Mehman ağayev

Böyrək eklampsiyası
 
 
 
Böyrək eklampsiyası (angiospastik ensefolopatiya) kəskin qlome-
rulonefrit və gestoz
 
zamanı (hamiləliyin axırıncı ayında), az hallarda 
doğuşdan sonra (1-ci gün) baş verir. 
Patogenez. Eklampsiya ödem və mikrosirkulyasiya dəyişikliyi 
nəticəsində  beyin qan dövranının pozğunluğudur. Kəskin nefritdə 
beyin ödeminin əmələ  gəlməsində  əsas səbəb beyin toxumasında 
natriumun və suyun ləngiməsidir.  Hamiləlik eklampsiyası isə mikro-
sirkulyasiya pozğunluqları, beyin arteriyalarının spazmı və yayılmış 
damardaxili laxtalanma nəticəsində  əmələ  gəlir. Bu zaman mərkəzi 
sinir sistemində, o cümlədən, beyin toxumasında ağır dəyişikliklər 
baş verir – beyin toxumasının infarktı, yumşalmaları  və paren-
ximatoz qanaxmalar meydana çıxır. 
Klinika.  Kəskin nefritin birinci 10 günlüyündə inkişaf edir. 
Qıcolmaların başlanmasını  əvvəlcədən xəbər verən başağrını, baş 
gicəllənməni, ürək bulanmanı qeyd etmək lazımdır. Yüksək diastolik 
qan təzyiqi çox vaxt bradikardiya və oliquriya ilə müşayiət olunur. 
Tutmalar bütün bədən  əzələlərinin tonik və klonik qıcolmaları 
şəklində  təzahür edir, 30 dəqiqəyə  qədər davam edə bilir, dilin 
dişlənməsi və soporoz vəziyyət müşahidə olunur. 

---

 
94
Hamiləlik eklampsiyasının baş verməsi adətən preeklampsiyadan 
sonra olur. Preeklampsiya üçün yüksək hipertoniya fonunda ensefa-
lopatiya (baş ağrısı, yuxusuzluq, apatiya, görmənin pisləşməsi), öyü-
mə, qusma, epiqastral nahiyədə ağrı, nefrotik sindromun əlamətləri-
nin artması, oliquriya xarakterikdir. 
Tutmadan  əvvəl üz əzələlərinin fibrilyar yığılmaları baş verir. 
Tutma 1-2 dəqiqə davam edir, bütün bədən əzələlərinin tonik və klo-
nik qıcolmaları ilə gedir və komatoz vəziyyətlə qurtarır. Az təsadüf-
lərdə hamiləlik eklampsiyasında komatoz vəziyyət qıcolma tutmaları 
olmadan da baş verə bilər. 
Eklampsiya beyinə qansızma, sol mədəciyin kəskin çatışmazlığı 
və ağciyər ödemi, görmənin, nitqin pozulması, amneziya kimi ağır-
laşmalar verə bilər və 5-9% halda ananın, 13-19% halda isə uşağın 
ölümünə səbəb olur.  
Müalicə. Profilaktika məqsədilə xörək duzunun qəbulu gündə 5.0 
q-a qədər azaldılır. Xəstələrə kompleks hipotenziv terapiya edilir. 
Əsasən periferik vazodilatatorlar (hidralazin, veropamil, diazoksid, 
natrium nitroprussid) və ya simpatolitiklər, çox ehtiyatla saluretiklər 
(furosemid, etakrin turşusu) və trankvilizatorlar (diazepam və s.) təyin 
edilir. Sakitləşdiricilərlə yanaşı  qıcolmada narkoz, oksigenoterapiya 
və doğuşu sürətləndirmək lazım gəlir.