravlik,
~ 282 ~
elektropnevmatik, elektrohidravlik və pnevmohidravlik idarə
sistemləri tətbiq olunur. Onlarda mexaniki, pnevmatik və hidravlik
ötürücüdən istifadə olunur.
ġərabçılıq sənayesində zədəli butulkaları götürmək və
doldurulmuĢ butulkaları qutulara yığmaq üçün VĠA, VUL, 42-
AĠA-6, Ġ2-AĠA-12, Ġ2-AUA-12 markalı avtomatlardan istifadə
olunur. Onlar saatda 6000-12000 butulka məhsuldarlığa malik olur.
Göstərilən avtomatlar qurluĢca çox müxtəlif olsa da, iĢ prinsipi
etibarı ilə eynidirlər. Göstərilən markalardan əlavə məhsuldarlığı
saatda 24000 butulka olan markalar da mövcuddur.
Yuxarıda qeyd etdiyimiz kimi, butulkanın xarici tərtibatını
zədələrdən və çirklərdən mühafizə etmək üçün ordinar Ģərab
butulkasının zolaqlar, markalı və kolleksiya Ģərablarının isə tam
Ģəkildə kağızla bükülməsi aparılır. Kağıza bükülən butulkalar
sayılaraq saxlanmaq üçün hazır məhsul anbarına verilir. Butulkaya
doldurulan Ģərabın hesabatı gündəlik aparılır. Son vaxtlar bir və ya
bir neçə butulkanın birgə qablanması da həyata keçirilir (Ģəkil
12.9).
Hazır məhsul anbarında butulkalar qutulara, konteyner və paket-
qutu altlıqlarına qablanır. Qutular açıq arakəsməli 20 butulka
tutumlu taxta büzməli, kardon arakəsməli, çərçivə və üfüqi ayrıcı
təbəqələrlə komplektləĢdirilmiĢ 12 butulka tutumlu plasmas ola
bilər. Açıq qutulara butulkalar vertikal yığılır.
Uzaq daĢımalar üçün qapalı qutular tətbiq olunur. Bağlı qutulara
butulkalar saman və kəpəkdən istifadə edilməklə üfüqi Ģəkildə
butulkanın ağzı qutunun kənar divarlarına olmaqla qablanır.
Hazırda qablama üçün tutumu 700sm
3
-216 butulka tutumlu
metal konteynerlərdən və 800x1200 mm -1080 butulka tutumlu
paket – qutu altlıqlarından istifadə olunur. Butulkalar Ģərabla və
termoqoruyucu pərdələrlə qablanır. Butulkalar kardon lotoklara
əllə 12 ədəd olmaqla düzülür.
Hazır məhsul anbarında Ģərabın müvəqqəti saxlanılması 8-16
0
C
temperturda kəmturĢ və kəmĢirin Ģərablar üçün -2-dən +8
0
C
arasında müəyyən olunur.
~ 283 ~
Şəkil 12.9. Müxtəlif qablama formaları
Binada hava təmiz və təzə, nəmlik 85%-ə qədər olmalıdır. Hazır
məhsul anbardan ticarət Ģəbəkələrinə göndərilir.
Ġxrac üçün yola salındıqda butulka tam kağızla bükülür və
qapalı qutulara yaxud xüsusi kardon qutulara qablanır.
~ 284 ~
Dostları ilə paylaş: |