skeptisizm idi. Bu təlimin
nümayəndələrindən biri
Sekst Empirik idi. Sekst Allahın adını şübhə altına alırdı,
o, sübüt etməyə çalışırdı ki, skeptisizm çox orijinal bir təlimdir, onu başqa təlimlər-
lə qarışdırmaq olmaz. Empirik deyirdi ki, skeptisizm başqa fəlsəfi təlimlərdən
onunla fərqlənir ki, bu fəlsəfi təlimlər bir mahiyyəti qəbul edir, digərini isə rədd
edir. Skeptik isə bütün mahiyyətləri qəbul edir, eyni zamanda onları şübhə altına
alır.
E.ə
III əsrdə Romada
yeniplatonçular meydana gəlmiş və eramızm V əsrinə
qədər fəaliyyət göstərmişlər. Mistik fəlsəfi cərəyan kimi tanınmış bu təlim xristian-
lıq fəlsəfəsinin mənbələrindən biri idi. Onların görkəmli nümayəndələri
Ammano Sakkas (175-242),
Plotin (205-270) və s.-in fikrincə, hər şeyin əsasında fövqəlhis-
si, fövqəltəbii, əqldən yuksək ilahi prinsip durur. Guya varlığın bütün formaları on-
dan asılıdır. Plotin bu ilahi prinsipi mütləq varlıq adlandırır və onu dərk olunmaz
hesab edirdi. O, mütləq varlıq dedikdə, Allalı nəzərdə tuturdu. Gerçəklikdə mövcud
olan hər şeyin səbəbi bu mütləq varlıq -Allahdır. Plotin ruh probieminə də xeyli
diqqət yetirir və belə hesab edirdi ki, ruh ilahi varlıqdan maddi varlığa müəyyən ke-
çid anıdır. O deyirdi ki, ruh bədənlə üzvi surətdə bağlı deyildir, o, ümumdünya ru-
hunun bir hissəsidir. Plotinin tələbələrindən:
Porfiri (232-304),
Yamvlix (III əsrin
axırı, IV əsrin əwəli),
Prokl (412-485) və s. adlarını çəkmək olar.
Romada geniş yayılmış fəlsəfi cərəyanlardan biri də
eklektisizm idi. Eklektik-
lər bir-birinə zidd olan təlimləri, barışmaz görüşləri prinsipsiz şəkildə, mexaniki su-
rətdə, birləşdirirdilər. Bu təlim Yunanıstandan sonra Romada geniş yayılmışdı.
Görkəmli nümayəndəsi böyük siyasətçi və natiq
