Microsoft Word Materiallar Full Mənim gənclərə xüsusi


SKEPT/SXPE QARIŞIQLARI ƏSASINDA KORROZİYAYA DAVAMLI



Yüklə 10,69 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə117/144
tarix06.03.2017
ölçüsü10,69 Mb.
#10325
1   ...   113   114   115   116   117   118   119   120   ...   144

SKEPT/SXPE QARIŞIQLARI ƏSASINDA KORROZİYAYA DAVAMLI 

SUEMULSİYALARIN İŞLƏNMƏSİ 

 

Aygün RƏSULOVA 

Azərbaycan Dövlət Neft Akademiyası 

hasanova.aygun11@gmail.com

 

 

SKEPT/SXPE qarışıqları  əsasında alınmış qoruyucu örtüklər metalların korroziyadan qorunması üçün də istifadə 

edilmişdir. 

SKEPT-60-a sulfoxlorlaşdırılmış polietilenin əlavə edilməsi onun əsasında örtüklərin minerallaşmış, hidrogensulfidli 

mühitlərdə davamlılığını artırır: SKEPT-SXPE əsasında korroziyadan qoruyucu örtüklərin termiki davamlılığının artırılması 


II INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS 

535 


 Qafqaz University                         

          18-19 April 2014, Baku, Azerbaijan 

üçün ona metal oksidləri ilə (SiO

2

, Fe


2

O

3



, Al

2

O



3

  və s.) zəngin olan şlam doldurucu kimi əlavə edilmişdir. Məlumdur ki, 

mineral doldurucuların tərkibindəki metal oksidləri örtüyün polimer əsasının intensiv oksidləşməsinin və termiki 

destruksiyasının qarşısını alır, sabitləşdirici rolunu oynayırlar. 

Qarışıqların istilik qravimetrik əyrilərinin analizi göstərir ki, SKEPT-60-ın kütləsinin itməsi iki mərhələdə baş verir. 

Kütlənin itməsi əyrisində 381-382

0

C və 448-450



0

C-də maksimumlar əmələ gəlir. Parçalanma isə 471-482

0

C-də başa çatır.  



Qarışıqlarda SXPE-nin miqdarı artdıqca kütlə itkisinin azaldığı müşahidə edilir. SKEPT-dən fərqli olaraq 450

0

C-də 



SKEPT/SXPE qarışıqlarında kütlə itkisi 15,5% azalır. Qarışıqlarda kütlə itkisinin azalması SXPE-nin SKEPT-ə 

vulkanlaşdırıcı  təsiri ilə izah edilir. Təcrübələr göstərir ki, hələ ilkin qarışmada 90/10 nisbətində qarışıqlarda elastomerlə 

birləşmiş xlorun miqdarı 2,07-2,12%-dir. 

Gözlənilirdi ki, tərkibində metal oksidləri olan şlamdan doldurucu kimi istifadə edildikdə qoruyucu örtüyün istiliyə 

davamlılığını daha da artırmaq olar. Alınmış  nəticələr bunu təsdiqləyir. Ancaq şlamın miqdarının 5-10% (kütlə)-dən çox 

olması örtüklərin elastikliyini azaltdığı üçün tərkibində 5-10% (kütlə) şlam olan kompozisiyalar təklif edilmişdir. 

Kompozisiyaların termiki davamlılığının artması onlar əsasında alınmış emulsiyaların əmələ gətirdikləri qoruyucu qatın 

davamlılığının yüksək olacağına zəmin yaradır. 

Emulsiyaların tərkibində oliqoefiakrilatın olması onların tərkib komponentlərinin yaxşı dispersləşməsinin  əldə 

edilməsinə imkan verir. Suemulsiyalarına tərkibində Fe

2

O

3



 olan şlamın  əlavə edilməsi onun qoruyuculuq xassələrinin 

artılmasına imkan verir. Metal nümunələr göstərilən örtüklə örtüldükdən sonra minerallaşmış quyu suyunda- neft+40% su 

mühitində korroziyaya davamlılığa görə  sınaqdan çıxarılmışdır. SKEPT/SXPE qarışığı  əsasında suemulsiya ilə örtülmüş 

polad-3 nümunələrinin neft+40% su (quyu məhsulu) mühitində korroziya davamlılığının öyrənilməsi göstərmişdir ki, əsas 

korroziya göstəriciləri: kütlə itkisi, korroziya sürəti və bir ildə dağılma dərinliyi göstəriciləri ~ 1300 saat müddətində çox az 

dəyişirlər və demək olar ki, belə dağıdıcı mühit üçün sabitdirlər.  

Qoruyucu örtüklə örtülmüş nümunələrin korroziya göstəricilərinin çox aşağı korroziya aktivliyinə malik Abşeron 

quyusu məhsullarında göstəriciləri ilə müqayisədə 10 dəfə  aşağı olduğu müşahidə edilir. Alınmış  nəticələr polimer örtük 

qatının müxtəlif elektrolitlərə, o cümlədən suya davamlı olması ilə əlaqədardır. Bu örtüklər eyni zamanda istiliyə və yüksək 

adgeziya davamlılığına malikdirlər. 

SKEPT/SXPE qarışıqları  əsasında korroziyadan qoruyucu suemulsiya kompozisiyalarının alınma texnologiyasının 

əlverişli, sadə və istifadə edilən komponentlərin asan əldə edilə bilməsini, yüksək qoruyuculuq xassələrinə malik olmasını 

nəzərə alaraq onların mürəkkəb konstruksiyalı avadanlıqların korroziyadan qorunması üçün istifadə edilməsi təklif edilir. 

 

 



METAKRİL TURŞUSU İLƏ MODİFİKASİYA EDİLMİŞ ETİLEN-PROPİLEN SİNTETİK 

KAUÇUKU VƏ EPOKSİD QƏTRANI ƏSASINDA SUEMULSİYA QORUYUCU 

ÖRTÜKLƏRİNİN TƏDQİQİ 

 

Fariz ƏMİROV 

Azərbaycan Dövlət Neft Akademiyası 

f.a.amirov@gmail.com 

 

Metalların korroziyası metalın mühit ilə fiziki-kimyəvi əlaqəsi nəticəsində parçalanmasıdır. Dəniz suyunda metalların 



korroziya intensivliyi çox yüksək – 1,5-3q/m

2

 olduğundan, dəniz və dəniz ətrafı şəraitində istismar edilən metal qurğuların 



korroziyadan qorunması aktual problemdir. 

Müəyyəndir ki, müxtəlif təbiətli doldurucular və onların qarışıqlarından istifadə etməklə kompozisiyaların metalı 

korroziyadan qoruyuculuq xassələrini tənzimləmək mümkündür. Polimer əsasında qoruyucu örtüklərin dəniz suyuna yüksək 

davamlılığını nəzərə alaraq dəniz suyunda və dəniz ətrafı zonada istismar edilən qurğuların korroziya davamlılığını artırmaq 

üçün korroziyaya davamlı yeni kompozisiyaların alınması sahəsində tədqiqat işi aparılmışdır. 

Bu məqsədlə metakril turşusu ilə modifikasiya olunmuş SKEP-50-nin məhluluna ED-20, sulfonol əlavə edildikdən 

sonra oraya həlledici benzinin miqdarı qədər, yəni həlledici: su nisbətinin – 1:1 qiyməti qədər distillə suyu əlavə edilir və 

tədricən 80

0

C-dən 20-30



0

C qədər soyudulmaqla 60 dəqiqə müddətində sürətlə qarışdırılır.  İstifadədən  əvvəl emulsiyaya 

örtük əmələgətiricinin 100 k.h. hesablanmış suda həll olan polietilenpoliamin əlavə edilir.  

Müqayisə üçün götürülmüş örtük əmələgətirici kimi 30 k.h. alkilləşdirilmiş fenol-formaldehid oliqomeri, 30 k.h. 

karboksilləşdirilmiş epoksiakril sopolimerindən və 40 k.h. epoksid oliqomerindən ibarət suemulsiya kompozisiyasında 

bərkidici kimi PEPA-nın və anilinin 2:1 nisbətində qarışığından istifadə edilmişdir. Təcrübələr göstərmişdir ki, yuxarıdakı 

tərkibdə oliqomerlər qarışığı suemulsiya kompozisiyası  əsasında qoruyucu örtüklərin elastikliyi, zərbəyə  və atmosfer 

mühitində mexaniki davamlılığı zəifdir. 

Metakril turşusu ilə modifikasiya edilmiş SKEP-50 və ED-20 qarışığı  əsasında suemulsiya kompozisiyaları yüksək 

mexaniki, adgeziya və  zərbə davamlılığına, təbii iqlim şəraiti amilləri təsirinə  və su udmaya davamlıdırlar. Təklif edilən 



II INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS 

536 


 Qafqaz University                         

          18-19 April 2014, Baku, Azerbaijan 

suemulsiya qoruyucu örtükləri  ətraf mühit temperaturundan qoruyur, qorunan səthə asanlıqla çəkilir və metal 

konstruksiyalarının təbii iqlim şəraitində uzun müddət korroziyadan qorunmasını  təmin edir. Tədqiq edilən suemulsiya 

qoruyucu örtükləri korroziyadan qorunan təmizlənmiş  səthə iki və ya üç qat 50-80 mkm qalınlığında çəkilir. Qatların 

çəkilməsi arasındakı vaxt 30-40 dəqiqə müəyyən edilmişdir. Hazırlanmış suemulsiya qoruyucu örtüklərinin quruma vaxtı 

isə: 20-25

0

C-də 3-8 saat, 40-60



0

C-də isə 2-2,25 saatdır. 

Metakril turşusu ilə modifikasiya edilmiş etilen-propilen sintetik kauçuku və epoksid qətrani  əsasinda suemulsiya 

kompozisiyalarının xassələri tədqiq edilmiş  və göstərilmişdir ki, kompozisiyaların  əmələ  gətirdiyi qoruyucu polimer qat 

yüksək mexaniki xassəyə, su udmaya, kimyəvi təsirlərə və yanmaya davamlılığa malikdirlər. Tədqiq olunmuşdur ki, metalın 

qoruyucu örtük qatı altında korroziyasının sürətini metakril turşusu digər örtüklərə nisbətən 20-30% azaldır. Suemulsiya 

kompozisiyaları əsasında qoruyucu polimer örtükləri müxtəlif şəraitlərdə istismar edilən mürəkkəb konstruksiyalı qurğu və 

avadanlıqları korroziyadan qorumaq üçün istifadə edilə bilərlər. 

 

 

APPLICATIONS OF HYBRID CARS 



 

Aytən MƏMMƏDLİ 

Qafqaz University 



amemmedli@std.qu.edu.az 

 

Hybrid vehicles are called hybrids because they use both a small internal combustion engine (ICE) and an electric 



motor to obtain maximum power and fuel economy with minimum emissions. The important parts of the hybrid vehicles are 

battery, electric motor, gas engine, generator, regenerative brakes and computer. 

What all hybrids have in common is the ability to generate electric current, store it in a large battery, and use that 

current to help drive the car. Hybrids capture electrical energy produced by a regenerative braking system, and their engines 

can power a generator, too. Hybrids can also conserve energy by shutting down the ICE when the vehicle is in park, idling 

at a light, or stopped in traffic, or when the electric motor’s energy is sufficient to drive the vehicle without assistance from 

the ICE. 

Hybrids have regenerative braking systems that generate electric power to help keep the batteries charged. When the 

driver applies the brakes, the electric motor turns into a generator, and the magnetic drag slows the vehicle down. For 

safety, however, there is also a normal hydraulic braking system that can stop the car when regenerative braking isn’t 

sufficient. There’s no difference in maintenance or repair except that the brake pads tend to last much longer because they 

don’t get used as much. In fact, if you drive a hybrid in a moderate manner, you almost never actually use the disc brakes on 

the wheels and may be able to go the life of the car without changing pads. The big difference is that regenerative brakes 

capture energy and turn it into electricity to charge the battery that provides power to an electric motor. 

Hybrid engines also include an electronic control unit (ECU) that determines which sources of energy are best under 

certain conditions. A hybrid's CU manages the switch between the gas engine and the electric motor automatically and also 

synchronizes the engine with the transmission for maximum fuel efficiency. Most hybrid engines use their ECU to provide 

data, such as range and miles per gallon, to the driver through an electronic dashboard display. 

Better mileage: Due to the latest technologies being used in the car, it boasts of a high efficiency car and gives at least 

20-25 percent more mileages than an average car. It thus, saves money otherwise spent on gas and reduces the dependency 

on oil and its byproducts.  

Environmental friendly: The gasoline engine installed in these cars is smaller and less polluting. It helps reduce the air 

emissions of smog-forming pollutants by up to 90% and also cut down carbon dioxide emissions by half. 

 Fuel efficiency: Hybrid cars give at least 50% better fuel efficiency in the city and 25% better in combined city-

highway miles, over conventional models.  

Better performance: They give a better performance than regular cars, due to the dual motors installed in them and the 

unique feature called as the regenerative breaking system. 

Lighter weight: Because hybrids are constructed using lighter materials, the car does not have to expend as much 

energy to do the same task. 

Despite all advantages, meanwhile, hybrid cars have some disadvantages. We have to mention that in foreign countries 

where hybrid cars are used, depending on how you drive, a hybrid car might not be the right choice for you, because they 

tend to perform quite a bit differently than the vehicles most of us are used to. Hybrid cars have slower speed, safety 

concerns, a few environmental issues and they are more expensive than conventional cars.  

Nevertheless, hybrids will move us one step towards a more responsible future. In my opinion, we need to consider fuel 

in Azerbaijan. Fossil fuels are a limited resource (oil, gasoline) however, we are in an amazing time where we recognize this 

and are acting with this knowledge before it becomes a major disaster. Hybrid cars need to be used in our country 

considering all I have mentioned above and driven by consumers so that we can make them better and more user friendly. 


II INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS 

537 


 Qafqaz University                         

          18-19 April 2014, Baku, Azerbaijan 

FUNKSİONAL QRUPLARA MALİK SKN KAUÇUKLARI ƏSASINDA                  

KORROZİYADAN QORUYUCU ÖRTÜKLƏRİN İŞLƏNMƏSİ 

 

Günel ƏZİZOVA  

Azərbaycan Dövlət Neft Akademiyası 

gxalilova@list.ru 

 

Polimer qoruyucu örtüklərin metalların səthinə  çəkilməsi neft və kimya sənayesinin müxtəlif qurğularının istismarı 



zamanı mühüm iqtisadi səmərə  əldə etməyə imkan verir. Qurğuların istismar müddətini artırmaq üçün istifadə edilən 

qoruyucu örtüklərə kompleks təlabatlar bunlardır: yüksək kimyəvi və termiki davamlılıq, elastiklik, metalla yüksək əlaqə 

davamlılığı və s.  

Qoruyucu örtüklər avadanlığı mexaniki sürtünmədən, yeyilmədən qoruyur, istilik izolyasiyasını təmin edir, duzlar və 

parafinlərin avadanlığın səthində çökməsinin qarşısını alır, avadanlığı müxtəlif mühitlərdə korroziyadan qoruyurlar. 

Qoruyucu polimer qatının metalla adgeziya əlaqəsinin yüksək qiyməti polimer qoruyucu örtüklərin qoruyuculuq 

xassələrinin təminatıdır. Adgeziya davamlılığı ilk növbədə təbəqə əmələ gətirici polimerin funksional qrupları, bərkidicilər 

və modifikatorların metal səthindəki aktiv mərkəzlərə xemosorbsiya əlaqələrinin əmələ gəlməsindən asılıdır.  

Polimer qoruyucu örtüyün metalla adgeziya əlaqəsi polimerin quruluşunda funksional qrupun olmasından asılıdır. 

Qoruyucu örtükdə funksional qruplar olduqda metalın səthi adsorbsiya aktiv vəziyyətə keçir. Buna görə də daha perspektiv 

istiqamət, adgeziya ihiibitor təsirli kompozisiya materiallarının işlənib hazırlanmasıdır. Aparılan tədqiqatın analizin polimer 

qoruyucu örtüklərin işlənib hazırlanmasında  əsasən funksional xassələrə malik oliqomerlərdən yüksək molekullu 

polimerlərdən istifadə edilməsini göstərir.  

Sənayedə istifadə edilən SKN kauçukları əsasında korroziyadan qoruyucu kompazisiyaların alınmasında əsas mahiyyət 

–CN və -COOH funksional qruplara malik SKN-26 və SKN-40/4 kauçukları  və  əlverişli komponentlərdən ibarət 

kompozisiyaların metalların korroziyadan qorumaq qabiliyyətinin yaxşılaşdırılmasıdır. SKN kauçukları xüsusi təyinatla 

kauçuklardır, yüksək adgeziya davamlıliğina malikdirlər. Bu səbəbdən müxtəlif təbiətli və xassəli kauçuklar əsasında 

korroziyadan qoruyucu örtüklərin öyrənilməsi nəzərdə tutulur. Optimal örtük materialının tərkiblərini müəyyən etmək üçün 

SKN-26 və SKN-40/4 kauçukları  əsasında müxtəlif tərkibli kompazisiyalar hazirlanmış  və onlar tədqiq edilmişdir. 

Kompozisiyaların fiziki-mexaniki və qoruyuculuq xassələri öyrənilmişdir. Alinmış nəticələr polivinilxlor kauçuku əsasında 

oxşar tərkibli kompozisiyaların xassələri ilə müqayisədə kafi sayıla bilər. SKN-26 kauçuku əsasında kompozisiyalarda 

sıxlıq daha  yüksəkdir. SKN-26 əsaslı kompozisiyalarda 10 gün müddətində nümunələrin şişməsi zəifdir, 5 aya qədər şişmə 

dərəcəsi çox azalır.  

SKN-40/4 kompozisiyalarında şişmə dərəcəsi 0,1÷0,2% həddində olduğu üçün 5 aya qədər şişmə dərəcəsi demək olar 

ki, dəyişmir. Kompozisiyaların suya və kimyəvi təsirlərə davamlılıqları onların tərkibinə 10-15 k.h. qədər doldurucu kimi 

təbaşir tozu və ya sement əlavə etdikdə daha da artır. Alınmış  nəticədən göründüyü kimi SKN-40/4 əsasında 

kompozisiyaların adgeziya davamlılığı, SKN-26-ya nisbətən bir qədər yüksək olsa da SKN-40/4 əsaslı kompozisiyanın 

çevikliyi, zərbə davamlılığı aşağıdır. 

SKN kauçuklarının funksionallığından istifadə etməklə vulkanlaşmamış kauçuklardan yüksək adgeziya davamlılğına 

malik korroziyadan qoruyucu örtüklər almaq mümkündür. 

 

 

HARVESTING OR DIRECTING OF LIGHTINING ENERGY 



 

Xəyyam QULIYEV 

,Qafqaz University 



qxeyyam@gmail.com 

 

Lightning is the result of a large charge separation within a cloud. Clouds are composed of millions of ice particles and 



water droplets. These particles collide with other condensing moisture as it rises, and when they do, electrons are knocked 

loose. These electrons build up at the bottom of a cloud and make it negatively charged. The rising moisture molecules, now 

missing electrons, become positively charged and gather at the top of the cloud. This creates a charge separation, which has 

an electric field that is negative at the bottom and positive at the top. As the collisions continue, the electric field builds so 

strong that it gives the planet's surface a positive charge. When these charges become powerful enough, the cloud's 

electricity is discharged toward the Earth's surface, which results in lightning. 

While a single bolt of lightning carries a relatively large amount of energy (approximately 5 billion joulesor about the 

energy stored in 145 liters of petrol), this energy is concentrated in a small location and is passed during an extremely short 

period of time (milliseconds); therefore, extremely high electrical power  is involved. It has been proposed that the energy 


II INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS 

538 


 Qafqaz University                         

          18-19 April 2014, Baku, Azerbaijan 

contained in lightning be used to generate hydrogen from water, or to harness the energy from rapid heating of water due to 

lightning, or to use a group of lightning arresters to harness a strike, either directly or by converting it to heat or mechanical 

energy. 


We see that in this case forms a lot of energy, so my purpose is to find ways of harvesting or   directly using this energy 

.The first, is required such a device to be able to collect this energy .This is big dilemma .There are some theoretical method 

.One of them is to build lightningreceiver tower. This kind of tower must be on high places. Under the tower must place 

large capacity battery. But this energy must direct or use in a short time because there is danger of a battery explosion. 

If we can direct use lightning energy coil can to turn diamond.The formation of natural diamond requires very specific 

conditions—exposure of carbon-bearing materials to high pressure, ranging approximately between 45 and 60 kilobars (4.5 

and 6 GPa), but at a comparatively low temperature range between approximately 900 and 1,300 °C (1,650 and 

2,370 °).These conditions are observed during lightning. 

This theory is incomplete and my research is continues .I hope that my research will complete in the future and world 

will benefit this magic energy. 



 

 

NEFTİN BENZİN FRAKSİYASINDAN KOMPLEKSƏMƏLƏGƏLMƏ VƏ REKTİFİKASİYA 

ÜSULU İLƏ METİLTSİKLOPENTANIN ALINMA TEXNOLOGİYASININ İŞLƏNMƏSİ 

 

Günel NƏCƏFOVA 

Azərbaycan Dövlət Neft Akademiyası 

gunel.necefova@inbox.ru 

 

Neftdə olan hər bir karbohidrogen fərdi, yaxud qrup şəklində sintetik materialların istehsalı üçün ən dəyərli xammaldır. 



Neft karbohidrogenlərinin maksimal istifadəsi kimya sənayesinin inkişafına böyük təkan vermişdir. Odur ki, 

karbohidrogenlərin neftdən çıxarılması prosesinin işlənməsi aktual məsələdir.  

Benzin fraksiyasının tərkibində olan kiçikmolekullu beşhəlqəli naftenlər böyük təcrübi  əhəmiyyətə malikdir. 

Tsiklopentan karbohidrogenlərini tsiklopentadien formasına saldıqda yüksək aktivliyi olan maddə alınır.  

Azərbaycanın Abşeron zonasında çıxarılan neftlərin böyük əksəriyyətində yüngül naften karbohidrogenləri çoxluq 

təşkil edir. Bunlar unikal neftlər adlanır. Belə ki, Balaxanı neftində külli miqdarda beşhəlqəli naften karbohidrogenləri 

vardır. Naften karbohidrogenlərini neft fraksiyasından çıxarmaq üçün tədqiqatçılar, əsasən rektifikasiya üsulundan istifadə 

edirlər. Bu isə çox az təmizlikli naften karbohidrogenlərinin alınmasına səbəb olur. Bundan başqa, potensialda çıxımı az 

olur.Beşhəlqəli naften karbohidrogenlərini xüsusən, metiltsiklopentanı (potensialda 7,6%) tiokarbamidlə 

kompleksəmələgəlmə və rektifikasiya üsulları ilə benzin fraksiyasının tərkibindən çıxarmaq və fərdi halda təmiz almaq olar.  

İlk dəfə karbamidin kompleks əmələ  gətirməsi parafin karbohidrogenləri üzərində öyrənilmişdir. Təcrübə  dəlilləri 

əsasında müəyyən edilmişdir ki, tiokarbamid naften karbohidrogenləri ilə mükəmməl kompleks verir.  

Kompleksdə 6 molekul tiokarbamid spiral şəklində kükürd və qonşu aminoqrupla birləşir. Molekulların belə düzülüşün-də 

kanal əmələ gəlir ki, bu kanala metiltsiklopentan daxil olaraq kompleks əmələ gətirir. Kompleks o molekullarda əmələ gəlir 

ki, onların en kəsiklərinin ölçüsü kanalın en kəsiyinin ölçüsünə bərabər, yaxud ondan kiçik olsun (5,6Å). 

Təmiz tiokarbamid kristalının strukturu ortorombikdir. Kompleksəmələgəlmə zamanı isə struktur kristallik triqonal 

sistemə çevrilir. Bu zaman tiokarbamid öz şəffalığını itirir.  

Neft fraksiyasından metiltsiklopentan kompleksi alındıqdan sonra kompleks ayrılıqda istiliklə parçalanır və 

metiltsiklopentan ayrılır. Alınmış metiltsiklopentan konsentratı dəqiq rektifikasiya olunub təmiz metiltsiklopentan alınır və 

proses zamanı kənar fraksiyaları resirkulyasiya etdikdə potensialda çıxımı 77% olur.    

Benzin fraksiyasından çıxarılmış metiltsiklopentan kimya sənayesi üçün ən qiymətli xammaldır. Xüsusən, onu 

katalizator üzərində dehidrogenləşdirib olefinə çevirəndə  ən aktiv olefinə çevrilir ki, bu da müxtəlif birləşmələrin 

alınmasına imkan yaradır.  

 

 



SEPERATION OF AMMONIA FROM NITRIGEN AND OXYGEN IN HABER-BOSCHPROCESS 

 

Miraga QAFARZADE 

Qafqaz University 

miragaqafarzade@gmail.com 

 

Ammonia has very important place in industry. However, getting ammonia is not easy because nitrogen is so 



unreactive. Haber-Bosh is process which is based on getting ammonia from nitrogen and hydrogen. Last step of process is 

II INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS 

539 


 Qafqaz University                         

          18-19 April 2014, Baku, Azerbaijan 

that separation of ammonia and unreacted nitrogen and hydrogen. The hot gases are cooled enough, while maintaining a 

high pressure, for the ammonia to condense and be removed as liquid. It needs high pressure and temperature. We have an 

idea which is maybe alternative to last step of processing. Our idea is based on nature of ammonia which is polar molecule. 

polar molecules? An uncharged molecule has an electric dipole moment. Electric Dipoles arise from opposite but equal 

charges separate by distance. Molecules that possess a dipole moment are called Polar molecules. We want to utilize this 

property of ammonia. If we take two same charged plates and pass ammonia, nitrogen and hydrogen through between them. 

Nitrogen and hydrogen are non-polar molecules. In theory, if these gasses are passed through between plates then ammonia 

will move in direction to the plates, much like water moves toward rubbed comb in one of the famous secondary school 

experiments, but nitrogen and hydrogen will not change their path. The length a design of the plates and amount of charge 

depends on size of processing. In nearly feature, it can be one of advantages way of getting ammonia. These plate charge 

mechanism can also be used in any separation including polar and non-polar molecules. 

 

 

 



Yüklə 10,69 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   113   114   115   116   117   118   119   120   ...   144




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin