Microsoft Word F?LS?F? -d?rs v?saiti -b-5 eco

varislik əlaqəsi 
yaranır, 
yeni köhnə zəmin üzərində yüksəlir, inkişaf edir. Bu qanunauyğun prosesi mədə-
niyyətin inkişafı tarixi tam aydınlığı ilə əks etdirir. Əgər varislik, köhnədən istifadə 
ənənələri olmasaydı, onda bəşəriyyətin yaratdığı mədəniyyət nümunələri - yazı, 
musiqi, heykəltəraşlıq nümunələri, elm, bədii ədəbiyyat və s. bır kənara atılmalı, 
rədd edilməli idi; hər gələn yeni nəsil üçün yeni mədəniyyət yaratmalı idi. Bu isə 
ən böyük çətinlik və həlledilməz problemlər törədə bilərdi.
Beləliklə, 
inkarın dialektik anlayışına görə: a) inkarı-inkar obyektivdir, "özüin-
kar" səciyyəsi daşıyır, konkretdir, kənardan gətirilə bilməz; b) inkişaf heç də köh-
nənin məhv edilməsi, atılması yolu ilə deyil, köhnə əsasında, köhnə zəmin üzərində 
meydana çıxır, onu tam yox etmək mənasında inkar etmir; c) inkişafa inkarı-inkar 
kimi baxılır, yəni öz dövrünü başa vurduqdan sonra bu gün inkar edən yeni özü də 
inkar olunur, inkarı-inkar baş verir; ç) inkarı-inkar inkişafında düz xətt üzrə getmə-
diyini, onun geriyə qayıtmağa meylli olduğunu, ilkin anı yeni əsaslarda təkrar etdi-
yini, inkişafında "əlaqə momenti" olduğunu, inkişafın "spiralabənzər xarakterini" 
ifadə edir; d) inkarı-inkar, köhnənin mütərəqqi cəhətlərinin mənimsənilməsini, köh-
nə ilə yeni arasında varislik əlaqəsinin olduğunu ifadə edir, belə varisliyi inkişaf 
amili hesab edir; e) inkarı-inkar, nəhayət, inkişafın mütərəqqi xarakterini, yeninin 

---

245
qarşısıalınmazlığı, tənəzzül, geriləmələrin nisbiliyini, inkişaf və tərəqqinin mütləq-
liyini və əbədiliyini ifadə və təsdiq edir; ə) bu qanun həmçinin onu da göstərir ki, 
inkişaf prosesində köhnə içərisindən meydana çıxan yeni, köhnə ilə varislik yara-
darkən, köhnənin nisbi sabitliyi əsasında, ondan mütərəqqi cəhətləri alıb mənimsə-
diyi kimi, onun zərərli meyl və ənənələrini də "mənimsəyib" nəsildən-nəslə verir. 
İnkarı-inkar qanununu bəzən