«мл т*'1шн» «* иа Alisher Navoiy

Erur kiprigim o ‘qiga jo n hadaf,
Nishona otarg‘a magar chekti saf.
Ko'zumga qachonkim, bo4uruyqu kom, 
ВоЧиг olam ahlig‘a uyqu harom.
Labim la4ikim, javhari jo n erur,
Su ul la’l aro obihayvon erur.
Yuzumda dema siymdin g ‘abg‘abe,
Ki oy ichra xurshidvash kavkabe.
Jamolimdan quyosh o'rtanib, tanim kumushi 
simobga titroq soladi. Lekin shuncha gaplarimdan 
ne foyda, axir mening asallarim shohga achchiq 
bolib tuyilgan-ku! Ayriliqdan azob chekkan bir

---

oshiq: «Oz baxt ko‘p husndan yaxshiroq», - deb 
juda to‘g‘ri aytgan ekan. Mening shohdan shi- 
koyatim yo‘q, o‘z yolini topolmagan baxtimdan 
shikoyat qildim, xolos».
Go‘zal malikaning bu dilni о‘rt ovchi so'zlari, 
uning ishqi shohga kuchli ta’sir ko‘rsatdi. Jonini 
dilbar kalomiga fido qilib, maiikani qo*yniga tort- 
di-da, qollarini uning yelkasiga tashlab, ohuni 
tutib olgan sherga o“xshab, o‘z oljasiga mehribonlik 
ko'rsata boshladi.
Iskandar bir necha kun shu xonada sevgilisi 
Nozmehr huzurida aysh-ishrat bilan shug*ul- 
landi. Umri bu yerda bekor o'tayotgani xayoliga 
kelib, yana bilim taxtiga y o l oldi. Jahon mam- 
lakatlarini egallaganda, Mag‘rib zamin olinmay 
qolgan edi. Sipohlarga turli ne’matlar, in’omlar 
hadya aylab, yangi safar haqidagi farmonni elon 
qilib jar soldi. Keyin Xoqon bilan xayrlashib, 
unga Chin va Xito mamlakatlarini topshirib, 
lashkarni Mag‘rib mamlakatlari tomon boshladi. 
Xoqon ham bu yurishda ishtirok etish istagini 
bildirgan edi, Iskandar rozi bolmay, ko‘p yashi- 
rin so'zlarni aytib, uni qaytardi.
Hindistonning janubi tomon yol olgan Iskandar 
hind Royiga ham ijozat berib, uning izzat-ikromi- 
ni joyiga qo'yib xayrlashdi. Rum qo'shini Mag'rib 
sari joirib borar ekan, Gajrotdan o'tgach, bahri 
Ummon sohiliga chiqdi va bir necha kun sohilda 
dam olgach, kemalarga oYirib, Jazoyir tomon suzib 
ketdilar. U yerga yetgach, sohilda bu mamlakatni 
egallagach, yana goh dengiz, goh chol-u dashtlar- 
dan o“tib, oxiri Mag'rib zaminiga yetdilar. Bu olka- 
da bir qator ajoyibotlarga duch keldilar. Ulardan 
biri it kabi jonivorlar makoni bolgan dasht edi.

---

Ularning har binning ko'rinishi, oyog‘-u qollari 
ham chumolinikiga o'xshardi-yu, har birining 
kuchi yirtqich bir shernikicha bor edi. Ular ichi­
ga kimki ot surib kirsa, barchasi yopishishib, bir 
damda parcha-parcha qilardilar-da, yeb qotyardi- 
lar, yer ustida bir qatra qoni ham qolmasdi.
Bir necha sipohining shu tarzda halok bolgani- 
ni ko'rgan Iskandar: «U yoqqa hech kim ot surib 
bormasin!» - deya farmoyish berdi. Sipohlar deyi- 
shardiki: «Bu bir yerdirki, tuprog'ining o‘zi jonni 
titroqqa solyapti. Bu vodiy nari borsa bir yig‘och 
keladi. Undan keyingi vodiy esa pokiza, Bog‘i 
Eram kabi sof vodiydir. U yerda mo'rlardan orom 
topgan, ularning hisobiga shodiyona qiluvchi bir 
qavm yashaydi. U qavm Tangrining balosi, jahon 
mol-dunyosining ajdahosi. Har birining qiyofasi 
bir pora tog‘, bu jonivorlar esa ular uchun chu­
molidek keladi, xolos. Ularning tilini ham hech kim 
tushunmay, nima deganini anglamay turaverasan.
Bu elning uyqusi ham ko‘p qiziq. Ular o‘n kun 
uxlaydilar, o‘n kundan keyin uyg'onib o‘z holat- 
lariga qaytadilar. 0 ‘n kundan so‘ng yana uxlash- 
ga kirishishadi, mo'rlar ularni qo'riqlashadi. Bu 
mo'rlar tufayli jonlari omonda, chunki mo'rlar 
ularning xazinabonlari sanaladi.